مارجین یکی از مفاهیم بنیادی و در عین حال چالشبرانگیز در دنیای معاملات فارکس است که درک نکردن درست آن میتواند مستقیماً به تجربهی تلخ مارجین کال منجر شود. راستش را بخواهید، خیلی از معاملهگران، بهخصوص در ابتدای مسیر، اهمیت واقعی مارجین و مدیریت آن را دستکم میگیرند و متاسفانه با ضررهای سنگین یا حتی از دست دادن کل سرمایه مواجه میشوند.
امروز تصمیم گرفتم به عنوان کسی که سالها در این بازار تجربه کسب کرده، به زبان ساده و کاربردی برایتان توضیح دهم که مارجین چیست و چطور میتوانید از کابوس مارجین کال در امان بمانید.
درک اینکه مارجین یک هزینه نیست، بلکه یک وجه تضمین برای استفاده از اهرم (Leverage) است، اولین قدمه. اما مهمتر از اون، یادگیری نحوهی محاسبه انواع مارجین، درک تفاوت بالانس و اکوئیتی، و از همه حیاتیتر، زیر نظر گرفتن دائمی “سطح مارجین” حسابتان است. تمام اینها ابزارهایی هستند که به شما کمک میکنند قبل از رسیدن به نقطه بیبازگشت مارجین کال یا حتی بدتر از آن، استاپ اوت، وضعیت را مدیریت کنید.
در این مقاله جامع، تمام جنبههای مرتبط با مارجین و مارجین کال را با هم بررسی خواهیم کرد. عناوین اصلی که به آنها خواهیم پرداخت عبارتند از:
آنچه در این مقاله میخوانید |
---|
مارجین در فارکس چیست؟ کلید ورود یا کلید سقوط؟ |
مارجین کال چیست؟ آژیر قرمز حساب معاملاتی شما! |
چرا مارجین کال اتفاق میافتد؟ ریشهیابی دلایل اصلی |
لوریج و مارجین: چگونه استفاده نادرست به مارجین کال ختم میشود؟ |
انواع مارجین (مورد نیاز، استفاده شده، آزاد) و نقش آنها در مارجین کال |
اکوئیتی در مقابل بالانس: کدام عدد شما را به مارجین کال نزدیک میکند؟ |
سطح مارجین (Margin Level): مهمترین شاخص پیشگیری از مارجین کال |
استاپ اوت (Stop Out): وقتی کار از مارجین کال هم میگذرد! |
محاسبه مارجین و سطح مارجین با مثالهای عملی |
مدیریت ریسک فعال: استراتژیهای کلیدی برای دوری از مارجین کال |
درسهایی که از اولین مارجین کال خودم گرفتم! (تجربه شخصی) |
مطمئن باشید با خواندن دقیق این مقاله و به کار بستن نکات آن، میتوانید با دید بازتر و ریسک کنترلشدهتری معامله کنید و احتمال رویارویی با مارجین کال را به حداقل برسانید.
مارجین در فارکس چیست؟ کلید ورود یا کلید سقوط؟
مارجین در سادهترین حالت، مقدار پولی است که بروکر از شما میخواهد تا به عنوان ضمانت در حساب خود نگه دارید تا بتوانید معاملهای با حجم بزرگتر از موجودی واقعیتان (با استفاده از لوریج) باز کنید. تاکید میکنم، مارجین هزینه نیست! این پول از حساب شما کم نمیشود، بلکه به صورت موقت “بلوکه” یا “کنار گذاشته” میشود تا زمانی که معامله شما باز است.
فکر کنید میخواهید خانهای را اجاره کنید. شما مبلغی را به عنوان “ودیعه” یا “رهن” پرداخت میکنید. این پول هزینه اجاره نیست، بلکه تضمینی است برای صاحبخانه که اگر خسارتی به خانه وارد کردید، از آن محل جبران شود. مارجین در فارکس هم دقیقاً همین نقش را دارد؛ تضمینی است برای بروکر در برابر ضررهای احتمالی شما.
