اسپرد در فارکس چیست؟ بررسی انواع اسپرد فارکس

اسپرد در فارکس یکی از بنیادی‌ترین مفاهیمی است که هر معامله‌گر، چه تازه‌کار و چه حرفه‌ای، باید به عمق آن پی ببرد. این مفهوم که به ظاهر ساده می‌آید، در عمل تأثیر مستقیمی بر هزینه‌های معاملاتی و در نهایت، بر میزان سودآوری شما دارد. درک تفاوت بین قیمت خرید و فروش یک جفت ارز و عواملی که این تفاوت را کم یا زیاد می‌کنند، کلید مدیریت بهتر معاملات و انتخاب هوشمندانه‌تر بروکر است. در این راهنمای جامع، قصد داریم به شکلی کاربردی و دقیق، لایه‌های مختلف اسپرد را برای شما روشن کنیم.

در این مقاله به بررسی موارد زیر خواهیم پرداخت:

اسپرد در فارکس چیست؟

اسپرد در فارکس

بیایید از پایه شروع کنیم. هر زمان که به پلتفرم معاملاتی خود نگاه می‌کنید، برای هر ابزار معاملاتی (مانند جفت ارز EUR/USD) دو قیمت متفاوت مشاهده می‌کنید: قیمت خرید (Ask) و قیمت فروش (Bid). قیمت Ask قیمتی است که شما می‌توانید ارز پایه (در مثال ما یورو) را بخرید و قیمت Bid قیمتی است که می‌توانید آن را بفروشید. اسپرد، به زبان ساده، دقیقاً همین اختلاف یا فاصله بین قیمت Ask و Bid است. این تفاوت، هزینه اصلی انجام معامله شما و یکی از منابع درآمدی اصلی بروکرها محسوب می‌شود.

تصور کنید وارد یک صرافی فیزیکی می‌شوید تا دلار بخرید. صرافی به شما یک قیمت برای خرید دلار و قیمتی کمی پایین‌تر برای فروش دلار اعلام می‌کند. این اختلاف قیمت، سود صرافی از معامله با شماست. در بازار فارکس نیز بروکرها نقش مشابهی ایفا می‌کنند. شکاف قیمت بین خرید و فروش، هزینه‌ای است که شما برای ورود به معامله پرداخت می‌کنید. به همین دلیل، وقتی یک معامله را باز می‌کنید، بلافاصله با مقدار کمی ضرر (به اندازه اسپرد) شروع می‌کنید و قیمت باید به نفع شما حرکت کند تا این هزینه اولیه جبران شود.

این هزینه، گرچه ممکن است در نگاه اول ناچیز به نظر برسد (اغلب در حد چند پیپ)، اما در معاملات متعدد و با حجم‌های بالا، می‌تواند به رقم قابل توجهی تبدیل شود. بروکرها، به خصوص آن‌هایی که ادعای “کارمزد صفر” دارند، درآمد اصلی خود را از طریق همین هزینه معاملاتی پنهان در اسپرد کسب می‌کنند. بنابراین، درک اسپرد فقط یک مفهوم تئوری نیست، بلکه یک ضرورت عملی برای مدیریت هزینه‌ها و بهینه‌سازی استراتژی‌های معاملاتی است.

می‌توان اسپرد را به عنوان “هزینه عبور از پل معاملاتی” در نظر گرفت. برای ورود به دنیای خرید یا فروش یک جفت ارز، شما باید این هزینه کوچک را به صاحب پل (بروکر) بپردازید. تفاوت قیمت Bid و Ask تضمین می‌کند که بروکر برای تسهیل معاملات و فراهم کردن نقدینگی، پاداش خود را دریافت کند. این مکانیزم در قلب ساختار بازار فارکس قرار دارد و آشنایی با آن برای هر معامله‌گری ضروری است.

در نهایت، اسپرد یک معیار کلیدی برای سنجش هزینه انجام معاملات در یک بروکر خاص یا برای یک ابزار معاملاتی مشخص است. هرچه فاصله Ask/Bid کمتر باشد، هزینه ورود و خروج شما از معاملات کمتر خواهد بود و این امر، به ویژه برای معامله‌گران فعال و کوتاه‌مدت (مانند اسکالپرها)، اهمیت دوچندانی پیدا می‌کند.

افزایش هزینه با اسپرد در فارکس

انواع اسپرد در فارکس ( اسپرد ثابت و شناور )

حال که با مفهوم کلی اسپرد آشنا شدیم، باید بدانیم که این هزینه معاملاتی به دو شکل اصلی در بازار فارکس ارائه می‌شود: اسپرد ثابت و اسپرد شناور (یا متغیر). انتخاب بین این دو نوع اسپرد می‌تواند تأثیر قابل توجهی بر تجربه معاملاتی و هزینه‌های نهایی شما داشته باشد. بروکرها معمولاً بسته به مدل کسب‌وکار و نوع حساب معاملاتی که ارائه می‌دهند، یکی از این دو نوع یا گاهی هر دو را در قالب حساب‌های مختلف عرضه می‌کنند. درک ویژگی‌های هر کدام به شما کمک می‌کند تا گزینه مناسب‌تری را برای سبک معاملاتی خود انتخاب کنید.

اسپرد ثابت در فارکس (Fixed Spread) همانطور که از نامش پیداست، صرف نظر از نوسانات و شرایط بازار، همواره یک مقدار مشخص و بدون تغییر باقی می‌ماند. برای مثال، اگر اسپرد ثابت برای جفت ارز EUR/USD برابر با 2 پیپ باشد، این مقدار چه در ساعات آرام بازار و چه در زمان انتشار اخبار مهم اقتصادی، ثابت خواهد بود. این نوع اسپرد معمولاً توسط بروکرهایی که به عنوان “بازارساز” (Market Maker) یا دارای “میز معاملاتی” (Dealing Desk) فعالیت می‌کنند، ارائه می‌شود. این بروکرها خود طرف دیگر معامله مشتری قرار می‌گیرند و توانایی کنترل قیمت‌های پیشنهادی به مشتریان را دارند.

