روش تشخیص و معامله الگوی واگرایی صعودی و نزولی

سید محمد رضا

تاریخ آخرین بروزرسانی: 22 جولای 2023

این مقاله دربارۀ الگوی واگرایی است. در معاملات فارکس، بسیاری از معامله‌گران از اندیکاتورهای مختلف استفاده می‌کنند تا تأییدیه اضافی برای سیگنال‌های خود بدست آورند. اندیکاتور اصلی که یک معامله‌گر باید استفاده کند، خود قیمت است، زیرا عملکرد قیمت تصویری روشن‌تری را ارائه می‌دهد و به نزدیک‌ترین وضعیت بازار در هر لحظه ممکن می‌رسد. با این حال، برخی اوقات شما باید تجزیه و تحلیل عملکرد قیمت را با اندیکاتورهای تکنیکال سنتی ترکیب کنید. به طور معمول، شما باید به دنبال نشانه‌ها بین اندیکاتور و عملکرد قیمت باشید تا تصمیمی بگیرید. یکی از قوی‌ترین سیگنال‌های معاملاتی که تجزیه و تحلیل عملکرد قیمت را با استفاده از اندیکاتورها ترکیب می‌کند، الگوی واگرایی است و در این درس قصد داریم درباره آن بحث کنیم.

الگوی واگرایی

نام این الگو از خصوصیت آن خبر می‌دهد. وقتی حرکت قیمت عکس حرکت اندیکاتور است، به واگرایی می‌رسیم. الگوی واگرایی یکی از روش‌های تحلیلی در بازار فارکس است که توسط بسیاری از تریدرها استفاده می‌شود. به طور کلی، الگوی واگرایی بر اساس ایده‌ی این است که در حالت عادی، قیمت و سیگنال‌ها با یکدیگر همراه باشند، اما در برخی موارد، واگرایی رخ می‌دهد و قیمت به سمت متفاوتی نسبت به سیگنال‌ها حرکت می‌کند. برای استفاده از الگوی واگرایی در تحلیل بازار فارکس، عموماً تریدرها به طور همزمان از تحلیل تکنیکال و اندیکاتور های تکنیکال استفاده می‌کنند. آن‌ها الگوهای واگرایی را در نمودارهای قیمت مشاهده می‌کنند و بر اساس آن‌ها تصمیمات خرید یا فروش می‌گیرند. مهمترین نکته در استفاده از الگوی واگرایی این است که نباید به تنهایی بر اساس آن‌ تصمیم ترید بگیرید. بهتر است همیشه سایر عوامل بازار را مورد تحلیل قرار داده و از تأییدیه‌های دیگری مانند استفاده از شاخص‌های فنی دیگر یا تحلیل فاندامنتال نیز استفاده کنید. این نوع الگوی واگرایی معمولی دارای دو شکل است:

واگرایی نزولی

وقتی قیمت در نمودار قله‌های بالاتری را ایجاد می‌کند، در حالی که اندیکاتور شما قله‌های پایین‌تری را نشان می‌دهد، با الگوی واگرایی نزولی روبرو هستیم. پس از واگرایی نزولی، قیمت به طور معمول حرکت نزولی سریعی را تجربه می‌کند. توجه کنید که این اتفاق را به‌طور مستقل از نگرش قبلی قیمت به سمت صعودی رخ می‌دهد.

واگرایی صعودی

واگرایی صعودی ویژگی‌های کاملاً مشابه واگرایی نزولی دارد، اما در جهت مخالف است. الگوی واگرایی صعودی را زمانی داریم که قیمت در نمودار سقوط‌های پایین‌تری را تجربه می‌کند، در حالی که اندیکاتور شما سقوط‌های بالاتری را نشان می‌دهد. پس از الگوی واگرایی صعودی، احتمالاً شاهد یک افزایش سریع قیمت خواهیم بود. با این حال، نوع سومی از الگوی واگرایی وجود دارد که به گروه واگرایی معمولی تعلق نمی‌گیرد. این الگوی واگرایی پنهان است.