این سیستم به شما اجازه میدهد با ۱۰۰ دلار مارجین، معاملهای به ارزش ۱۰,۰۰۰ دلار (با لوریج ۱:۱۰۰) را کنترل کنید. این قدرت فوقالعاده به نظر میرسد، اما همین قدرت اگر درست مدیریت نشود، میتواند به سرعت شما را به سمت تجربهی ناخوشایند مارجین کال سوق دهد. پس مارجین هم میتواند کلید ورود شما به معاملات بزرگتر باشد و هم اگر با بیاحتیاطی از آن استفاده کنید، کلید سقوط حسابتان.
مقدار مارجین مورد نیاز برای هر معامله ثابت نیست و به عواملی مثل جفت ارز مورد معامله، حجم معامله (لات سایز) و میزان لوریجی که بروکر در اختیار شما قرار داده، بستگی دارد. درک نحوهی محاسبه و تاثیر این عوامل بر مارجین، اولین قدم برای جلوگیری از غافلگیری و مدیریت بهتر ریسک است.
مارجین کال چیست؟ آژیر قرمز حساب معاملاتی شما!
مارجین کال (Margin Call). شنیدن این عبارت یا دیدن هشدارش در پلتفرم معاملاتی، یعنی وضعیت حساب شما به شدت بحرانی شده و در خطر از دست دادن بخش قابل توجهی (یا تمام) سرمایهتان هستید. اما مارجین کال دقیقاً چه معنایی دارد؟
مارجین کال یک هشدار رسمی از طرف بروکر شماست که اعلام میکند میزان اکوئیتی (ارزش لحظهای حساب شما) به قدری پایین آمده که به یک سطح درصدی از مارجین استفاده شده (Used Margin) رسیده یا از آن هم کمتر شده است.
این سطح درصدی، که به آن “سطح مارجین کال” (Margin Call Level) میگویند، توسط هر بروکر مشخص میشود اما معمولاً عددی حدود ۱۰۰٪ یا کمتر (مثلاً ۸۰٪ یا ۵۰٪) است. وقتی سطح مارجین شما به این نقطه میرسد، یعنی تقریباً تمام مارجین آزاد (Free Margin) شما توسط ضررهای شناور معاملات بازتان از بین رفته است.
وقتی پیام مارجین کال را دریافت میکنید، یعنی بروکر به شما فرصت کوتاهی میدهد تا یکی از این دو کار را انجام دهید تا حساب خود را از وضعیت خطر خارج کنید:
- واریز وجه نقد بیشتر به حساب: با این کار اکوئیتی حساب شما افزایش یافته و در نتیجه “سطح مارجین” بهبود پیدا میکند.
- بستن یک یا چند معامله باز: با بستن معاملات (به خصوص آنهایی که بیشترین ضرر را دارند)، مارجین استفاده شده شما کاهش مییابد و مارجین آزاد افزایش پیدا میکند که این هم به بالا رفتن سطح مارجین کمک میکند.
مارجین کال را نباید نادیده گرفت. این آخرین فرصت شما برای کنترل اوضاع است. اگر اقدامی نکنید و ضررها ادامه پیدا کند، وارد مرحله بعدی یعنی “استاپ اوت” خواهید شد که در آن بروکر به صورت خودکار معاملات شما را میبندد.
چرا مارجین کال اتفاق میافتد؟ ریشهیابی دلایل اصلی
چرا کار یک معاملهگر به مارجین کال میکشد؟ دلایل مختلفی میتواند پشت این اتفاق ناخوشایند باشد، اما تقریباً همهی آنها به نوعی به “مدیریت ریسک ضعیف” برمیگردد. بیایید چند دلیل اصلی را بررسی کنیم:
۱. استفاده بیش از حد از لوریج (Over-Leveraging): این یکی از شایعترین دلایل است. وقتی معاملهگر از لوریج خیلی بالایی استفاده میکند، حتی یک حرکت کوچک بازار برخلاف پوزیشن او میتواند ضرر بزرگی ایجاد کند و به سرعت اکوئیتی را کاهش دهد و سطح مارجین را به زیر سطح مارجین کال برساند.
