بسیاری از افراد با هدف آشنایی با بازارهای پرنوسان و فرصت‌های بالقوه سودآوری بالا، به دنبال آموزش فارکس می‌روند تا با سازوکار تبادل ارزهای خارجی آشنا شوند، یا با گذراندن دوره‌های آموزش ارز دیجیتال، سعی در درک و بهره‌گیری از پتانسیل این دارایی‌های نوظهور و پرریسک دارند. این بازارها، با وجود جذابیت‌هایشان، معمولاً با نوسانات شدید و ریسک قابل توجهی همراه هستند.
اما آیا همه مسیرهای سرمایه‌گذاری به همین اندازه پرمخاطره‌اند؟ پاسخ منفی است. در کنار بازارهای پرشتاب مانند فارکس و ارزهای دیجیتال، استراتژی‌ها و دارایی‌هایی وجود دارند که با هدف ایجاد ثبات و پایداری بیشتر در سبد سرمایه‌گذاری طراحی شده‌اند. یکی از مهم‌ترین این گزینه‌ها، “سهام دفاعی” (Defensive Stocks) است. این نوع سهام متعلق به شرکت‌هایی است که محصولات و خدمات ضروری ارائه می‌دهند و حتی در دوران رکود اقتصادی نیز تقاضا برای آنها پایدار می‌ماند.
در این مقاله، به طور کامل بررسی خواهیم کرد که سهام دفاعی چیست، چه ویژگی‌هایی دارد، و چرا می‌تواند نقش مهمی در کاهش ریسک و ایجاد تعادل در پرتفوی سرمایه‌گذاری شما ایفا کند، حتی اگر بخشی از دانش شما از طریق آموزش فارکس یا آموزش ارز دیجیتال به دست آمده باشد.
سهام دفاعی یکی از دسته‌های سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه است که برای سرمایه‌گذاران از اهمیت بالایی برخوردار است. این دسته از سهام، شامل شرکت‌هایی است که در شرایطی که بازار سرمایه و اقتصاد در موقعیت نامطمئن یا نوسان‌دهنده‌ای قرار دارد، عملکرد قابل توجهی از خود نشان می‌دهند. سهام دفاعی به عنوان یک نوع ابزار سرمایه‌گذاری، به سرمایه‌گذاران اجازه می‌دهند تا در مقابل نوسانات بازار و ریسک‌های مختلف مقاومت کنند.
کلمه “دفاعی” به طور دقیق همه افرادی که به دنبال یک سهم برای سرمایه‌گذاری هستند را جلب نمی‌کند، اما سهام دفاعی به طور حیاتی مهم است زمانی که در مقابل نوسانات بازار سرمایه و به ویژه فروپاشی بازار هستیم. بزرگترین جذابیت آنها این است که در زمان‌های رکود مالی یا فروپاشی بازار به سرمایه‌گذاران پوشش می‌دهند، زیرا تنوع سرمایه‌گذاری باعث کاهش همبستگی سرمایه‌گذاری‌های نگهداری شده در یک پرتفوی می‌شود.
با این حال، سهام دفاعی نه تنها در زمان‌های رکود مفید هستند؛ بلکه می‌توانند به بازاریانی با تحمل ریسک کمتر (به عبارتی به دنبال کمترین نوسانات در سرمایه‌گذاری‌های خود هستند) که به سادگی به حفظ سرمایه خود علاقه‌مند هستند، جذاب باشند. این مقاله توضیح می‌دهد که سهام دفاعی چیست، چرا مفید است و چگونه سرمایه‌گذاران می‌توانند از معامله سهام دفاعی بهره‌مند شوند.
سهام دفاعی چیست؟
سهام دفاعی، همچنین با نام‌های “سهام غیرچرخه‌ای” یا “سهام تدافعی” شناخته می‌شوند و شامل شرکت‌هایی هستند که بدون توجه به وضعیت کلی اقتصاد تغییرات کمی در درآمد و پرداخت سود سهام دارند.