در مقابل، اسپرد شناور در فارکس (Variable or Floating Spread) به طور مداوم در حال تغییر است و مقدار آن به شرایط لحظه‌ای بازار، به ویژه میزان عرضه و تقاضا (نقدینگی) و نوسانات، بستگی دارد. در شرایط عادی و بازارهای آرام با نقدینگی بالا، اسپرد شناور می‌تواند بسیار کم و حتی نزدیک به صفر باشد. اما در زمان انتشار اخبار مهم، رویدادهای غیرمنتظره یا در ساعات کم‌نقدینگی بازار، این نوع اسپرد می‌تواند به شدت افزایش یابد (که به آن واید شدن اسپرد می‌گویند). این نوع اسپرد معمولاً توسط بروکرهای بدون میز معاملاتی (No Dealing Desk) مانند ECN یا STP ارائه می‌شود که قیمت‌ها را مستقیماً از تأمین‌کنندگان نقدینگی متعدد دریافت و به مشتریان منتقل می‌کنند.

هر یک از این انواع اسپرد مزایا و معایب خاص خود را دارند. اسپرد ثابت، پیش‌بینی‌پذیری هزینه‌ها را به ارمغان می‌آورد که برای معامله‌گران تازه‌کار یا کسانی که استراتژی‌های بلندمدت‌تری دارند، می‌تواند جذاب باشد. از سوی دیگر، اسپرد شناور پتانسیل هزینه کمتر در شرایط عادی بازار را فراهم می‌کند و شفافیت قیمتی بیشتری دارد، اما ریسک افزایش ناگهانی هزینه‌ها در شرایط پرنوسان را نیز به همراه دارد.

بنابراین، شناخت دقیق ویژگی‌های اسپرد ثابت و متغیر اولین قدم برای انتخاب آگاهانه است. هیچ‌کدام ذاتاً “بهتر” از دیگری نیستند، بلکه هر کدام برای شرایط و معامله‌گران متفاوتی مناسب‌تر هستند. در ادامه به مقایسه دقیق‌تر این دو نوع اسپرد خواهیم پرداخت تا بتوانید تصمیم‌گیری بهتری داشته باشید.

انواع اسپرد در فارکس

اسپرد ثابت یا شناور؟ مقایسه کامل + جدول مقایسه

انتخاب بین حساب معاملاتی با اسپرد ثابت و حساب با اسپرد شناور یکی از تصمیمات مهمی است که معامله‌گران فارکس با آن روبرو هستند. این انتخاب مستقیماً بر هزینه‌های معاملاتی و گاهی حتی بر نحوه اجرای استراتژی‌ها تأثیر می‌گذارد. برای کمک به این تصمیم‌گیری، بیایید یک مقایسه جامع بین این دو نوع اسپرد انجام دهیم و ویژگی‌های کلیدی هر کدام را در کنار هم ببینیم. درک تفاوت‌ها به شما کمک می‌کند تا ارزیابی کنید کدام گزینه با نیازها، سبک معاملاتی و میزان ریسک‌پذیری شما سازگارتر است.

یکی از تفاوت‌های اصلی در پیش‌بینی‌پذیری هزینه است. اسپرد ثابت، همانطور که گفتیم، یک مقدار مشخص دارد. شما همیشه می‌دانید برای ورود به هر معامله چقدر هزینه اسپرد پرداخت خواهید کرد. این ویژگی برای بودجه‌بندی هزینه‌ها و برنامه‌ریزی معاملاتی، به خصوص برای افراد تازه‌کار، بسیار مفید است. اما در اسپرد شناور، هزینه متغیر است و پیش‌بینی دقیق آن، به ویژه در زمان‌های پرنوسان، دشوار است. ممکن است در یک لحظه اسپرد بسیار پایین باشد و لحظه‌ای دیگر به دلیل خبری ناگهانی، چند برابر شود.

از منظر میزان هزینه کلی، اسپرد شناور در اغلب مواقع و در شرایط عادی بازار، تمایل دارد که کمتر از اسپرد ثابت باشد. بروکرهای ارائه‌دهنده اسپرد شناور (مانند ECN) قیمت‌ها را از منابع مختلف دریافت می‌کنند و رقابت بین این منابع معمولاً منجر به اسپردهای پایین‌تر می‌شود. اما اسپرد ثابت، چون باید ریسک نوسانات را برای بروکر پوشش دهد، معمولاً کمی بالاتر از میانگین اسپرد شناور در شرایط عادی تعیین می‌شود. البته این یک قاعده کلی است و باید در عمل بررسی شود.

موضوع دیگر، ریسک‌های مرتبط با هر نوع اسپرد است. در اسپرد ثابت، ریسک اصلی “ریکوت” (Requote) است. از آنجایی که بروکر قیمت را ثابت نگه می‌دارد، در زمان نوسانات شدید ممکن است نتواند سفارش شما را در قیمت درخواستی اجرا کند و قیمت جدیدی (معمولاً نامطلوب‌تر) به شما پیشنهاد دهد که باید آن را بپذیرید یا سفارش لغو شود. در مقابل، در حساب‌های با اسپرد شناور، ریکوت معمولاً وجود ندارد، اما ریسک “اسلیپیج” (Slippage) یا لغزش قیمت (اجرای سفارش با قیمتی متفاوت از قیمت درخواستی به دلیل سرعت تغییرات بازار) و همچنین ریسک “واید شدن” ناگهانی اسپرد در زمان اخبار یا نقدینگی کم، وجود دارد.

