ارزش ذاتی دارایی: تعریف و چگونگی تعیین

سید محمد رضا

تاریخ آخرین بروزرسانی: 26 ژوئن 2023

ارزش ذاتی یک اندازه‌گیری از ارزش یک دارایی است. این اندازه‌گیری از طریق محاسبات هدفمند یا مدل‌های مالی پیچیده به دست می‌آید. ارزش ذاتی با قیمت فعلی بازار یک دارایی متفاوت است. با این حال، مقایسه آن با آن قیمت کنونی می‌تواند به سرمایه‌گذاران نشان دهد که دارایی به صورت نادرست قیمت گذاری شده است یا خیر. تجزیه و تحلیل مالی برای تعیین ارزش ذاتی یک شرکت یا سهم از جریان نقدی استفاده می‌کند. در قیمت گذاری آپشن ها، ارزش ذاتی تفاوت بین قیمت اجرای آپشن و قیمت فعلی بازار دارایی مبنایی است. همانطور که متوجه شدید ارزش ذاتی دارایی مربوط به بازارهای مالی خاص مانند سهام است پس در معاملات جفتهای ارزی فارکس کاربرد خاصی ندارد. نکات کلیدی:

روش‌های مختلفی برای محاسبه ارزش ذاتی وجود دارد.
تحلیل جریان نقدینگی تخفیف داده شده برای بسیاری از محاسبات ارزش ذاتی استفاده می‌شود.
ارزش ذاتی یک مفهوم اصلی است که سرمایه‌گذاران ارزشی از آن برای کشف فرصت‌های سرمایه‌گذاری پنهان استفاده می‌کنند.
در معاملات آپشن، ارزش ذاتی تفاوت بین قیمت فعلی دارایی و قیمت اجرایی آپشن است.
هنگامی که قیمت بازار دارایی زیر ارزش ذاتی آن است، سرمایه‌گذاری هوشمندانه می‌تواند باشد.

ارزش ذاتی

برای محاسبه ارزش ذاتی یک شرکت یا سهم، استاندارد جامعی وجود ندارد. تحلیلگران مالی با استفاده از تحلیل های اساسی و تکنیکی به منظور اندازه‌گیری عملکرد مالی واقعی یک دارایی، سعی در تعیین ارزش ذاتی آن می کنند. اگرچه آنها ممکن است با استفاده از فاکتورهای کیفی، کمی و حسی کسب‌وکار، مدل‌های ارزشی را بسازند، اما معیار معمولاً در محاسبات برای ارزش ذاتی جریانهای نقدی تخفیف داده شده است. عموماً، سرمایه‌گذاران با استفاده از فاکتورهای کیفی و کمی سعی می‌کنند تا به ارزش ذاتی یک شرکت برسند، اما باید به خاطر داشت که نتیجه تنها یک تخمین است. فاکتورهای کیفی شامل مواردی مانند مدل کسب‌وکار، حاکمیت و بازار هدف - موارد خاص به همان کاری که شرکت انجام می‌دهد مربوط می‌شود. فاکتورهای کمی به عملکرد مالی اشاره دارد و شامل نسبت های مالی و تحلیل صورت‌های مالی است. فاکتورهای حسی به ادراک سرمایه‌گذاران از ارزش یک دارایی اشاره دارد و اصلاح می‌شود توسط تحلیل فنی. در کل، می‌توان گفت ارزش ذاتی بیشترین میزان ارزش شرکت را تعیین می‌کند، همانطور که با فروش کل شرکت و دارایی‌های آن تعیین می‌شود.