۲. حجم معاملات نامناسب (Poor Position Sizing): باز کردن معاملهای با حجم بسیار بزرگ نسبت به کل سرمایه حساب، ریسک را به شدت بالا میبرد. در این حالت، مقدار مارجین مورد نیاز بخش زیادی از اکوئیتی را درگیر میکند و مارجین آزاد کمی باقی میماند. کوچکترین ضرری میتواند این مارجین آزاد را از بین ببرد و منجر به مارجین کال شود.
۳. عدم استفاده از حد ضرر (Stop Loss): معامله بدون تعیین حد ضرر مثل رانندگی بدون ترمز است! حد ضرر به شما کمک میکند تا میزان حداکثر ضرر قابل قبول برای هر معامله را مشخص کنید. بدون آن، اگر بازار برخلاف شما حرکت کند، ضررها میتوانند بدون کنترل افزایش یابند تا جایی که کل مارجین آزاد شما را ببلعند و شما را مارجین کال کنند.
۴. نگه داشتن معاملات زیانده به امید برگشت بازار: این یک اشتباه احساسی رایج است. معاملهگران گاهی اوقات به جای پذیرش یک ضرر کوچک و بستن معامله طبق حد ضرر، پوزیشن زیانده خود را باز نگه میدارند به این امید که بازار برگردد. این کار میتواند ضرر را بسیار بزرگتر کرده و در نهایت منجر به مارجین کال شود. به قول معروف “اولین ضرر، بهترین ضرر است”.
۵. نوسانات شدید و غیرمنتظره بازار (High Volatility): گاهی اوقات انتشار اخبار مهم اقتصادی یا رویدادهای غیرمنتظره میتواند باعث حرکات بسیار شدید و سریع در بازار شود. اگر در چنین شرایطی پوزیشن باز داشته باشید (مخصوصاً با لوریج بالا و بدون حد ضرر مناسب)، ممکن است به سرعت دچار ضرر زیادی شده و با مارجین کال مواجه شوید.
روانشناسی مارجین کال: نبرد ذهن در لبه پرتگاه!
شاید فکر کنید مارجین کال فقط یک اتفاق مالی و عددی در حساب معاملاتی شماست. اما واقعیت اینه که مارجین کال، یا حتی نزدیک شدن به اون، یکی از پرتنشترین و سنگینترین تجربههای روانی برای یک معاملهگره. این فقط باختن پول نیست، بلکه نبردی تمام عیار با احساسات قدرتمندی مثل ترس، طمع، امید واهی، انکار و پشیمانیه.
وقتی میبینید سطح مارجین حسابتون به سرعت در حال کاهشه و به منطقه خطر مارجین کال نزدیک میشید، اولین مهمان ناخوانده معمولاً “ترس” است. ترس از دست دادن پولی که با زحمت به دست آوردید، ترس از شکست، ترس از قضاوت دیگران. این ترس میتونه منجر به “وحشتزدگی” (Panic) بشه و شما رو وادار به تصمیمگیریهای غیرمنطقی کنه؛ مثلاً بستن عجولانهی معاملاتی که هنوز طبق تحلیلتون درست هستن، یا بدتر از اون، فلج شدن و ناتوانی در انجام هر کاری!
در کنار ترس، “امید واهی” و “انکار” هم وارد میدان میشن. ذهن ما دوست نداره واقعیت تلخ ضرر رو بپذیره. ممکنه با خودتون بگید “نه، امکان نداره! الان بازار برمیگرده!” یا “این فقط یه نوسان موقته!”. این امید کاذب باعث میشه به جای عمل کردن طبق برنامه و بستن معامله در حد ضرر، پوزیشن زیانده رو باز نگه دارید و حتی گاهی حد ضرر رو جابجا کنید یا کلاً حذفش کنید! این انکار واقعیت، مسیر مستقیمی به سمت مارجین کال است.