بنابراین، یک سهم دفاعی سودهای ثابت و درآمدهای پایدار را در تمام شرایط بازار فراهم می‌کند. به طور کلی، این به این دلیل است که سهام دفاعی کالاها یا خدماتی را تولید می‌کنند که معمولاً اساسی در نظر گرفته می‌شوند، به این معنی که تقاضا برای این کالاها/خدمات به طور مداوم ثابت باقی می‌ماند.
مهم است بدانیم که نگهداری سهام دفاعی هیچ گونه تضمینی علیه بازدهی منفی فراهم نمی‌کند؛ با این حال، سهام دفاعی تاریخی‌ترین دوره‌های رکود اقتصادی را بهتر از سهام چرخه‌ای سپری کرده‌اند که معمولاً در دوران نزدیک به اقتصاد زیربنایی پیگیری می‌کنند.
دفاعی ترین سهام کدامند؟
مثال‌های سهام دفاعی در بخش‌های بازار سهام امنیتی، بهداشتی و مصرف‌کننده قابل شناسایی است و به طور کلی ویژگی‌های زیر را نشان می‌دهند:
ترازنامه قوی:شرکت‌هایی که نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام پایینی را حفظ می‌کنند، بهترین امکانات را برای پرداخت بدهی‌های خود در شرایط بازار دشوار دارند.
بتا کم: ‘بتا’ یک سهم، همبستگی سهم را نسبت به بازار کلی ارزیابی می‌کند. یک بتا نزدیک به یک به معنای این است که سهم عملکرد مشابهی با بازار کلی دارد و بتای کم (نزدیک به صفر) کمترین ارتباط را با بازار کلی دارد. سهام دفاعی ارزش‌های بتایی دارند که یا نزدیک به صفر هستند یا بتای منفی دارند.
نسبت قیمت به سود (P/E Ratio): نسبت قیمت به سود یا نسبت P/E، یک فرمول شناخته‌شده برای ارزش‌گذاری یک سهم است. یک نسبت P/E همچنین می‌تواند به شناسایی یک سهم دفاعی کمک کند زیرا آنها به طور کلی نسبت قیمت/سود کمی دارند.
سهام با نسبت P/E کم اغلب نشانگر سهام دفاعی هستند زیرا سرمایه‌گذاران مجبور به پرداخت حقوق بالا برای مالکیت یک سهم با پتانسیل رشد سود بزرگ نیستند. به جای اینکه نسبت بالا باشد، نسبت کم به دلیل رشد سود پایدار یا نزدیک به صفر است، که ارزش کمتری نسبت به سود را توجیه می‌کند.
نمونه سهام دفاعی
بازار سهام به اقتصاد به انواع مختلفی تأثیر می‌گذارد و هیچ کدام مهمتر از یک رکود شدید یا فروپاشی بازار نیست. فروپاشی‌های بازار مانند بحران مالی جهانی در سال‌های 2008/2009 منجر به اخراج جمعی افراد، فروش ورشکسته‌های شرکت‌های بزرگ و نجات دولتی برای بخش‌هایی که اگر شکست خورده باشند تهدید سیستمی را ایجاد می‌کنند.
در زمان‌های تورم اقتصادی، سرمایه‌گذاران سعی می‌کنند خود را از دارایی‌هایی که در حال افت ارزش هستند، محافظت کنند و برخی از دارایی‌های کمترین عملکرد معمولاً سهام چرخه‌ای هستند – سهامی که به طور قوی با اقتصاد مبنا همبستگی دارند. با این حال، سهام دفاعی اغلب در طول فروپاشی‌های بازار با ویژگی‌های غیر چرخه‌ای خود از عملکرد کل بازار سهام بیشتر کرده‌اند.