ارزش ذاتی

چگونگی محاسبه ارزش ذاتی

با استفاده از تحلیل جریان نقدینگی تخفیف‌دار (DCF)، جریان‌های نقدی بر اساس عملکرد آینده شرکت تخمین زده می‌شود. سپس این جریان‌های نقدی به ارزش کنونی خالص تخفیف داده می‌شوند تا ارزش ذاتی شرکت به دست آید. نرخ تخفیف استفاده شده معمولاً یک نرخ بازگشت بدون ریسک است، مانند آنچه در باند ۳۰ ساله خزانه‌داری وجود دارد. همچنین، می‌تواند متوسط وزن‌دار هزینه سرمایه شرکت (WAAC) باشد. فرمول جریان نقدینگی تخفیف‌دار: DCF = CF1/(1+r)1 + CF2/(1+r)2 + . . . + TV/(1+r)n CF = جریان نقدی مورد انتظار برای دوره خاصی (برای مثال، CF1 به جریان نقدی سال اول اشاره دارد) r = نرخ تخفیف TV = ارزش پایانی (جریان نقدی تخمین زده شده پس از دوره پروژکشن) n = دوره مشخص (برای مثال، سال‌ها، فصل‌ها، ماه‌ها و غیره)

مثال

فرض کنید قصد دارید به ارزش واقعی شرکت Acme Bolt بپردازید. برای این منظور می‌خواهیم سود قابل استفاده برای سرمایه‌گذاران این شرکت را به عنوان جریان نقدی در نظر بگیریم. فرض کنید این مبلغ برای سال گذشته 200 دلار باشد (با احتساب استهلاک و کاهش سرمایه‌گذاری). اگر ضریب P/E برای S&P 500 برابر با 15 باشد، ارزش هر سهم از شرکت Acme برابر با 3000 دلار می‌شود (15 × 200 دلار). ما این شرکت را با این ارزش برای مقایسه با ارزش واقعیش استفاده خواهیم کرد. با فرض نرخ رشد تخمین‌زده شده 7٪، جریان نقدی تخمین‌زده شده برای هر یک از 10 سال به شرح زیر است: سال 1: 214 دلار (200 × 1.07) سال 2: 228.98 دلار (200 × 1.072) سال 3: 245 دلار (200 × 1.073 و به همین ترتیب) سال 4: 262.16 دلار سال 5: 280.51 دلار سال 6: 300.15 دلار سال 7: 321.16 دلار سال 8: 343.64 دلار سال 9: 367.70 دلار سال 10: 393.43 دلار سپس، با استفاده از نرخ 3.3٪ برای 30 سال T-Bond (اوراق قرضه تحت پوشش دولتی)، جریان‌های نقدی را تخفیف می‌دهیم. برای این کار از فرمول جریان نقدی تخفیف‌یافته (که در بالا نشان داده شده است) برای هر سال استفاده می‌کنیم. به عنوان مثال، فرمول برای سال اول CF/1 + r است. جریان نقدی تخفیف‌یافته برای هر یک از 10 سال به شرح زیر است: سال 1: 207.16 دلار (214/1.033) سال 2: 214.58 دلار (228.98/1.0332) سال 3: 222.26 دلار (245/1.0333 و به همین ترتیب) سال 4: 230.23 دلار سال 5: 238.48 دلار سال 6: 247.02 دلار سال 7: 255.87 دلار سال 8: 265.03 دلار سال 9: 274.53 دلار سال 10: 284.35 دلار جمع کل جریان نقدی تخفیف‌یافته برابر با 2439.51 دلار است. سپس، یک روش سریع و متداول برای تخمین ارزش پایانی، ضرب سود در سال آخر دوره پروژه با ضریب 15 است. این به این معنی است که $393.43 × 15 = $5897.10 خواهد بود. این مبلغ با نرخ تخفیف 1.03310 برابر با 4262.21 دلار تخفیف داده می‌شود. سرانجام، جریان نقدی تخفیف‌یافته 10 ساله را با جریان نقدی پایانی برای به دست آوردن ارزش واقعی ترکیب می‌کنیم: $2439.51 + $4262.21 = $6703.72 با مقایسه با قیمت فعلی سهام شرکت Acme برابر با 3000 دلار، ارزش واقعی $6703.72 نشان می‌دهد که سهام این شرکت ارزش بیشتری دارد و به عنوان یک سرمایه‌گذاری قابل توجه است. در بسیاری از مدل‌های ارزش‌گذاری، عنصری از خطر بازار نیز تخمین زده می‌شود. برای سهام، خطر با استفاده از بتا اندازه‌گیری می‌شود - یک تخمین از اینکه قیمت سهم چقدر می‌تواند نوسان کند یا ولاتیلیته آن. بتای یک به عنوان خنثی یا همبستگی با بازار کل در نظر گرفته می‌شود. بتای بیشتر از یک به معنی داشتن خطر بالایی از ولاتیلیته است، در حالی که بتای کمتر از یک به معنی داشتن خطر کمتر از بازار کل است. اگر سهامی بتای بالایی داشته باشد، بازده بیشتری از جریان‌های نقدی باید برای جبران خطر بیشتر در مقایسه با یک سرمایه‌گذاری با بتای کمتر در نظر گرفته شود. نکته مهم: ارزش واقعی یک مفهوم اساسی است که سرمایه‌گذاران ارزشی از آن برای کشف فرصت‌های سرمایه‌گذاری پنهان استفاده می‌کنند. در دوره آموزشی تجزیه و تحلیل بنیادی Investopedia، شما یاد خواهید گرفت که چگونه ارزش واقعی یک سهم را محاسبه کرده و از فرصت‌های کم ارزش بهره ببرید. در این دوره، شما یاد خواهید گرفت که چگونه صورت‌های مالی را خوانده، از نسبت‌ها برای تعیین ارزش به سرعت استفاده کنید و بیش از پنج ساعت ویدیوهای آموزشی، تمرینات و محتوای تعاملی را به صورت آنلاین ببینید.