و اما بعد از وقوع مارجین کال… اون موقع هم چالشهای روانی تموم نمیشه. حس پشیمانی، خشم از خود یا از بازار، و میل شدید به جبران سریع ضرر (که بهش میگن “معاملات انتقامی” یا Revenge Trading) میتونه شما رو به سمت اشتباهات بزرگتر سوق بده. در این حالت احساسی، شما دیگه منطقی فکر نمیکنید و ممکنه بدون تحلیل و با حجمهای نامناسب دوباره وارد معامله بشید و باقیمانده سرمایه رو هم به خطر بندازید.
اشتباهات مرگبار در استفاده از مارجین که به مارجین کال ختم میشود!
هیچکس دوست نداره مارجین کال بشه، اما این اتفاق معمولاً شانسی یا تصادفی نیست. مارجین کال تقریباً همیشه نتیجهی یک سری اشتباهات مشخص و قابل پیشگیری در مدیریت مارجین و ریسکه که متاسفانه خیلی از معاملهگران، دانسته یا ندانسته، مرتکب میشن. بیایید نگاهی به چندتا از این اشتباهات “مرگبار” بندازیم که مستقیم شما رو به سمت دره مارجین کال هدایت میکنن:
اشتباه اول: شیفتگی به لوریج بالا (Over-Leveraging)
این قاتل خاموش حسابهای معاملاتیه! بروکرها لوریجهای بالایی مثل ۱:۵۰۰ یا حتی بیشتر پیشنهاد میدن و وسوسه استفاده از اون برای کسب سود سریع خیلی زیاده. اما یادتون باشه، لوریج بالا مثل یه ذرهبین عمل میکنه؛ هم سود رو بزرگنمایی میکنه و هم ضرر رو! استفاده از لوریج بیش از حد باعث میشه کوچکترین حرکت نامطلوب بازار، خسارت سنگینی به اکوئیتی شما بزنه و فری مارجین رو به سرعت بخوره و شما رو در معرض مارجین کال قرار بده.
فراتر از مارجین کال: استاپ اوت چیست و چرا اتفاق میافتد؟
گفتیم که مارجین کال یک هشدار جدیه، آخرین فرصت برای اینکه خودتون کنترل اوضاع رو به دست بگیرید. اما اگه به این هشدار توجه نکنید و وضعیت حساب شما وخیمتر بشه چی؟ اون وقت به مرحلهای میرسیم که حتی از مارجین کال هم فراتره: “استاپ اوت” (Stop Out).
استاپ اوت مکانیزم خودکار بروکر برای جلوگیری از ضرر بیشتر و محافظت از حساب شما (و البته خودش) در برابر منفی شدنه. این اتفاق زمانی میفته که سطح مارجین شما به یک حد بحرانی بسیار پایین (پایینتر از سطح مارجین کال) برسه. این “سطح استاپ اوت” (Stop Out Level) توسط بروکر تعیین میشه و معمولاً درصدی مثل ۵۰٪، ۳۰٪ یا ۲۰٪ از مارجین استفاده شده است. رسیدن به این سطح یعنی اکوئیتی شما به قدری کم شده که حتی نمیتونه بخش کوچکی از مارجین مورد نیاز برای حفظ پوزیشنهاتون رو پوشش بده.