نوع بروکر نیز با نوع اسپرد مرتبط است. بروکرهای Market Maker که خود طرف معامله هستند، معمولاً اسپرد فیکس ارائه می‌دهند. بروکرهای NDD (ECN/STP) که معاملات را به بازار یا تأمین‌کنندگان نقدینگی منتقل می‌کنند، معمولاً اسپرد شناور را عرضه می‌کنند. این تفاوت در مدل اجرایی می‌تواند بر کیفیت و سرعت اجرای معاملات نیز تأثیر بگذارد.

برای جمع‌بندی و درک بهتر تفاوت‌ها، جدول زیر می‌تواند مفید باشد:

این جدول یک نمای کلی از مقایسه اسپرد ثابت و شناور ارائه می‌دهد. انتخاب نهایی شما باید با در نظر گرفتن تمام این جوانب و تطبیق آن با شرایط و اهداف معاملاتی خودتان صورت گیرد.

مقایسه اسپرد ثابت و شناور در فارکس

کدام نوع اسپرد  بهتر است؟

پس از مقایسه اسپرد ثابت و شناور، سوال طبیعی که پیش می‌آید این است: بالاخره کدام یک “بهتر” است؟ پاسخ کوتاه و صادقانه این است که هیچ پاسخ یکسانی برای همه وجود ندارد. “بهتر” بودن یک نوع اسپرد کاملاً به شرایط، نیازها، استراتژی معاملاتی و حتی شخصیت معامله‌گر بستگی دارد. بیایید ببینیم چه عواملی در این انتخاب نقش دارند و هر نوع اسپرد برای چه گروهی از معامله‌گران می‌تواند مناسب‌تر باشد.

اگر شما یک معامله‌گر تازه‌کار هستید یا سرمایه اولیه محدودی دارید، شاید اسپرد ثابت برایتان جذاب‌تر باشد. دلیل اصلی، پیش‌بینی‌پذیری هزینه‌هاست. شما دقیقاً می‌دانید برای هر معامله چقدر هزینه می‌کنید و این موضوع مدیریت ریسک و سرمایه را، به خصوص در ابتدای راه، آسان‌تر می‌کند. همچنین، برخی بروکرها حساب‌هایی با اسپرد ثابت و حداقل واریزی کمتر ارائه می‌دهند که ورود به بازار را تسهیل می‌کند.

اما اگر شما یک اسکالپر هستید یا معاملات متعدد کوتاه‌مدت انجام می‌دهید، داستان کمی متفاوت است. اسکالپرها به دنبال سودهای کوچک از حرکات قیمتی اندک هستند و بنابراین، پایین بودن هزینه ورود و خروج (اسپرد) برایشان حیاتی است. در شرایط عادی بازار، اسپرد شناور معمولاً پایین‌تر از اسپرد ثابت است و این می‌تواند برای اسکالپرها بسیار جذاب باشد. البته، آن‌ها باید ریسک واید شدن اسپرد در زمان اخبار یا نوسانات شدید را بپذیرند و مدیریت کنند، شاید با اجتناب از معامله در آن زمان‌ها.

معامله‌گرانی که بر اساس اخبار اقتصادی معامله می‌کنند (News Traders) نیز با چالش مشابهی روبرو هستند. اسپرد شناور در لحظه انتشار خبر می‌تواند به شدت افزایش یابد و سود بالقوه معامله را از بین ببرد یا حتی آن را وارد ضرر کند. برای این دسته از معامله‌گران، شاید اسپرد ثابت، علی‌رغم بالاتر بودن، گزینه امن‌تری باشد، هرچند باید مراقب ریکوت‌های احتمالی نیز باشند. برخی دیگر ترجیح می‌دهند در زمان اخبار اصلاً معامله نکنند.

معامله‌گران با حساب‌های بزرگتر و حجم معاملات بالا، ممکن است اسپرد شناور را ترجیح دهند. آن‌ها معمولاً به دنبال بهترین قیمت ممکن هستند و شفافیت قیمت در حساب‌های ECN با اسپرد شناور برایشان اهمیت دارد. همچنین، ممکن است بتوانند از اسپردهای بسیار پایین در ساعات اوج نقدینگی بازار بهره ببرند. هزینه کمتر اسپرد در حجم بالا، تفاوت قابل توجهی در سودآوری ایجاد می‌کند.

در نهایت، استراتژی معاملاتی شما نقش کلیدی دارد. اگر استراتژی شما بلندمدت است و تعداد معاملات کمی در ماه انجام می‌دهید، شاید تفاوت هزینه بین اسپرد ثابت و شناور چندان برایتان محسوس نباشد و پیش‌بینی‌پذیری اسپرد ثابت ارجحیت پیدا کند. اما اگر استراتژی شما مبتنی بر ورود و خروج‌های مکرر است، بهینه‌سازی هزینه اسپرد از طریق انتخاب اسپرد شناور (با مدیریت ریسک همراه) می‌تواند ضروری باشد.

توصیه می‌شود قبل از تصمیم‌گیری نهایی، شرایط هر دو نوع حساب را در بروکرهای مختلف مقایسه کنید و در صورت امکان، هر دو را در یک حساب دمو تست کنید تا ببینید کدام یک با سبک و نیازهای شما سازگاری بیشتری دارد. به یاد داشته باشید که اسپرد تنها یک فاکتور است و عواملی مانند کیفیت اجرا، کمیسیون (در برخی حساب‌های اسپرد شناور)، ابزارهای معاملاتی و اعتبار بروکر نیز باید در نظر گرفته شوند.

تفاوت اسپرد ثابت و اسپرد شناور: مزایا، معایب

برای درک عمیق‌تر و کمک به انتخاب آگاهانه، بیایید مزایا و معایب هر یک از انواع اسپرد را به تفکیک بررسی کنیم. شناخت نقاط قوت و ضعف اسپرد ثابت و شناور به شما کمک می‌کند تا با چشم بازتری تصمیم بگیرید و بدانید با انتخاب هر کدام، چه فرصت‌ها و چه چالش‌هایی پیش روی شما خواهد بود.