ارزش ذاتی قراردادهای آپشن

ارزش واقعی نیز در قیمت‌گذاری آپشن ها برای تعیین اینکه یک گزینه در پول است یا نه، یا چقدر سود فعلی وجود دارد، مورد استفاده قرار می‌گیرد.برای مرور، یک قرارداد آپشن (options contract) به خریدار حق، اما الزام به خرید یا فروش اوراق بهادار مبنا با یک قیمت تعیین شده به نام قیمت اجرا می‌دهد. گزینه‌ها دارای تاریخ انقضا هستند که باید تا آن زمان برای تمرین یا تبدیل به سهام اوراق بهادار مبنا به کار گرفته شوند. ارزش واقعی هر دو نوع آپشن خرید (call) و فروش (put)، تفاوت قیمت قابل مشاهده در بازار بهینه با قیمت اجرای آپشن است. اگر ارزش محاسبه شده منفی باشد، ارزش واقعی برابر با صفر است. به عبارت دیگر، ارزش واقعی فقط سود را براساس تفاوت قیمت که به شکل قیمت اجرای آپشن و قیمت بازار تعیین می‌شود، اندازه‌گیری می‌کند. با این حال، عوامل دیگری مانند ارزش خارجی نیز می‌تواند بر ارزش یک آپشن و حاصل شده از آن پرداخت بیشتر تأثیر بگذارد. ارزش خارجی، عوامل خارجی دیگری مانند زمان باقی‌مانده تا انقضا را در نظر می‌گیرد. اگر آپشن هیچ ارزش واقعی نداشته باشد به این معنی که قیمت اجرای گزینه و قیمت بازار برابر باشد، ممکن است هنوز هم ارزش خارجی داشته باشد، اگر زمان کافی تا انقضا باقی مانده باشد و سودزایی از طریق آپشن امکان‌پذیر باشد. در نتیجه، مقدار ارزش زمانی (time value) که یک آپشن دارد می‌تواند بر پرداخت یک آپشن تأثیر بگذارد. هر دو ارزش واقعی و خارجی با هم ترکیب شده و به ارزش کل قیمت یک آپشن می‌انجامد. موافقین: - ارزش واقعی به تعیین ارزش یک دارایی، سرمایه‌گذاری یا شرکت کمک می‌کند. - ارزش واقعی میزان سود موجود در یک قرارداد گزینه را فراهم می‌کند. مخالفین: - محاسبه ارزش واقعی یک شرکت ممکن است نسبی باشد زیرا خطر و جریانات نقدی آتی را برآورد می‌کند. - ارزش واقعی یک گزینه ناقص است زیرا حاوی پرداخت حق بیمه و ارزش زمانی نیست.