وقتی سطح مارجین به سطح استاپ اوت برخورد میکنه، دیگه هیچ هشداری در کار نیست! سیستم معاملاتی بروکر به صورت کاملاً اتوماتیک شروع به بستن معاملات باز شما میکنه. این فرآیند معمولاً با بستن زیاندهترین معامله شروع میشه. هدف اینه که با بستن معامله، مقداری از مارجین استفاده شده آزاد بشه و سطح مارجین حساب بالا بره. اگه با بستن اون معامله هنوز سطح مارجین زیر سطح استاپ اوت باشه، سیستم معامله زیانده بعدی رو میبنده و این کار رو ادامه میده تا زمانی که سطح مارجین به بالای سطح استاپ اوت برگرده.
چرا بروکر این کار رو میکنه؟ دلیل اصلی، جلوگیری از بدهکار شدن شما به بروکره. به خاطر وجود لوریج، ضررهای شما پتانسیل این رو دارن که از کل موجودی حساب شما هم بیشتر بشن. استاپ اوت (معمولاً به همراه سیستم محافظت از بالانس منفی) تضمین میکنه که شما بیشتر از پولی که در حسابتون دارید ضرر نکنید. این مکانیزم هم به نفع شماست (چون بدهکار نمیشید) و هم به نفع بروکر (چون مجبور نیست ضرر شما رو پوشش بده).
رسیدن به مرحله استاپ اوت یعنی فاجعه! یعنی شما تمام هشدارهای قبلی (کاهش سطح مارجین و مارجین کال) رو نادیده گرفتید و مدیریت ریسک شما کاملاً شکست خورده. ضرری که در استاپ اوت متحمل میشید معمولاً بسیار سنگینه و ممکنه کل یا بخش اعظم سرمایهتون رو از دست بدید. علاوه بر ضرر مالی، ممکنه دقیقاً بعد از بسته شدن معاملات شما توسط استاپ اوت، بازار برگرده و شما فرصت جبران رو هم از دست بدید!
تنها راه جلوگیری از استاپ اوت، همون راه جلوگیری از مارجین کال است، اما با یک تفاوت: باید خیلی زودتر و در مرحله مارجین کال اقدام کنید. مارجین کال آخرین فرصت شماست، استاپ اوت دیگه پایان بازیه (برای اون مقدار سرمایه). پس همیشه مدیریت ریسک رو جدی بگیرید تا هرگز کارتون به این مراحل بحرانی نکشه.
اشتباه دوم: بیتوجهی به حجم معامله (Poor Position Sizing)
خیلیها فکر میکنن اگه تحلیلشون درسته، میتونن با حجم بالا وارد معامله بشن. اما حجم معامله باید همیشه نسبت به کل سرمایه (اکوئیتی) شما تعیین بشه، نه بر اساس اطمینان شما به تحلیل! باز کردن معاملهای که مارجین مورد نیازش بخش بزرگی از اکوئیتی شما رو درگیر میکنه، یعنی فری مارجین کمی براتون باقی میمونه و با کوچکترین ضرری، به سمت مارجین کال حرکت میکنید. قانون ریسک ۱-۲٪ در هر معامله رو هرگز فراموش نکنید.
اشتباه سوم: معامله بدون حد ضرر (No Stop-Loss)
این یکی دیگه حکم خودکشی در فارکس رو داره! حد ضرر ترمز شماست. بدون اون، هیچ کنترلی روی میزان ضرر احتمالی ندارید. اگر بازار برخلاف شما حرکت کنه (که همیشه این احتمال وجود داره)، ضرر شما میتونه نامحدود باشه تا جایی که کل حساب شما رو از بین ببره. معامله بدون حد ضرر، دیر یا زود شما رو با مارجین کال یا استاپ اوت روبرو میکنه. هیچ بهانهای برای عدم استفاده از حد ضرر پذیرفته نیست!
اشتباه چهارم: اضافه کردن به معامله زیانده (Averaging Down)
یک اشتباه رایج دیگه اینه که وقتی معاملهای وارد ضرر میشه، به جای بستن اون، معاملهگر حجم بیشتری در همون جهت اضافه میکنه به این امید که میانگین قیمت ورودش بهتر بشه و با برگشت بازار سریعتر به سود برسه. این کار فوقالعاده خطرناکه! چون نه تنها ریسک شما رو دو برابر میکنه، بلکه مارجین استفاده شده رو هم افزایش میده و فری مارجین رو کمتر میکنه. اگر بازار به حرکت در جهت ضرر ادامه بده، سقوط به سمت مارجین کال بسیار سریعتر اتفاق میافته.