مزایای اسپرد ثابت:

پیش‌بینی‌پذیری هزینه: مهم‌ترین مزیت اسپرد ثابت این است که هزینه معامله شما از قبل مشخص است و تحت تأثیر نوسانات بازار قرار نمی‌گیرد. این امر برنامه‌ریزی و مدیریت بودجه معاملاتی را آسان‌تر می‌کند.

سادگی برای تازه‌کاران: برای افرادی که تازه وارد بازار فارکس شده‌اند، سادگی و ثبات اسپرد ثابت می‌تواند جذاب باشد و از پیچیدگی‌های اولیه بکاهد.

واریزی اولیه کمتر: برخی بروکرها حساب‌های با اسپرد ثابت را با نیاز به سپرده اولیه کمتری ارائه می‌دهند که می‌تواند برای شروع کار مناسب باشد.

معایب اسپرد ثابت:

ریکوت (Requote): در زمان نوسانات شدید بازار، احتمال اینکه بروکر نتواند معامله شما را در قیمت ثابت اعلام‌شده اجرا کند و قیمت جدیدی (معمولاً بدتر) پیشنهاد دهد، وجود دارد. این ریکوت‌ها می‌توانند اجرای استراتژی را مختل کنند.

اسپرد بالاتر: معمولاً میزان اسپرد ثابت کمی بالاتر از میانگین اسپرد شناور در شرایط عادی بازار تعیین می‌شود تا ریسک بروکر را پوشش دهد.

شفافیت کمتر قیمت: از آنجایی که قیمت توسط بروکر (Market Maker) تعیین می‌شود، ممکن است قیمت‌ها دقیقاً منعکس‌کننده بهترین قیمت موجود در بازار بین‌بانکی نباشند.

مزایای اسپرد شناور:

پتانسیل اسپرد پایین‌تر: در شرایط عادی و پرنقدینگی بازار، اسپرد متغیر می‌تواند بسیار کم و نزدیک به صفر باشد که هزینه معاملات را به شدت کاهش می‌دهد.

شفافیت بیشتر قیمت: در مدل‌های NDD، قیمت‌ها مستقیماً از چندین تأمین‌کننده نقدینگی می‌آیند و رقابت بین آن‌ها معمولاً منجر به قیمت‌گذاری بهتر و شفاف‌تر می‌شود.

عدم وجود ریکوت: از آنجایی که قیمت‌ها دائماً در حال تغییر هستند، بروکر نیازی به ریکوت ندارد و سفارشات معمولاً در قیمت لحظه‌ای بازار (با احتمال اسلیپیج) اجرا می‌شوند.

معایب اسپرد شناور:

غیرقابل پیش‌بینی بودن: بزرگترین عیب اسپرد شناور، عدم قطعیت در مورد هزینه معامله است، به خصوص در زمان‌های پرنوسان.

واید شدن اسپرد: در زمان انتشار اخبار مهم، تعطیلات، یا ساعات کم‌نقدینگی، اسپرد می‌تواند به طور ناگهانی و قابل توجهی افزایش یابد و هزینه‌ها را بالا ببرد.

اسلیپیج (Slippage): احتمال اجرای سفارش با قیمتی کمی متفاوت از قیمت درخواستی (به دلیل سرعت تغییرات بازار) در این نوع حساب‌ها بیشتر است.

نامناسب برای برخی استراتژی‌ها: افزایش ناگهانی اسپرد می‌تواند برای اسکالپرها و معامله‌گران خبرهای اقتصادی چالش‌برانگیز باشد.

همانطور که مشاهده می‌کنید، هر کدام از این انواع هزینه‌های معاملاتی، مجموعه‌ای از ویژگی‌های مثبت و منفی را دارند. انتخاب بین آن‌ها یک بده‌بستان (Trade-off) است. آیا پیش‌بینی‌پذیری هزینه برایتان مهم‌تر است یا پتانسیل هزینه کمتر؟ آیا می‌توانید ریسک ریکوت را بپذیرید یا ریسک واید شدن اسپرد و اسلیپیج؟ پاسخ به این سوالات، شما را به سمت انتخاب مناسب‌تر هدایت خواهد کرد.

مزایا و معایب اسپرد ثابت و شناور در فارکس

اسپرد چگونه از تفاوت قیمت خرید (Ask) و فروش (Bid) ایجاد می‌شود؟

اساساً، اسپرد نتیجه طبیعی ساختار بازار و نحوه عملکرد کارگزاران (بروکرها) به عنوان واسطه در معاملات است. برای درک چگونگی ایجاد آن، باید به نقش بروکر و مفهوم قیمت‌های خرید (Ask) و فروش (Bid) بازگردیم. بروکرها پلی هستند بین خریداران و فروشندگان در بازار جهانی فارکس. آن‌ها با ارائه قیمت‌های کمی متفاوت برای خرید و فروش یک دارایی، هم نقدینگی را تسهیل می‌کنند و هم هزینه خدمات و ریسک خود را پوشش می‌دهند.

قیمت Ask قیمتی است که بروکر مایل است ارز پایه را به شما بفروشد (یعنی شما می‌توانید در این قیمت بخرید). قیمت Bid قیمتی است که بروکر مایل است ارز پایه را از شما بخرد (یعنی شما می‌توانید در این قیمت بفروشید). به طور طبیعی، بروکر همیشه ارز را با قیمتی بالاتر (Ask) می‌فروشد و با قیمتی پایین‌تر (Bid) می‌خرد. این تفاوت، یعنی `Ask – Bid`، همان اسپرد است.