ارزش ذاتی آپشن

فرض کنید قیمت اجرای یک آپشن Call $15 باشد و قیمت بازار سهام زیرین $25 در هر سهم باشد. ارزش ذاتی کال آپشن برابر با $10 ($25 منهای $15) است. اگر حق تقدم خرید را با پرداخت $2 به هنگام شروع معامله خریداری کنید، سود نهایی برابر با $8 خواهد بود اگر ارزش ذاتی در انقضا $10 باشد. از سوی دیگر، فرض کنید یک سرمایه‌گذار یک پوت آپشن را با قیمت اجرایی $20 با پرداخت $5 به هنگامی که سهم زیرین با $16 در هر سهم در حال معامله بود، خریداری کند. ارزش ذاتی پوت آپشن برابر با $4 (با کم کردن قیمت بازار $16 از قیمت اجرایی $20) است و در پول است. ارزش ذاتی $4 در انقضا در کنار پرداخت $5 حق بیمه، به معنای این است که سرمایه‌گذار تلفاتی را در اختیار دارد، با اینکه آپشن در پول بوده است. لازم به ذکر است که ارزش ذاتی شامل قیمت بیمه نمی شود و به خاطر عدم در نظر گرفتن هزینه اولیه، با سود واقعی معامله متفاوت است. ارزش ذاتی فقط نشان می‌دهد چقدر آپشن به ارزش است، با در نظر گرفتن قیمت اجرا بازار و قیمت بازار دارایی زیرین.

چرا شناخت ارزش ذاتی مفید است؟

این به دلیل کمک به سرمایه‌گذار برای درک اینکه سرمایه‌گذاری مورد نظر زیاد یا کم ارزش است، مفید است. به این معنی که اگر قیمت بازار سهام یک شرکت خاص در حال حاضر $125 بوده و ارزش ذاتی یا حقیقی آن با محاسبه $118 محاسبه شده باشد، سرمایه‌گذار ممکن است تصمیم بگیرد که در حال حاضر سهام چندان گران قیمت نیست و ارزش خریداری ندارد. به علاوه، مقایسه قیمت بازار سهام با ارزش ذاتی یک شرکت می‌تواند به سرمایه‌گذار کمک کند تا از وضعیت شرکت و روند رشد آن در آینده پیش‌بینی کند. اگر قیمت بازار سهام بالاتر از ارزش ذاتی شرکت باشد، این ممکن است نشان دهنده این باشد که بازار انتظار دارد شرکت در آینده بهبود یابد و ارزش آن بیشتر شود. به عبارت دیگر، افزایش قیمت سهام به دلیل افزایش ارزش ذاتی شرکت یا رشد آینده آن ممکن است رخ دهد. اما اگر قیمت بازار سهام از ارزش ذاتی شرکت پایین‌تر باشد، ممکن است نشان دهنده این باشد که بازار انتظار دارد که شرکت در آینده از رشد کمتری برخوردار باشد و ارزش آن کاهش یابد. در نتیجه، سرمایه‌گذار می‌تواند با توجه به این اطلاعات، تصمیمات مناسبی در خصوص خرید یا فروش سهام شرکت بگیرد.