اشتباه پنجم: اجازه دادن به احساسات برای تصمیمگیری
ترس از دست دادن فرصت (FOMO)، طمع برای سود بیشتر، امید واهی به برگشت بازار، خشم و تلاش برای انتقام بعد از ضرر… همهی اینها احساساتی هستن که میتونن باعث بشن شما قوانین مدیریت ریسک و پلن معاملاتیتون رو زیر پا بذارید. تصمیمگیریهای احساسی معمولاً منجر به شکستن قوانین مربوط به حجم معامله، حد ضرر و استفاده از مارجین میشه و نتیجهاش اغلب چیزی جز مارجین کال نیست.
شناختن این اشتباهات اولین قدم برای اجتناب از اونهاست. با داشتن یک برنامه معاملاتی مدون، رعایت اصول مدیریت ریسک (به خصوص حجم معامله و حد ضرر) و حفظ انضباط احساسی، میتونید از این مسیرهای خطرناک که به مارجین کال ختم میشن، دوری کنید.
به نظر من، بزرگترین نبرد در فارکس، نبرد با ذهن خودمونه. چطور میشه بر این چالشهای روانی غلبه کرد؟ با انضباط احساسی. باید یک پلن معاملاتی مدون و مبتنی بر مدیریت ریسک داشته باشید و مهمتر از اون، تحت هر شرایطی بهش پایبند بمونید، مخصوصاً وقتی تحت فشار هستید. ضرر رو به عنوان بخشی جداییناپذیر از معاملهگری بپذیرید. بعد از یک ضرر سنگین یا مارجین کال، حتماً مدتی از بازار فاصله بگیرید تا از نظر ذهنی ریکاوری بشید.
در نهایت، بهترین راه برای حفظ سلامت روان در برابر مارجین کال، همون پیشگیری از وقوع اونه. وقتی شما مدیریت ریسک صحیحی دارید، حجم معاملاتتون مناسبه و از حد ضرر استفاده میکنید، حتی اگر چند معامله ضررده داشته باشید، اونقدر آسیب نمیبینید که کار به مارجین کال و این فشارهای روانی شدید بکشه.
فری مارجین چیست؟ نفسِ حساب معاملاتی شما!
یکی دیگه از مهمترین مفاهیمی که باید مثل کف دست بلد باشید، “فری مارجین” یا همون “مارجین آزاد” (Free Margin) هست. به نظر من، فری مارجین مثل نفس حساب معاملاتی شما میمونه؛ تا وقتی به اندازه کافی وجود داشته باشه، حساب شما زنده و پویاست، اما کم شدنش میتونه نشونهی خطر باشه.
به زبان خیلی ساده، فری مارجین مقدار پولی در حساب شماست که در حال حاضر درگیر هیچ معاملهی بازی نیست و برای استفاده شما کاملاً “آزاد” است. شما میتونید از این مارجین آزاد برای دو کار اصلی استفاده کنید: اول، برای باز کردن معاملات جدید و دوم، به عنوان یک سپر یا بافر برای جذب ضررهای شناور معاملات بازی که در حال حاضر دارید.
فرمول محاسبه فری مارجین خیلی سادهست و مستقیماً به اکوئیتی و مارجین استفاده شده شما ربط داره:
مارجین آزاد = اکوئیتی – مارجین استفاده شده
مثلاً فرض کنید اکوئیتی حساب شما ۵۰۰۰ دلار و مارجین استفاده شده برای تمام معاملات باز شما ۱۲۰۰ دلار است. فری مارجین شما میشه ۳۸۰۰ دلار (۵۰۰۰ – ۱۲۰۰). این ۳۸۰۰ دلار پولی هست که شما میتونید برای ورود به پوزیشنهای جدید کنار بگذارید (به عنوان مارجین مورد نیاز اونها) یا اینکه اگر معاملات فعلیتون وارد ضرر بیشتری بشن، این ضرر از محل همین مارجین آزاد کسر خواهد شد.