“اسپرد در واقع جواب این سوال است که یک کارگزار ‘بدون کارمزد’ از کجا درآمد خود را کسب می‌کند؟ به جای گرفتن هزینه جداگانه برای انجام معاملات، این هزینه در دل نرخ خرید و فروش جفت ارز مورد نظر شما قرار داده شده است.”

این مکانیزم شبیه به کار صرافی‌ها یا حتی فروشگاه‌هایی است که کالای دست دوم می‌خرند و می‌فروشند. آن‌ها برای کسب سود، باید کالا را ارزان‌تر بخرند و گران‌تر بفروشند. اختلاف قیمت خرید و فروش در فارکس نیز همین منطق را دنبال می‌کند. بروکر با ایجاد این شکاف قیمتی کوچک، حاشیه سودی برای خود ایجاد می‌کند.

در مدل بروکرهای Market Maker، آن‌ها خودشان قیمت‌های Bid و Ask را تعیین می‌کنند و با پذیرش ریسک نگهداری پوزیشن‌ها، از اسپرد سود می‌برند. آن‌ها نقدینگی را تضمین می‌کنند اما قیمت‌ها ممکن است کمی با قیمت واقعی بازار بین‌بانکی متفاوت باشند. در این حالت، اسپرد منبع اصلی درآمد بروکر است.

در مدل بروکرهای NDD (ECN/STP)، بروکر قیمت‌های Bid و Ask را از چندین تأمین‌کننده نقدینگی (بانک‌ها، مؤسسات مالی دیگر) جمع‌آوری کرده و بهترین قیمت Bid و بهترین قیمت Ask موجود را به شما نمایش می‌دهد. اسپرد در اینجا نتیجه تفاوت بین بهترین پیشنهاد خرید و بهترین پیشنهاد فروش در آن شبکه نقدینگی است. بروکر NDD معمولاً علاوه بر اسپرد (که می‌تواند بسیار کم باشد)، ممکن است یک کمیسیون جداگانه نیز برای هر معامله دریافت کند.

بنابراین، اسپرد چه در مدل Market Maker و چه NDD، از تفاوت ذاتی بین قیمتی که بازار یا بروکر حاضر است یک دارایی را بخرد و قیمتی که حاضر است آن را بفروشد، نشأت می‌گیرد. این مکانیزم قیمت‌گذاری، موتور محرکه بازار است که هم امکان انجام معاملات را فراهم می‌کند و هم هزینه این خدمات را تأمین می‌نماید.

نحوه نمایش و اندازه‌گیری اسپرد

پس از درک چیستی اسپرد و نحوه ایجاد آن، مهم است که بدانیم چگونه در پلتفرم‌های معاملاتی نمایش داده می‌شود و واحد اندازه‌گیری آن چیست. مشاهده و درک مقدار اسپرد به شما کمک می‌کند تا هزینه واقعی معاملات خود را محاسبه کرده و بروکرهای مختلف را از این نظر مقایسه کنید.

همانطور که پیش‌تر اشاره شد، اسپرد تفاوت بین قیمت Ask و Bid است. در اکثر پلتفرم‌های معاملاتی مانند متاتریدر 4 و 5 (MT4/MT5)، شما می‌توانید هر دو قیمت Ask و Bid را برای نمادهای معاملاتی مختلف در پنجره “Market Watch” یا ” دیده بان بازار” مشاهده کنید. برخی پلتفرم‌ها ستون جداگانه‌ای برای نمایش مستقیم مقدار اسپرد لحظه‌ای (معمولاً به پیپ) نیز دارند که با فعال کردن آن، می‌توانید به سرعت اسپرد هر نماد را ببینید.

واحد اصلی اندازه‌گیری اسپرد در فارکس، پیپ (Pip) است. Pip مخفف “Percentage in Point” یا “Price Interest Point” است و کوچکترین واحد تغییر قیمت در یک جفت ارز محسوب می‌شود. برای اکثر جفت ارزها (مانند EUR/USD, GBP/USD, AUD/USD)، یک پیپ برابر با 0.0001 است (یعنی رقم چهارم اعشار). برای مثال، اگر قیمت EUR/USD از 1.1250 به 1.1251 تغییر کند، یک پیپ افزایش یافته است.

در جفت ارزهایی که یک طرف آن‌ها ین ژاپن (JPY) است (مانند USD/JPY, EUR/JPY)، یک پیپ برابر با 0.01 است (یعنی رقم دوم اعشار). برای مثال، اگر قیمت USD/JPY از 110.45 به 110.46 تغییر کند، یک پیپ افزایش یافته است. امروزه بسیاری از بروکرها قیمت‌ها را با دقت بیشتری، یعنی تا یک دهم پیپ (که به آن Pipette یا فرکشنال پیپ می‌گویند) نیز نمایش می‌دهند. در این حالت، رقم پنجم اعشار (برای اکثر جفت ارزها) یا رقم سوم اعشار (برای جفت ارزهای ین) نشان‌دهنده دهم پیپ است.

برای محاسبه اسپرد به پیپ، کافیست قیمت Bid را از قیمت Ask کم کنید.
مثال EUR/USD: اگر قیمت Ask = 1.10532 و قیمت Bid = 1.10518 باشد، اسپرد برابر است با:
`1.10532 – 1.10518 = 0.00014`
این مقدار برابر با 1.4 پیپ است (چون هر 0.0001 معادل 1 پیپ است).
مثال USD/JPY: اگر قیمت Ask = 110.047 و قیمت Bid = 110.005 باشد، اسپرد برابر است با:
`110.047 – 110.005 = 0.042`
این مقدار برابر با 4.2 پیپ است (چون هر 0.01 معادل 1 پیپ است).