واگرایی صعودی پنهان

الگوی واگرایی صعودی پنهان را زمانی داریم که قیمت در نمودار سقوط‌های بالاتری را تجربه می‌کند، در حالی که اندیکاتور سقوط‌های پایین‌تری را نشان می‌دهد. در این الگو، قیمت به طور مداوم به بالا حرکت می‌کند اما اندیکاتور در نمودار نشان می‌دهد که قوت این حرکت کاهش یافته است و با سقوط‌های پایین‌تری همراه است. این الگو به صورت معمول در اوج یک روند صعودی پیدا می‌شود و نشانگر احتمال اتمام این روند و شروع روند نزولی است. واگرایی صعودی پنهان ممکن است نشانگر ضعف در بازار باشد. در حالی که قیمت به بالا حرکت می‌کند، اندیکاتور اعلام می‌کند که تقاضا برای خرید کاهش یافته است و بازار دارای تنش است. این ممکن است نشان دهنده این باشد که مشتریان بازار به تدریج علاقه خود را به خرید از دست داده‌اند و بازار آماده برای یک روند نزولی است. در این الگو، معمولاً قیمت به شکل مستقیم به بالا حرکت می‌کند و اندیکاتور در نمودار به شکل متمایل به پایین حرکت می‌کند. این نشانگر این است که جهش قیمتی ممکن است نشانگر یک تغییر جهت در بازار باشد و بازار آماده برای روند نزولی است. به عنوان یک تاجر، شناسایی الگوهای واگرایی صعودی پنهان می‌تواند به شما کمک کند تا بهترین زمان را برای ورود به بازار و یا خروج از آن تعیین کنید. با شناختن این الگوها و استفاده از اندیکاتورهای مناسب، می‌توانید تصمیم‌گیری های هوشمندانه تری در معاملات خود داشته باشید.

واگرایی نزولی پنهان

همانطوری که احتمالاً حدس می‌زنید، این نوع واگرایی ویژگی‌های مشابه واگرایی صعودی پنهان را دارد، اما در جهت مخالف.الگوی واگرایی نزولی پنهان را زمانی تأیید می‌کنیم که قیمت قله‌های پایین‌تری نشان می‌دهد و اندیکاتور قله‌های بالاتری را نشان می‌دهد. الگوی واگرایی معمولی برای پیش‌بینی وقوع یک تغییر قیمت استفاده می‌شود. وقتی یک واگرایی صعودی معمولی تشخیص داده می‌شود، انتظار دارید قیمت حرکت نزولی خود را لغو کند و به حرکت صعودی بپیوندد. وقتی یک واگرایی نزولی معمولی مشاهده می‌شود، انتظار دارید قیمت حرکت صعودی خود را لغو کند و به حرکت نزولی بپیوندد. معاملات واگرایی یک روش بسیار موثر برای معامله در بازار فارکس است. دلیل این امر این است که الگوهای واگرایی نشانه‌هایی رهبرانه هستند. این بدان معنی است که الگوی واگرایی احتمالاً قبل از حرکت واقعی رخ می‌دهد. به این ترتیب، معامله‌گران قادر به پیش‌بینی و ورود به معامله در ابتدای حرکت جدید ظاهر می‌شوند.

اندیکاتورهای قابل اعتماد معامله در واگرایی

از آنجا که درباره چهار نوع الگوی واگرایی صحبت کردیم، حالا درباره اهمیت اندیکاتور واگرایی صحبت خواهیم کرد. همانطور که گفتم، برای شناسایی واگرایی، نیاز به یک اندیکاتور در نمودار دارید. دلیل این امر این است که قیمت باید در واگرایی با چیزی باشد. به سادگی ناممکن است واگرایی را بدون داشتن یک اندیکاتور اضافی در نمودار معامله کنید. پس سوال این است که کدام اندیکاتور یا اندیکاتورها برای معاملات واگرایی بهتر هستند؟ خب، بیایید بفهمیم.

میانگین متحرک تقارن واگرایی (MACD)

