الگوی سر و شانه سقف و کف
الگوی سر وشانه سقف و کف جزو الگوهای بازگشت روند فارکس هستند یعنی در انتهای هر روندی که ظاهر شوند جهت روند بعد از الگو معکوس می شوند. این الگو از آن رو به سر و شانه معروف شده است که دارای دو قله در طرف به یک اندازه(شانه) و یک قله میانی با ارتفاع بیشتر(سر) است. پایین ترین سطح واکنش این الگو که حکم تکیه گاه یا همان سطح حمایت یا مقاومت را دارد به خط گردن معروف است. این آموزش یکی از جلسات دوره آموزش فارکس است.دوره غیر حضوری آموزش فارکس سر فصل های آموزشی الگوی سر و شانه سقف و کف برای شروع تولید فهرست مطالب ، یک هدر اضافه کنید
آشنایی با الگوی سر و شانه سقف (Head and Shoulders Top)
الگوی سر و شانه سقف از سری الگوهای بازگشت روند است که در انتهای روند صعودی ظاهر می شوند و نشانه ای از تغییر جهت روند بازار به نزولی است. این الگو دارای سه قله است که قله میانی بلندتر از دو قله دیگر است و به سر (head) معروف است و دو قله در دو طرف سر با ارتفاع کمتر و تقریبا هم اندازه که شانه ها (shoulders) هستند. الگوی سر و شانه سقف در روند صعودی روی سطح مقاومت تشکیل می شود این سطح مقاومت که حکم تکیه گاه الگو را دارد به خط گردن (neckline) معروف است. الگوی سر و شانه سقف از آن الگوهایی نیست که در روند یک هفته یا یک ماهه تشکیل شود بلکه شکل گیری این الگو در تایم فریم روزانه ممکن است چند ماه تا چند سال زمان ببرد و داده های روزانه زیادی در شکل گیری این الگو نقش داشته باشد. از همین جهت تغییر روند بازار پس از این الگو نیز کوتاه مدت نخواهد بود و معمولا روند قیمت را در میان مدت تا بلندمدت معکوس می کند. تصویر زیر شکل ظاهری الگوی سر و شانه سقف را نشان می دهد. نمودار بالا شکل گیری الگوی بازگشتی سر و شانه سقف را در تایم فریم روزانه نشان میدهد. همانطور که میبینید داده های روزانه حدود یک سال توانسته است چنین الگویی را به وجود آورد. در نمودار بالا بخش های مختلف الگو از سر،شانه،خط گردن و فاصله هر کدام را در یک الگوی ایداه آل نشان میدهد که هر کدام دارای قوانین و تفسیر متفاوتی است.مشخصات الگوی سر و شانه (Head and Shoulders Top)
ممکن است در نمودار روزانه الگوهای زیادی را مشاهده کنید که مشابه الگوی سر و شانه سقف باشند اما تا وقتی که همه شرایط یک الگو صادق نباشد نمیتوانیم تفسیر سر و شانه سقف را به آن ها اختصاص دهیم.- روند الگو:الگوهای بازگشت روند باید در انتهای یک روند میان مدت یا بلند مدت ظاهر شوند تا جهت روند را تغییر دهند.برای این الگو نیز باید روند صعودی میان مدت یا بلند مدتی وجود داشته باشد.
- شانه چپ:شانه چپ اولین مرحله شکل گیری سر و شانه سقف است و نقطه اوج روند صعودی فعلی است.برای اینکه شانه شکل بگیرد باید روند پس از رسیدن به قله اصلاح شود و باگشت داشته باشد.این نزول قیمت بیشترین افت قیمت در محدوده قیمت فعلی است.
- سر الگو:برای تشکیل سر الگو پس از تشکیل شانه چپ صعود قیمت آغاز می شود و از قله شانه چپ عبور می کند و بالاترین سطح قیمت روند صعودی را می سازد سپس دوباره روند نزولی می شود و قیمت اصلاح می شود.این روند نزولی تا رسیدن به سطح نزول قبلی ادامه میکند و ممکن است با اختلاف کمی از سطح قبلی متوقف شود.
- شانه راست:روند پس از اصلاح و رسیدن به سطح نزول گذشته مجدد صعود میکند و این بار این صعود تا محدوده قله شانه چپ است.کمی اختلاف با شانه چپ قابل قبول است اما نباید بیشتر شود.در واقع شانه ها به یک محدوده مقاومت برخورد میکنند.این بار نزول قیمت از شانه راست باید سری و پرقدرت باشد. تا خط گردن شکسته شود.
- خط گردن:خط گردن با رسم نقاط نزول قیمت از شانه چپ و سر تشکیل می شود.(نقاط 1 و 2 در تصویر پایین).خط گردن همیشه یک خط افقی نیست و ممکن است به بالا یا پایین شیب داشته باشد میزان شیب خط گردن با روند نزولی آتی رابطه مستقیم دارذ.