درک نحوه محاسبه پیپ و مشاهده اسپرد در پلتفرم معاملاتی، مهارت پایه‌ای اما ضروری است. این به شما امکان می‌دهد هزینه ورود به هر معامله را بدانید. برای محاسبه هزینه پولی اسپرد، باید مقدار اسپرد به پیپ را در ارزش هر پیپ برای حجم معامله (لات) مورد نظرتان ضرب کنید. برای مثال، اگر اسپرد EUR/USD برابر 1.4 پیپ باشد و شما 1 مینی لات (0.1 لات) معامله کنید (که ارزش هر پیپ آن حدود 1 دلار است)، هزینه اسپرد شما 1.4 دلار خواهد بود.

چه عواملی بر میزان اسپرد  تأثیر می‌گذارند؟

میزان اسپرد یک عدد ثابت و همیشگی نیست (مگر در حساب‌های با اسپرد ثابت، که خود آن مقدار ثابت نیز بر اساس عواملی تعیین شده است). به خصوص در حساب‌های با اسپرد شناور، این مقدار می‌تواند به طور قابل توجهی تحت تأثیر فاکتورهای مختلفی قرار گیرد. شناخت این عوامل به معامله‌گران کمک می‌کند تا زمان‌های با اسپرد بالا یا پایین را پیش‌بینی کرده و استراتژی‌های خود را متناسب با آن تنظیم کنند. بیایید مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار بر میزان اسپرد را بررسی کنیم.

نقش نقدینگی بازار و سشن‌های معاملاتی (لندن، نیویورک، …)

نقدینگی (Liquidity) به میزان سهولت خرید یا فروش یک دارایی بدون تأثیر قابل توجه بر قیمت آن اشاره دارد. در فارکس، نقدینگی به حجم معاملات و تعداد خریداران و فروشندگان فعال در بازار بستگی دارد. هرچه نقدینگی یک جفت ارز بیشتر باشد، رقابت بین فعالان بازار (و تأمین‌کنندگان نقدینگی برای بروکرها) بیشتر شده و معمولاً اسپردها کمتر و فشرده‌تر می‌شوند. جفت ارزهای اصلی (Majors) مانند EUR/USD, GBP/USD, USD/JPY به دلیل حجم معاملات بسیار بالا، معمولاً کمترین اسپرد را دارند.

زمان معامله نیز نقش حیاتی در نقدینگی و اسپرد دارد. بازار فارکس 24 ساعته است، اما فعالیت آن در طول روز یکسان نیست. اوج فعالیت و نقدینگی معمولاً در زمان همپوشانی سشن‌های معاملاتی اصلی، به خصوص سشن لندن و نیویورک (بعد از ظهر به وقت ایران) رخ می‌دهد. در این ساعات، به دلیل حضور تعداد زیادی از معامله‌گران و مؤسسات بزرگ، اسپردها معمولاً در کمترین میزان خود قرار دارند. برعکس، در ساعات پایانی سشن نیویورک و شروع سشن آسیا (بامداد به وقت ایران) یا در زمان تعطیلات مهم، نقدینگی کاهش یافته و اسپردها تمایل به افزایش (واید شدن) دارند.

تأثیر نوسانات (Volatility) و انتشار اخبار اقتصادی مهم

نوسانات (Volatility) به میزان و سرعت تغییرات قیمت در بازار اشاره دارد. در حالی که نوسان فرصت‌هایی برای سودآوری ایجاد می‌کند، می‌تواند باعث افزایش اسپرد نیز بشود. در دوره‌های نوسان شدید، عدم اطمینان در بازار افزایش می‌یابد و تأمین‌کنندگان نقدینگی برای پوشش ریسک خود، اختلاف بین قیمت خرید و فروش را افزایش می‌دهند. این امر به ویژه در زمان انتشار اخبار اقتصادی مهم و داده‌های کلیدی (مانند گزارش اشتغال آمریکا NFP، تصمیمات نرخ بهره بانک‌های مرکزی، گزارش‌های تورم و GDP) بسیار مشهود است. در این زمان‌ها، اسپردها می‌توانند به طور ناگهانی چندین برابر شوند.

معامله‌گران باید از طریق تقویم‌های اقتصادی از زمان انتشار این اخبار آگاه باشند و تأثیر بالقوه آن بر افزایش اسپرد را در نظر بگیرند. برخی ترجیح می‌دهند در این دوره‌های پرریسک از معامله خودداری کنند یا حجم معاملات خود را کاهش دهند. مدیریت ریسک در زمان افزایش نوسانات و اسپرد، اهمیتی دوچندان می‌یابد.

تفاوت اسپرد در ابزارهای معاملاتی مختلف (جفت‌ارزهای اصلی، فرعی، کالاها و …)

میزان اسپرد به طور قابل توجهی بین ابزارهای معاملاتی مختلف متفاوت است. همانطور که اشاره شد، جفت ارزهای اصلی (Major Pairs) که شامل دلار آمریکا در یک طرف و ارز یکی دیگر از اقتصادهای بزرگ (مانند یورو، پوند، ین، فرانک سوئیس، دلار کانادا، دلار استرالیا، دلار نیوزیلند) در طرف دیگر هستند، به دلیل نقدینگی بسیار بالا، معمولاً کمترین اسپرد را دارند.

جفت ارزهای فرعی (Minor Pairs یا Cross Pairs) که شامل دو ارز اصلی به جز دلار آمریکا هستند (مانند EUR/GBP, GBP/JPY, AUD/CAD)، نقدینگی کمتری نسبت به جفت ارزهای اصلی دارند و اسپرد آن‌ها معمولاً کمی بالاتر است. بیشترین اسپردها معمولاً مربوط به جفت ارزهای اگزاتیک (Exotic Pairs) است که شامل ارز یک اقتصاد بزرگ در مقابل ارز یک اقتصاد نوظهور یا کوچکتر (مانند USD/TRY, EUR/ZAR, GBP/MXN) می‌شوند. نقدینگی پایین و ریسک بالاتر این جفت ارزها منجر به اسپردهای بسیار بالا می‌شود.