MACD یک اندیکاتور مبتنی بر میانگین متحرک است که می‌توان با تراکمی گرفتن روی هم، سیگنالی دریافت کرد. در این حالت، اندیکاتور به طور کلی خصوصیت تأخیری دارد. با این حال، خصوصیت تأخیری MACD تنها برای سیگنال اصلی آن، یعنی سیگنال تراکمی، مربوط است. این اندیکاتور همچنین دو عملکرد پیشبرنده دارد. عملکرد نخستین، قابلیت تشخیص شرایط بازار گسترده است که زمانی رخ می‌دهد که خطوط به خواندگی بیش از حد/کم از حد نزدیک می‌شوند. دومین نکته در مورد استفاده از اندیکاتور MACD برای معاملات واگرایی است. وقتی قله‌ها/ته‌های اندیکاتور MACD در جهت مخالف با قله‌ها/ته‌های قیمت حرکت می‌کنند، یک واگرایی شکل می‌گیرد. اگرچه اندیکاتور MACD به طور کلی یک اندیکاتور تأخیری است، اما سیگنال واگرایی که به ما می‌دهد، خصوصیت پیشبرنده دارد. از این رو، می‌توانیم با توجه به واگرایی MACD، ورودی زودهنگامی دریافت کنیم و سپس سیگنال را با مثالی مانند یک تراکمی MACD تأیید کنیم. تصویر زیر به شما نشان می‌دهد که چگونه معاملات واگرایی MACD کار می‌کند.

الگوی واگرایی

در بالا، نمودار روزانه جفت ارز پرنشاط ترین فارکس، یعنی EUR/USD را مشاهده می‌کنید. در پایین نمودار، اندیکاتور MACD وجود دارد که برای شناسایی واگرایی صعودی استفاده می‌شود. خطوط آبی در نمودار همان واگرایی را نشان می‌دهند. توجه کنید که در نمودار، EUR/USD با قیمت‌های پایین تر نهایی می‌بندد. در عین حال، MACD سقوط‌های بالاتری ایجاد می‌کند. این باعث بروز یک واگرایی صعودی بین عملکرد قیمت و اندیکاتور MACD می‌شود. این سناریو فرصتی مناسب برای موقعیت طولانی (Long) فراهم می‌کند. همانطور که مشاهده می‌کنید، قیمت EUR/USD پس از تأیید واگرایی صعودی، شروع به افزایش می‌کند.

اندیکاتور استوکاستیک

یک اندیکاتور قابل استفاده دیگر برای معاملات واگرایی در بازار فارکس، اندیکاتور استوکاستیک است. استوکاستیک از دو خط تشکیل شده است که به طور مکرر با یکدیگر تعامل دارند. در بالا و پایین اندیکاتور دو منطقه وجود دارد - منطقه خرید بیش از حد و منطقه فروش بیش از حد. اندیکاتور استوکاستیک می‌تواند برای خواندگی خرید بیش از حد و فروش بیش از حد استفاده شود. این هدف اصلی آن است. با این حال، اندیکاتور استوکاستیک یک ابزار عالی برای شناسایی الگوهای معاملاتی واگرایی است. برای پیدا کردن واگرایی بین عملکرد قیمت و اندیکاتور استوکاستیک، باید به تفاوت‌ها بین جهت حرکت قیمت و قله‌ها یا ته‌های استوکاستیک توجه کنید. این مانند روش استفاده از اندیکاتور MACD عمل می‌کند. اما اندیکاتور استوکاستیک به احتمال زیاد به ما بیشترین سیگنال‌های واگرایی را نسبت به اندیکاتور MACD می‌دهد. دلیل این امر، رویکرد پویای اندیکاتور استوکاستیک است. به سادگی، این اندیکاتور فرصت‌های بیشتری نسبت به اندیکاتور MACD ارائه می‌دهد. با این حال، از آنجایی که سیگنال‌ها ممکن است بیشتر باشند، بسیاری از آنها ممکن است سیگنال‌های نادرست باشند که باید آنها را فیلتر کنیم. لطفاً به تصویر زیر نگاهی بیندازید.

اندیکاتور استوکاستیک

در بالا، نمودار 240 دقیقه‌ای جفت ارز USD/JPY را مشاهده می‌کنید. در نمودار، دو واگرایی وجود دارد که به ما دو فرصت معامله می‌دهد. ابتدا با تحلیل حالت اول شروع می‌کنیم. قمم بالاتری را در نمودار مشاهده می‌کنیم در حالی که اندیکاتور استوکاستیک قمم پایین‌تری ایجاد می‌کند. این مورد یک واگرایی نزولی روی USD/JPY را تأیید می‌کند. قیمت سپس کاهش می‌یابد. در طول کاهش، قیمت USD/JPY با ته‌های پایین‌تری بسته می‌شود. با این حال، اندیکاتور استوکاستیک به طور ناگهانی با ته‌های بالاتری بسته می‌شود. این الگوی واگرایی دوم است. بلافاصله پس از آن، قیمت USD/JPY شروع به افزایش می‌کند.