روش موثری برای نشان دادن تمایل سهام دفاعی به عملکرد بیشتر در زمان‌های تورم، مقایسه عملکرد یک سهم دفاعی با عملکرد کل بازار سهام در همان بازه زمانی است. برای سهام دفاعی که در ایالات متحده معامله می‌شوند، بهتر است عملکرد نسبی آنها را نسبت به یکی از شاخص‌های اصلی، شاخص صنعتی داو جونز، شاخص S&P 500، یا شاخص ناسداک 100 بررسی کنید.
زیر، یک نمودار از شاخص S&P 500 در طول بحران مالی 2008/09 آمده است. روشن است که بازار سهام آمریکا به طور کلی تنزلات شدیدی را تجربه کرد. S&P 500، به دلیل اجزای خود، وزن بزرگی را در سهام چرخه‌ای داشت که در این زمان به شدت دچار ضرر شدند – بازار را به پایین کشید.
به عکس این موضوع، شرکت بیوفارما گایلید ساینسز، توانست بحران مالی را تحمل کند و در سطح‌های مشابهی که وارد شده بود، از آن خارج شود. قیمت سهم آنها به طور شدید افزایش یافت، به شدت کاهش یافت و سپس به گونه‌ای که قیمت سهم بهتر از بیشتر سهام چرخه‌ای شد، تثبیت شد.
به نظر شایسته می‌آید: مصرف‌کنندگان به هر حال از وضعیت اقتصادی، درخواست خدمات بهداشتی و درمانی و دارویی دارند. با این حال، به طور ذاتی، سهام بیوفارما و بهداشتی به عنوان سهام دفاعی شناخته می‌شوند زیرا در طبیعت ضد چرخه‌ای هستند.
ضروری است به یاد داشته باشیم که سهام دفاعی در طول رکودهای اقتصادی لزوماً به ارزش خود افزوده نمی‌شوند. آنها ممکن است ارزش بیافزایند، ارزش خود را حفظ کنند یا حتی کاهش یابند؛ با این حال، این سهام مطلوب هستند زیرا معمولاً در طول فروپاشی‌های بازار سهام بهتر از کل بازار سهام عمل می‌کنند.
سایر دارایی های دفاعی
خوشبختانه، دارایی‌های دفاعی محدود به بازار سهام نیستند، بلکه به بازارهای دیگری مانند بازار فارکس، بازار کالا و بازار اوراق بهادار هم گسترده می‌شوند.
ارزهای مختصر:
دلار آمریکا، یورو، ین ژاپن و فرانک سوئیس اغلب به عنوان ارزهای مختصر محافظه‌کار تلقی می‌شوند زیرا در طول فروپاشی‌های بازار سهام معمولاً با سهام منفی همبستگی دارند. به طور کلی، این ارزهای دفاعی دارای فایده‌های دیگری مانند فایده‌های حساب جاری مثبت، سیستم‌های مالی قوی، بدهی دولتی به تولید ناخالص داخلی نسبتاً کم، رشد اقتصادی پایدار و نرخ ثابت رشد اقتصادی و نرخ ثابت دیگری هستند.
مهم است به یاد داشته باشیم که ارزهای مختصر محافظه‌کار لزوماً تمام این ویژگی‌ها را ندارند، اما قطعاً از بیشتر آنها بهره‌مند می‌شوند.
کالاهای دفاعی:
طلا به عنوان فلزی محافظه‌کار به شکل جهانی شناخته می‌شود زیرا همیشه تقاضا برای این فلز وجود دارد (مانند زیورآلات و برخی کاربردهای صنعتی) و تأمین آن به مقدار طلایی محدود است که می‌تواند در سرتاسر زمین استخراج شود. این با ارزها متفاوت است زیرا بانک‌های مرکزی می‌توانند از طریق سیاست پولی تأمین پول را افزایش دهند که خطر کاهش ارزش پول را از طریق تورم به دنبال دارد.