- حجم معاملات: با باز شدن الگوی Head and Shoulders ، حجم نقش مهمی در تأیید دارد. حجم را می توان به عنوان شاخص (OBV ، Chaikin Money Flow) یا به سادگی با تجزیه و تحلیل سطح ولوم اندازه گیری کرد. در حالت ایده آل ، اما نه همیشه ، حجم هنگام پیشروی شانه چپ باید بیشتر از جلو آمدن سر باشد. با هم ، کاهش حجم و بالای سر جدید به عنوان یک علامت هشدار دهنده است. علامت هشدار دهنده بعدی هنگامی ایجاد می شود که حجم از اوج سر کاهش می یابد ، و سپس در هنگام پیشروی شانه راست کاهش می یابد. تأیید نهایی هنگامی انجام می شود که در هنگام افتادن شانه راست ، حجم بیشتر شود.
- شکست خط گردن:خط گردن نقش سطح حمایت را ایفا میکند همانطور که گفتیم نزول قیمت از شانه راست باید پرقدرت و شتاب دار باشد تا از خط گردن عبور کند.تا زمانی که سطح حمایت شکسته نشود الگوی سر و شانه سقف کامل نیست.
- تبدیل حمایت به مقاومت:زمانی که سطح حمایت یا خط گردن شکسته می شود در واقع نزول قیمت آغاز می شود و سطح حمایت باید این بار به عنوان سطح مقاومت ایفای نقش کند.بازگشت روند تا سطح مقاومت جدید یا نفوذ در آن بدون شکست مقاومت به منزله تایید آغاز روند نزولی میان مدت یا بلند مدت است.
- هدف قیمت:هدف قیمت یا حد سود به اندازه فاصله سر الگو تا خط گردن است.یعنی روند نزولی حداقل به این میزان ادامه خواهد داشت.برای یافتن انتهای نزول قیمت باید از تحلیل های دیگری استفاده کرد همچون سطوح حمایت و مقاومت،رسم فیبوناچی یا اندیکاتورها...
تحلیل یک نمونه الگو سر و شانه سقف
تصویر بالا نمودار شرکت آرچر دانیلز میدلند (ADM) را شنان میدهد که یک الگوی سر و شانه سقف طی شش ماه شکل گرفته است. در این نمودار پس از اولین اوج روند صعودی اصلاح قیمت تا نقطه یک شانه سمت چپ تشکیل شده است. در حرکت بعدی روند صعودی آخرین تلاش خریداران از سقف قیمت شانه عبور کرده است و سپس افت قیمت تا کمی بالاتر از نقطه یک ادامه داشته است. خط گردن از نقطه 1 به 2 با کمی شیب صعودی رسم می شود که نشان روند نزولی قوی پس از تشکیل الگو است. سپس روند صعودی برای تشکیل شانه چپ آغاز شده است و در بازگشت روند دارای قدرت و شتاب کافی است که خط گردن را با کندل های نزولی قوی شکسته است. افت قیمت پس از شکست خط گردن به اندازه فاصله سر تا خط گردن است اما این مرحله برای ورود به معامله فروش موقعیت مناسبی نیست. روند نزولی پس از افت به اندازه فاصله سر تا خط گردن حرکت اصلاحی را آغاز می کند که تایید مقاومت جدید است. پس از اینکه تبدیل سطح حمایت به مقاومت با بازگشت روند نزولی تایید شد بهترین زمان برای شروع معامله فروش است.نکات مهم الگو سر و شانه سقف
تفسیر رسم خط گردن:خط گردن در سر و شانه سقف همیشه به حالت افقی رسم نمی شود بلکه ممکن است شیب به سمت بالا یا پایین داشته باشد. اگر شیب خط گردن به سمت پایین باشد نشانه ضعف بازار است و معمولا شانه راست ضعیفی تشکیل می شود و برای ورود به معامله باید کمی بیشتر از شکست خط گردن صبر کنید. اگر شیب خط گردن به سمت بالا باشد نشانه قدرت بازار است و خط گردن با شتاب و قدرت کافی پس از تشکیل شانه راست شکسته خواهد شد. ورود به معامله با الگوی سر و شانه سقف:این الگو نشانه تغییر جهت روند بازار در میان مدت و بلند مدت است پس برای ورود به معامله عجله نکنید اجازه دهید خط گردن شکسته شود و سطح مقاومت تایید شود سپس وارد معامله فروش شوید. تایید سطح مقاومت: میتوانید به روش های مختلفی باشد معمولا یک حرکت اصلاحی در روند نزولی سطح مقاومت را تایید میکند. گپ های قیمتی یا الگوهای تک کندلی پس از شکست خط گردن نیز میتوانند سیگنال ورود به معامله باشند.