اندیکاتور قدرت نسبی (RSI)

اندیکاتور قدرت نسبی یک اندیکاتور مناسب برای ساختن یک سیستم واگرایی موفق در بازار فارکس است. عمده وظیفه این اندیکاتور، کشف شرایط قیمت خرید زیاد/فروش زیاد است. اندیکاتور RSI از یک خط تشکیل شده است که بین منطقه خرید زیاد و فروش زیاد حرکت می‌کند. به این ترتیب، اندیکاتور RSI دارای طبیعت پیشگویانه است. همانند اندیکاتور استوکاستیک، یک نوسان‌سنج است. بنابراین، این یک ابزار خوب برای تشخیص واگرایی‌ها در نمودار شما است. وقتی تناقضی بین قمم یا ته‌های عملکرد قیمت و قمم یا ته‌های اندیکاتور RSI پیدا کنید، الگوی واگرایی در حال شکل‌گیری است. اگر این الگو را تشخیص دهید، این به شما سیگنال ورود زودهنگام برای معامله خواهد داد. تصویر زیر نشان می‌دهد که چگونه با استفاده از اندیکاتور RSI می‌توانید به واگرایی معامله کنید.

اندیکاتور RSI

این نمودار H4 جفت ارز GBP/USD را نشان می‌دهد. در پایین نمودار اندیکاتور قدرت نسبی را می‌بینید. در نمودار، ته‌های پایین‌تری را مشاهده می‌کنید، در حالی که RSI ته‌های بالاتری را نشان می‌دهد. این به این معنی است که ما یک واگرایی صعودی تأیید شده در نمودار داریم که فرصتی برای معامله طولانی در جفت ارز GBP/USD فراهم می‌کند.

اندیکاتور Momentum + باندهای بولینگر

بیایید در مورد یک روش معاملاتی دیگر با استفاده از اندیکاتور Momentum و باندهای بولینگر که برای معاملات واگرایی مناسب است، صحبت کنیم. ما از اندیکاتور Momentum برای تشخیص واگرایی با عملکرد قیمت استفاده خواهیم کرد. با این حال، وارد معاملات فقط در صورت شکستن قیمت از متوسط حرکتی باندهای بولینگر و همزمانی گسترش باندها خواهیم شد. به این ترتیب، سیگنال‌هایمان را تأیید خواهیم کرد و فقط در زمانهای با ولاتیلیته بالا وارد معاملات خواهیم شد. از معاملات خود خارج می‌شویم زمانی که قیمت به جهت مخالف از متوسط حرکتی باندهای بولینگر عبور کند. در ادامه به شرح عملکرد این استراتژی می‌پردازیم:

اندیکاتور Momentum + باندهای بولینگر

این نمودار روزانه جفت ارز USD/CAD را نشان می‌دهد. در پایین نمودار اندیکاتور Momentum را مشاهده می‌کنید. در نمودار قیمت، باندهای بولینگر به صورت یک لایه سبز نشان داده شده‌اند. پس از یک دوره افزایش قیمت، اندیکاتور Momentum شروع به ثبت قمم پایین‌تری می‌کند در حالی که قیمت قمم بالاتری را تشکیل می‌دهد. این یک واگرایی نزولی بین عملکرد قیمت و اندیکاتور Momentum است. سپس، یک شمع بزرگ نزولی را مشاهده می‌کنیم که خط متوسط حرکتی بین باندها را شکست می‌دهد. در همان زمان، باندهای بولینگر شروع به گسترش می‌کنند که نشان دهنده ولاتیلیته بیشتر است. در ادامه، مشاهده می‌کنیم قیمت در مدت سه هفته بعد حدودًا 8٪ کاهش می‌یابد. در این حالت، معامله کوتاه می‌توانست هنگامی که قیمت خط متوسط حرکتی باندهای بولینگر را در جهت صعودی عبور می‌کند، بسته شود. محل مناسب برای قرار دادن سفارش توقف ضرر در این معامله باید بالاتر از آخرین قمه عملکرد قیمت قبل از شکست قیمت در خط مرکزی باندهای بولینگر باشد. همانطور که مشاهده می‌کنید، ریسک در ارتباط با سود کلی که از این معامله به دست می‌آید، به طور قابل توجهی کم بود.