البته، کمتر نیاز به صحبت درباره جایگاه ویژه طلا در امور پولی در تاریخ اقتصادی انسان داریم.همچنین، دارایی‌های دفاعی در بازار کالا نیز وجود دارند که در زمان‌های عدم استقرار اقتصادی یا نوسانات شدید بازار به عنوان پناهگاه معمولی برای سرمایه‌گذاران عمل می‌کنند.
این دارایی‌ها شامل کالاهایی مانند نفت، گندم، ذغال‌سنگ و محصولات کشاورزی هستند که تقاضای آنها به شکل ثابت یا افزایش یافته است، بدون توجه به وضعیت اقتصادی عمومی.با توجه به این موارد، سرمایه‌گذاران می‌توانند با تنوع در دارایی‌های دفاعی در بازارهای مختلف، از جمله بازار سهام، بازار فارکس و بازار کالا، به بهترین شکل از تورم، نوسانات اقتصادی و فروپاشی بازارها محافظت کنند.
زمانی که سهام کاهش می‌یابند، معمولاً معامله‌گران و سرمایه‌گذاران در تلاشند تا از دارایی‌های پرخطر به دارایی‌های پایدارتر جابجا کنند و به طور معمول از این اقدام با خرید اوراق قرضه دولتی آمریکا استفاده می‌کنند. اوراق قرضه دولتی عموماً ابزارهای سرمایه‌گذاری با بازدهی پایین هستند که توسط دولت آمریکا تأیید شده‌اند و به دلیل قوی بودن اقتصاد آمریکا و پایداری دولت آمریکا، از ایمن‌ترین اوراق قرضه در جهان محسوب می‌شوند.
آیا سهام دفاعی تنها در زمان‌های رکود مفید هستند؟
اگرچه سهام دفاعی به طور تاریخی در زمان‌های رکود عملکرد بهتری نسبت به سهام چرخه‌ای داشته‌اند، اما آنها ارزشی هم در زمان‌های خوب دارند. سهام دفاعی نسبتاً ارزان هستند که به سرمایه‌گذاران اجازه می‌دهند تا آنها را در زمانی که سهام چرخه‌ای در حال پیشرفت است با قیمت‌های عالی تهیه کنند.
می‌توان به سهام دفاعی به عنوان یک پرتوانه مهم در پرتفوی سرمایه‌گذاری اشاره کرد که در تنوع‌بخشی پرتفوی و حفظ سرمایه نقش بسزایی ایفا می‌کنند. این سهام، با توجه به ارزش نسبتاً کم و پایداری درآمدها و سودها در همه شرایط بازار، به سرمایه‌گذاران امکان می‌دهند تا در زمان‌های پراهمیت رکود یا حتی در زمان‌های رونق اقتصادی با سرمایه خود ریسک کمتری داشته باشند.
از طرفی، این سهام به دلیل ارزش نسبتاً پایین‌تر و پایداری درآمدها، به سرمایه‌گذاران با خوش‌بینی نسبی که به دنبال کاهش نوسانات در سرمایه‌گذاری خود هستند، جذابیت دارند. این مقاله توضیح می‌دهد که سهام دفاعی چیست، چرا مفید هستند و چگونه تاجران یا سرمایه‌گذاران می‌توانند از معامله آنها بهره‌مند شوند.
سخن پایانی:
در نتیجه، سهام دفاعی به عنوان یک ابزار مهم در دسترسی به سرمایه‌گذاری‌هایی است که در برابر نوسانات بازار و نقضات اقتصادی مقاومت نشان می‌دهند. این سهام، به دلیل پایداری درآمدها، پرداخت سودها و عملکرد نسبتاً ثابت در طول زمان، به عنوان یک ستون اصلی در ساختار پرتفوی سرمایه‌گذاری شناخته می‌شوند.
به علاوه، آنها به سرمایه‌گذاران اجازه می‌دهند تا در زمان‌های نوسانات بازار، مانند رکودهای اقتصادی، سرمایه خود را حفظ کرده و ریسک‌های ناشی از پویایی‌های اقتصادی را کاهش دهند.