میتوانید از اندیکاتورهای سیگنال دهی نیز استفاده کنید. حد سود و حد ضرر:برای تعیین حد سود باید فاصله سر الگو تا خط گردن را محاسبه کرد و به همان میزان از خط گردن حد سود تعیین کرد مثلا اگر فاصله سر تا گردن 50پیپ باشد دقیقا 50پیپ پایین تر از خط گردن حد سود اولیه است. برای تایید حد ضرر میتوان قیمت بالای شانه راست را تعیین کرد اگر فاصله شانه تا سر کوتاه باشد میتوان قیمت سر را نیز حد ضرر در نظر گرفت.آشنایی با الگوی سر و شانه کف (Head and Shoulders Bottom)
الگوی سر و شانه کف (Head and Shoulders Bottom) که به سر و شانه معکوس نیز معروف است همانند سر و شانه سقف یک الگوی بازگشتی است با این تفاوت که در انتهای یک روند نزولی ظاهر می شود و نشانه صعودی شدن روند است. عمده تفاوت این دو الگو باهم در حجم معاملات است با اینکه در سر و شانه سقف حجم معاملات مهم است اما برای سر و شانه کف حجم معاملات بالا الزامی است. این بخاطر ذات بازار است که اگر در حرکت قیمتی حالت سکون و کم معامله ای رخ دهد بازار میل به نزول دارد پس برای تبدیل روند نزولی به صعودی باید حجم معاملات بیشتر باشد تا روند صعودی حفظ شود. تصویر زیر شکل ظاهری الگوی سر و شانه کف را نشان میدهد. همانطور که مشاهده میکنید الگوی سر وشانه معکوس دقیقا شکل سر و شانه سقف برعکس است. در این الگو سه دهانه وجود دارد که دو دهانه با عمق تقریبا یکسان سمت چپ و راست شانه ها هستند و دهانه وسط عمیق تر است که سر الگو را تشکیل می دهد. خط گردن در اینجا نقش سطح مقاومت را ایفا میکند و تشکیل الگو منوط به شکست خط گردن با حجم بالا است.مشخصات الگوی سر و شانه کف (Head and Shoulders Bottom)
برای اینکه الگوی سر و شانه معکوس را از الگوهای مشابه بدون اعتبار تشخیص دهید باید هر بخش از این الگو را به خوبی بشناسید.- روند الگو:سر و شانه کف برای تغییر روند نزولی به صعودی باید در ادامه یک روند میان مدت یا بلند مدت صعودی شکل گیرد.
- شانه چپ:اولین دهانه ادامه روند نزولی است و خطری برای روند نزولی است که پایین ترین کف قیمتی را در نمودار تشکیل می دهد و سپس یک اصلاح قیمت برای تشکیل شانه اول شکل می گیرد.
- سر الگو:پس از اصلاح روند قیمت دوباره جرکت نزولی را از سر میگیرد و از قعر دهانه قیمت عبور می کند کف قیمت جدیدی را ثبت میکند و دوباره قیمت اصلاح می شود تا محدوده اصلاح قیمت قبلی پیش می رود تا خط گردن را تشکیل دهد.
- خط گردن:اصلاح قیمت شانه چپ و سر الگو در یک محدوده است که رسم این دو نقطه به یکدیگر خط گردن را تشکیل می دهد که ممکن است افقی باشد یا کمی شیب به بلا یا پایین داشته باشد.
- شانه چپ:بعنوان آخرین تلاش فروشندگان یکبار دیگر روند نزولی از سر گرفته می شود و به اندازه دهانه شانه چپ پیشروی میکند.پس از آن با یک حرکت شتاب دار و پر قدرت جهت شکست خط گردن روند صعودی را از سر میگیرد.
- حجم معاملات:در برگشت قیمت از دهانه شانه راست حجم معاملات باید بالا باشد تا الگو بعنوان الگوی سر و شانه کف تایید شود.
- شکست خط گردن:خط گردن یا همان سطح مقاومت باید با حجم بالای معاملات خرید و تقاضای زیاد بازار شکسته شود.
- تبدیل مقاومت به حمایت:پس از شکست مقاومت گردن مقاومت باید به حمایت تبدیل شود و امکان بازگشت روند نزولی بسیار ناچیز شود.اغلب اوقات قیمت به سطح مقاومت برمیگردد اما این سطح با حمایت از قیمت فرصت خرید دوم را فراهم میکند.
- هدف قیمت:هدف قیمت یا حد سود برای این الگو نیز به اندازه فاصله دهانه سر تا خط گردن است.