مدیریت سرمایه هنگام معامله واگرایی

ما درباره انواع الگوهای واگرایی و برخی از اندیکاتورهای قابل اعتماد برای معامله واگرایی صحبت کرده‌ایم. اکنون می‌دانیم چگونه واگرایی را تشخیص دهیم و چگونه در بازار توسط واگرایی وارد شویم. با این حال، قبل از شروع معاملات با الگوهای واگرایی، نکات دیگری وجود دارد که باید به آن‌ها بیشتر پرداخت. این موارد شامل رویکرد مدیریت سرمایه نمونه در هنگام معامله با الگوهای واگرایی است. اگر برنامه مدیریت سرمایه قوی نداشته باشید، احتمالاً در معاملات واگرایی یا هر نوع دیگری از الگوها، سود خود را از دست می‌دهید. مدیریت سرمایه در هنگام معامله واگرایی در بازار فارکس ما درباره انواع الگوهای واگرایی و برخی از اندیکاتورهای قابل اعتماد برای معامله واگرایی صحبت کرده‌ایم. اکنون می‌دانیم چگونه واگرایی را تشخیص دهیم و چگونه در بازار با رویکرد واگرایی وارد شویم. با این حال، قبل از شروع به معامله با الگوهای واگرایی، نکاتی دیگری وجود دارد که نیاز است در مورد آنها بیشتر بحث کنیم. این موارد شامل رویکردی نمونه برای مدیریت سرمایه در هنگام معامله با الگوهای واگرایی است. اگر یک برنامه مدیریت سرمایه صحیح نداشته باشید، احتمالاً در معاملات واگرایی یا هر نوع الگوی دیگر، سود خود را از دست خواهید داد.

توقف ضرر در هنگام معامله واگرایی

بدون توجه به روش معامله ای که استفاده می کنید، همیشه باید برای هر معامله از سفارش توقف ضرر استفاده کنید. این مورد در معامله واگرایی نیز متفاوت نیست. و برای بیشتر معامله گران، مناسب تر است که یک سفارش توقف ضرر با قیمت مشخص در بازار قرار دهند به جای استفاده از یک سفارش توقف ضرر ذهنی. در مورد الگوی واگرایی، یک راه برای قرار دادن توقف ضرر شما، قرار دادن آن درست بالای آخرین قمه روی نمودار است که واگرایی نزولی را تأیید می‌کند. اگر واگرایی صعودی باشد، آنگاه به پایین‌ترین قیمت‌ها اکتفا می‌کنیم و توقف ضرر باید در زیر آخرین قیمت پایین روی نمودار قرار گیرد. تصویر زیر به شما ایده‌ای از محل قرار دادن توقف ضرر در هنگام معامله واگرایی می‌دهد.

توقف ضرر در هنگام معامله واگرایی

این نمودار ساعتی جفت ارز USD/CHF رو در بازار فارکس نشون میده و یه واگرایی صعودی بین اندیکاتور استوکاستیک و عملکرد قیمت رو نشون میده. این به فراهم شدن یه فرصت برای ورود به بازار با یه معامله خرید در سطح 0.9242 منجر میشه، همونطور که روی تصویر نشون داده شده. محل توقف ضرر پایینترین نقطه زیرین، درست زیر آخرین قیمت پایین الگوی واگرایی قرار میگیره. پس از تأیید واگرایی صعودی، قیمت USD/CHF شروع به افزایش میکنه.

هدف سود در معامله واگرایی

همیشه باید قوانین سختی برای سودگیری معین داشته باشید هنگام معامله با واگرایی. برای همه مزایای معاملات با واگرایی، یکی از مواردی که معاملات با واگرایی به ما ارائه نمی‌دهد، مشخص کردن هدف واضح است. بنابراین، در نظر گرفتن یک ابزار اضافی برای انتخاب هدف سود شما ضروری است. به طور معمول، اگر شما با استفاده از RSI یا Stochastic واگرایی را معامله کنید، ممکن است به یک نشانگر اضافی برای بستن معاملات خود نیاز داشته باشید. اما، اگر از MACD استفاده کنید، می‌توانید کاملاً به این نشانگر اعتماد کنید. دلیل آن این است که MACD یک نشانگر تأخیری است و به عنوان یک ابزار مناسب برای خروج و ورود نیز عمل می‌کند. روش ترجیحی من استفاده از تحلیل سوئینگ و سطوح پشتیبانی و مقاومت برای مدیریت معاملات و تنظیم هدف سود است، با این حال، همانطور که به تازگی ذکر کردم، استفاده از MACD نیز یک گزینه قابل قبول است.