علاوه بر جفت ارزها، اسپرد در سایر ابزارهای قابل معامله در فارکس مانند فلزات گرانبها (طلا، نقره)، انرژی‌ها (نفت خام) و شاخص‌های سهام نیز متفاوت است. به عنوان مثال، اسپرد طلا (XAU/USD) معمولاً نسبت به جفت ارزهای اصلی بالاتر است، زیرا بازار آن ویژگی‌ها و نقدینگی متفاوتی دارد. معامله‌گران باید هنگام انتخاب ابزار معاملاتی، به اسپرد معمول آن توجه ویژه‌ای داشته باشند.

چطور بهترین نوع اسپرد را متناسب با حساب و استراتژی خودمان انتخاب کنیم؟

اکنون که با انواع اسپرد، مزایا و معایب هر کدام، و عوامل مؤثر بر آن آشنا شدیم، گام بعدی انتخاب گزینه‌ای است که بیشترین همخوانی را با شرایط و اهداف معاملاتی شما دارد. این انتخاب نیازمند بررسی دقیق سبک معاملاتی، میزان سرمایه، تحمل ریسک و اولویت‌های شماست. هیچ فرمول جادویی وجود ندارد، اما با در نظر گرفتن چند نکته کلیدی می‌توانید تصمیمی آگاهانه‌تر بگیرید.

اولین قدم، تحلیل استراتژی معاملاتی شماست. آیا شما یک اسکالپر هستید که به دنبال سودهای کوچک و سریع از تعداد زیادی معامله است؟ در این صورت، پایین بودن اسپرد در شرایط عادی برایتان حیاتی است و احتمالاً اسپرد شناور (به شرط مدیریت ریسک در زمان نوسانات) گزینه بهتری خواهد بود. آیا شما یک معامله‌گر روزانه (Day Trader) یا نوسان‌گیر (Swing Trader) هستید که معاملات کمتری با اهداف بزرگتر انجام می‌دهید؟ در این حالت، شاید ثبات و پیش‌بینی‌پذیری اسپرد ثابت برایتان مهم‌تر باشد، یا اینکه تفاوت هزینه کلی بین دو نوع اسپرد در تعداد معاملات کمتر شما، چندان قابل توجه نباشد.

میزان سرمایه و حجم معاملات شما نیز نقش دارد. معامله‌گران با حساب‌های کوچکتر ممکن است پیش‌بینی‌پذیری اسپرد ثابت را ترجیح دهند تا بتوانند هزینه‌ها را بهتر مدیریت کنند. اما معامله‌گران با سرمایه بیشتر و حجم معاملات بالاتر، معمولاً به دنبال کمترین هزینه ممکن در هر معامله هستند و ممکن است از مزایای اسپرد شناور کمتر در حساب‌های ECN (حتی با وجود کمیسیون) بهره بیشتری ببرند. به یاد داشته باشید که کمیسیون نیز بخشی از هزینه کل معامله در برخی حساب‌های اسپرد شناور است.

تحمل ریسک شما چگونه است؟ آیا از غیرقابل پیش‌بینی بودن هزینه‌ها و احتمال افزایش ناگهانی اسپرد در زمان اخبار ناراحت می‌شوید؟ اگر پاسخ مثبت است، اسپرد ثابت می‌تواند آرامش بیشتری برای شما به ارمغان بیاورد (البته با پذیرش ریسک ریکوت). اما اگر می‌توانید ریسک نوسانات اسپرد را مدیریت کنید و اولویت شما هزینه کمتر در بلندمدت و شفافیت قیمت است، اسپرد شناور گزینه مناسب‌تری به نظر می‌رسد.

زمان معامله شما نیز مهم است. اگر عمدتاً در ساعات اوج نقدینگی (مانند همپوشانی لندن و نیویورک) معامله می‌کنید، احتمالاً از اسپردهای پایین‌تر در حساب‌های شناور بهره‌مند خواهید شد. اما اگر مجبورید در ساعات کم‌نقدینگی (مانند شب‌ها یا اوایل صبح به وقت آسیا) معامله کنید، ممکن است اسپرد ثابت گزینه باثبات‌تری باشد، زیرا اسپرد شناور در این ساعات می‌تواند بسیار بالا باشد.

یک راهکار عملی، استفاده از حساب‌های دمو است. قبل از واریز پول واقعی، حساب‌های دمو با انواع اسپرد (ثابت و شناور) را در بروکرهای مدنظرتان باز کنید و استراتژی خود را در شرایط شبیه‌سازی شده آزمایش کنید. اسپردها و نحوه اجرای سفارشات را در زمان‌های مختلف و در شرایط متفاوت بازار (عادی و خبری) مشاهده و مقایسه کنید. این تجربه عملی بهترین راهنما برای انتخاب نهایی شما خواهد بود.

در نهایت، به یاد داشته باشید که انتخاب نوع اسپرد تنها بخشی از معادله است. کیفیت اجرای سفارشات، سرعت پلتفرم، اعتبار بروکر و خدمات پشتیبانی نیز عوامل بسیار مهمی هستند که باید در کنار شرایط اسپرد، در انتخاب نهایی بروکر لحاظ شوند.

انتخاب استراتژی فارکس و نقش اسپرد

اهمیت بررسی دقیق شرایط اسپرد بروکر فارکس قبل از افتتاح حساب

انتخاب بروکر فارکس یکی از مهم‌ترین تصمیماتی است که یک معامله‌گر می‌گیرد و شرایط اسپرد ارائه شده توسط بروکر، یکی از فاکتورهای کلیدی در این انتخاب است. نادیده گرفتن یا بررسی سطحی این موضوع می‌تواند منجر به افزایش غیرمنتظره هزینه‌های معاملاتی و کاهش سودآوری شما شود. بنابراین، صرف زمان کافی برای تحقیق و بررسی دقیق شرایط اسپرد بروکر قبل از افتتاح حساب، یک سرمایه‌گذاری هوشمندانه برای آینده معاملاتی شماست.