چه فرقی بین ارزش بازار و ارزش ذاتی وجود دارد؟

ارزش بازار با قیمت فعلی دارایی خاص معادل است. برای مثال، قیمت بازار یک سهم سهام شرکت ABC ممکن است در پایان روز بازار دیروز $50 باشد. ممکن است امروز قیمت بازار (ارزش) آن با توجه به علاقه به خرید، $55 باشد. با این حال، ارزش ذاتی، ارزش واقعی شرکت است که با استفاده از یک مدل ارزیابی تعیین می‌شود. این مدل‌های ارزیابی می‌توانند شامل تحلیل صورت‌های مالی، تحلیل درآمد، تحلیل دارایی‌ها و بدهی‌ها، تحلیل صنعت و رقبا و سایر عواملی باشند که می‌توانند تأثیر مستقیم و غیرمستقیمی بر روی ارزش ذاتی دارایی‌ها داشته باشند. به عنوان مثال، در مورد شرکت ABC، مدل ارزیابی ممکن است شامل بررسی صورت‌های مالی شرکت، بررسی سودآوری، درآمد و رشد شرکت در طول زمان، بررسی سطح رقابتی شرکت در صنعت و تأثیر تغییرات قوانین و مقررات بر روی عملکرد شرکت باشد. در نهایت، شرکت ABC ممکن است دارای ارزش ذاتی $60 باشد، در حالی که قیمت بازار آن فقط $55 است. این نشان می‌دهد که شرکت در حال حاضر به قیمت کمتر از ارزش واقعی خود فروخته می‌شود و به نظر می‌رسد که سرمایه‌گذارانی که در این شرکت سرمایه‌گذاری کرده‌اند، با خرید سهام بازدهی بیشتری خواهند داشت.

آیا ارزش ذاتی بهتر از ارزش بازار برای سرمایه‌گذاری است؟

بعضی افراد معتقدند که اینطور است. ارزش بازار بر اساس آنچه که مردم تمایل دارند برای خرید یک دارایی، بر مبنای هر تعداد دلایل، تعیین می‌شود. این ممکن است شامل نیازهای مالی یک فرد، اهداف معاملات کوتاه مدت و نیز انگیزه‌های معاملاتی باشد. از سوی دیگر، ارزش ذاتی، ارزش یک سرمایه‌گذاری را بر اساس اطلاعات خاصی در مورد آن تعیین می‌کند، مانند جریان نقدینگی و عملکرد مالی واقعی آن. بنابراین، ارزش بازار و ارزش ذاتی دو روش متفاوت برای تعیین ارزش یک دارایی هستند. با توجه به اینکه بازارها ممکن است به شدت تحت تأثیر عوامل خارجی مانند اخبار و رویدادهای جهانی قرار بگیرند، ارزش بازار ممکن است در کوتاه مدت تغییر کند. اما ارزش ذاتی یک دارایی معمولاً پایدارتر و بر اساس عوامل داخلی آن دارایی تعیین می‌شود. به عنوان مثال، اگر یک شرکت با سودآوری بالا و جریان نقدینگی مثبت پایدار، اما به دلیل اخبار منفی در بازار سهم آن شرکت ارزش بازارش کاهش یابد، ارزش ذاتی آن شرکت همچنان ثابت خواهد ماند. بنابراین، سرمایه‌گذاران معمولاً برای تعیین ارزش دارایی‌های خود از هر دو روش استفاده می‌کنند و با توجه به شرایط بازار و عوامل داخلی، تصمیم گیری می‌کنند. نتیجه‌گیری نهایی دانستن روش محاسبه ارزش ذاتی برای سرمایه‌گذارانی که سعی می‌کنند به ارزش واقعی یک سرمایه‌گذاری برسند، مفید است. این به دلیل این است که ارزش ذاتی بر اساس جریان نقدینگی آتی تعیین می‌شود و نه فقط قیمت کنونی یک سرمایه‌گذاری. به خصوص، سرمایه‌گذاران ارزش‌گذاری از نظر اصولی اهمیت بسیاری را به ارزش ذاتی می‌دهند زیرا این با آنچه که آن‌ها انتظار دارند، مقایسه می‌شود. به عنوان یکی از مباحث بنیادین در تجزیه و تحلیل اوراق بهادار در نظر گرفته می‌شود، لذا آشنایی با نحوه محاسبه ارزش ذاتی برای سرمایه‌گذاران، یک ایده خوب است. منبع: اینوستپدیا