واگرایی معاملات فارکس با استفاده از MACD

ما همه ابزارهای لازم برای ایجاد یک برنامه معاملاتی برای واگرایی در بازار فارکس داریم. حالا بیایید همه قوانین را ترکیب کنیم و ببینیم به چه صورت خواهد بود. ما از اندیکاتور MACD برای شناسایی واگرایی و بستن معاملات استفاده خواهیم کرد. وقتی ناسازگاری بین قیمت و عملکرد MACD را مشاهده می‌کنیم، بر اساس سیگنال واگرایی، وارد معاملات می‌شویم. وقتی یک متقاطعت MACD در جهت معکوس را مشاهده می‌کنیم، معاملات خود را بسته می‌کنیم. حالا بیایید ببینیم که این همه چگونه کار می‌کند.

اندیکاتور MACD

این نیز چارت روزانه EUR/USD است که در ابتدای این مقاله از آن استفاده کرده‌ایم. با این حال، این بار استراتژی معاملاتی خود را تمام کرده‌ایم. ابتدا با شناسایی یک واگرایی صعودی بین MACD و عملکرد قیمت شروع می‌کنیم. چارت پایین‌ترین قیمت‌ها را نشان می‌دهد، در حالی که دامنه‌های پایینی در MACD در حال افزایش هستند. این واگرایی صعودی ماست. ناگهان، پس از ایجاد سومین قیمت پایینی بیشتر، خطوط MACD یک متقاطعت صعودی می‌سازند. می‌توانیم از این سیگنال برای ورود به معامله صعودی واگرایی استفاده کنیم که با پیکان افقی سبز نشان داده شده است. سفارش متوقف کردن ضرر باید درست زیر آخرین قیمت پایینی قرار گیرد که در تصویر نشان داده شده است. قیمت شروع به حرکت به سمت بالا می‌کند. همچنین، MACD نیز افزایش می‌یابد. دو ماه بعد، MACD یک متقاطعت نزولی را نمایش می‌دهد. ما این را به عنوان سیگنال خروج مورد استفاده قرار می‌دهیم و معاملات خود را بسته می‌کنیم. پس ما درباره انواع مختلف واگرایی، اندیکاتورهایی که می‌توان برای معاملات با آنها استفاده کرد و همچنین برخی تکنیک‌های مدیریت معاملاتی که در یک استراتژی واگرایی می‌توان به آنها روی آورد، بحث کردیم. این باید یک پایه خوب باشد که شما بتوانید بر اساس آن یک روش واگرایی خود را ایجاد و بررسی کنید. نتیجه‌گیری تنظیم واگرایی یک الگوی پیشرو در فارکس است که به ما امکان ورود زودهنگام به حرکت های نوظهور قیمت را می دهد. معاملات واگرایی یک روش موثر است و به معامله‌گران امکان ترکیب عملکرد قیمت و تحلیل اندیکاتور را در یک استراتژی معاملاتی می‌دهد. چهار نوع الگوی واگرایی وجود دارد: واگرایی نرمال صعودی واگرایی نرمال نزولی واگرایی پنهان صعودی واگرایی پنهان نزولی برخی از اندیکاتورهای قابل اعتماد برای معاملات واگرایی در بازار فارکس عبارتند از: MACD RSI اندیکاتور Stochastic Oscillator شتاب و نوارهای Bollinger برای معامله واگرایی در بازار فارکس یا هر استراتژی دیگری، یک برنامه مدیریت مالی مناسب لازم است. سیگنال‌های واگرایی هدف سود واضحی را ارائه نمی‌دهند. ما نمی‌دانیم بعد از برگشت قیمت‌ها چقدر احتمال دارد بروند، بنابراین در بسیاری از موارد، باید از تکنیک‌های دیگری برای خروج از معاملات واگرایی استفاده کنیم. MACD یک ابزار مناسب برای معاملات واگرایی در بازار فارکس است. وقتی با استفاده از MACD واگرایی را معامله می‌کنید، می‌توانید از آن برای ارائه سیگنال‌های ورود و خروج استفاده کنید. منبع: فارکس ترینینگ گروپ