اولین قدم، مقایسه میزان اسپردها برای ابزارهای معاملاتی مورد علاقه شما در بروکرهای مختلف است. به اعداد تبلیغاتی اکتفا نکنید. بسیاری از بروکرها اسپرد “معمول” یا “میانگین” را اعلام می‌کنند، اما مهم است که بدانید اسپرد واقعی در شرایط مختلف بازار (به خصوص در حساب‌های شناور) چگونه تغییر می‌کند. برخی وب‌سایت‌ها یا ابزارها، اسپردهای لحظه‌ای بروکرهای مختلف را مقایسه می‌کنند که می‌تواند نقطه شروع خوبی باشد. همچنین، بررسی اسپردها در حساب دمو می‌تواند دید بهتری به شما بدهد، هرچند شرایط اسپرد در حساب واقعی ممکن است کمی متفاوت باشد.

فراتر از عدد اسپرد، به نوع اسپرد ارائه شده در حساب‌های مختلف توجه کنید. آیا بروکر فقط اسپرد ثابت ارائه می‌دهد، یا فقط شناور، یا هر دو در قالب حساب‌های متفاوت؟ آیا حساب‌های با اسپرد شناور بسیار پایین، شامل پرداخت کمیسیون جداگانه هستند؟ اگر چنین است، باید هزینه کل (اسپرد + کمیسیون) را محاسبه و مقایسه کنید. گاهی یک حساب با اسپرد صفر اما کمیسیون بالا، در نهایت گران‌تر از حسابی با اسپرد متوسط و بدون کمیسیون تمام می‌شود.

“هرچند اسپرد یکی از فاکتورهای مهم در انتخاب بروکر است اما فاکتورهای دیگری هم وجود دارند که اهمیتشان کمتر از اسپرد نیست و گاهی اوقات ممکن است بیشتر هم باشد.”

موضوع مهم دیگر، کیفیت اجرای سفارشات است. اسپرد پایین به تنهایی کافی نیست اگر سفارشات شما با اسلیپیج (لغزش قیمت) زیاد یا تأخیر اجرا شوند. به دنبال بروکرهایی باشید که سابقه خوبی در اجرای سریع و دقیق سفارشات دارند. نظرات و تجربیات سایر معامله‌گران در این زمینه می‌تواند راهگشا باشد. همچنین، مراقب مفهوم “اسپرد مخفی” (Hidden Spread) باشید، جایی که بروکر ممکن است اسپرد پایینی تبلیغ کند اما از طریق اجرای نامطلوب سفارشات، هزینه بیشتری به شما تحمیل کند.

شرایط اسپرد در زمان‌های خاص مانند انتشار اخبار یا زمان رول اُور (Rollover) شبانه را نیز بررسی کنید. برخی بروکرها در این زمان‌ها اسپردها را به طور غیرمعقولی افزایش می‌دهند. شفافیت بروکر در اعلام سیاست‌های خود در این موارد اهمیت دارد.

در نهایت، به یاد داشته باشید که اسپرد فقط یکی از معیارهای انتخاب بروکر است. عواملی مانند امنیت و اعتبار بروکر (رگولیشن)، تنوع ابزارهای معاملاتی، کیفیت پلتفرم، روش‌های واریز و برداشت، و سطح پشتیبانی مشتری نیز باید به دقت ارزیابی شوند. بهترین بروکر برای شما، بروکری است که تعادل مناسبی بین تمام این فاکتورها، متناسب با نیازها و اولویت‌های شما، برقرار کند.

جمع‌بندی

در این راهنمای جامع، تلاش کردیم تا مفهوم اسپرد در فارکس را از زوایای مختلف بررسی کنیم. آموختیم که اسپرد، تفاوت بین قیمت خرید (Ask) و فروش (Bid) است و به عنوان هزینه اصلی معاملات و منبع درآمد بروکرها عمل می‌کند. دو نوع اصلی اسپرد، ثابت و شناور، هر کدام با مزایا و معایب خاص خود وجود دارند که انتخاب بین آن‌ها به استراتژی، سرمایه و تحمل ریسک معامله‌گر بستگی دارد.

همچنین دریافتیم که عواملی چون نقدینگی بازار، زمان معامله (سشن‌های معاملاتی)، نوسانات ناشی از اخبار اقتصادی و نوع ابزار معاملاتی (جفت ارزهای اصلی، فرعی، اگزاتیک، کالاها) بر میزان شکاف قیمت تأثیرگذار هستند. درک این عوامل به مدیریت بهتر هزینه‌ها و انتخاب زمان و ابزار مناسب برای معامله کمک می‌کند.

در نهایت، تأکید کردیم که بررسی دقیق شرایط اسپرد و کمیسیون بروکرها، در کنار توجه به کیفیت اجرا، اعتبار و سایر خدمات، پیش از افتتاح حساب امری ضروری است. هزینه معاملاتی پایین‌تر می‌تواند تأثیر قابل توجهی بر سودآوری بلندمدت شما داشته باشد، اما نباید تنها معیار انتخاب باشد. امیدواریم این مقاله به شما در درک بهتر اسپرد و تصمیم‌گیری آگاهانه‌تر در مسیر معاملاتیتان کمک کرده باشد.

انتخاب بروکر بر اساس اسپرد در فارکس

سوالات متداول کاربران

سید مهدی حق شناس

من سید مهدی حق شناس هستم و از سال 2008 بصورت حرفه ای در بازارهای مالی مختلف منجمله فارکس فعالیت دارم. خوشحال میشم نظرتون رو در مورد مقالات من در هر مقاله با من به اشتراک بزارین.