اهمیت فری مارجین در جلوگیری از مارجین کال فوقالعاده زیاده. یادتون هست گفتیم مارجین کال زمانی اتفاق میافته که اکوئیتی شما به سطح مارجین استفاده شده نزدیک بشه؟ خب، این دقیقاً معادل اینه که بگیم مارجین آزاد شما به صفر رسیده! وقتی ضررهای شناور معاملات باز شما افزایش پیدا میکنه، اکوئیتی کم میشه و این کاهش مستقیماً از فری مارجین شما کسر میشه. وقتی فری مارجین تموم بشه، دیگه هیچ سپری برای جذب ضرر وجود نداره و شما در آستانه مارجین کال قرار میگیرید.
بنابراین، یکی از وظایف اصلی شما به عنوان یک معاملهگر مسئول، نظارت دائمی بر میزان فری مارجین حسابتونه. هیچوقت نباید اجازه بدید این مقدار بیش از حد کم بشه. همیشه سعی کنید یک حاشیه امن مناسب از مارجین آزاد رو حفظ کنید. اینکه این حاشیه امن چقدر باشه به استراتژی و میزان ریسکپذیری شما بستگی داره، اما به تجربه بهتون میگم که هرچقدر فری مارجین بیشتری داشته باشید، شبها راحتتر میخوابید و استرس کمتری برای رویارویی با نوسانات بازار خواهید داشت.
کمبود فری مارجین نه تنها شما رو در خطر مارجین کال قرار میده، بلکه جلوی استفاده از فرصتهای معاملاتی جدید رو هم میگیره. ممکنه یک موقعیت عالی در بازار ببینید، اما چون فری مارجین کافی برای باز کردن معامله ندارید، اون فرصت رو از دست بدید. پس مدیریت فری مارجین، بخش مهمی از مدیریت کلی حساب و ریسک شماست.
لوریج و مارجین: چگونه استفاده نادرست به مارجین کال ختم میشود؟
همانطور که قبلاً اشاره کردیم، لوریج و مارجین ارتباط تنگاتنگی با هم دارند. لوریج به شما قدرت میدهد تا با مارجین کمتر، معاملات بزرگتری انجام دهید. اما این قدرت، مسئولیت بزرگی هم به همراه دارد. استفاده نادرست و بیمحابا از لوریج، یکی از اصلیترین دلایلی است که معاملهگران تازهکار (و حتی گاهی باتجربه) را به سمت مارجین کال میکشاند.
فرض کنید شما ۱۰۰۰ دلار در حساب خود دارید و بروکر لوریج ۱:۵۰۰ را به شما پیشنهاد میدهد. این یعنی شما پتانسیل کنترل معاملهای به ارزش ۵۰۰,۰۰۰ دلار را دارید! وسوسهانگیز است، نه؟ اما بیایید ببینیم چه اتفاقی میافتد اگر شما از این لوریج بالا استفاده کنید و معاملهای با حجم بالا باز کنید.
با لوریج ۱:۵۰۰، درصد مارجین مورد نیاز فقط ۰.۲٪ است (۱۰۰ / ۵۰۰ = ۰.۲). اگر شما یک لات استاندارد (۱۰۰,۰۰۰ واحد) EUR/USD باز کنید (که ارزش دلاری آن حدود ۱۱۰,۰۰۰ دلار است)، مارجین مورد نیاز شما فقط حدود ۲۲۰ دلار خواهد بود (۱۱۰,۰۰۰ * ۰.۰۰۲). به نظر میرسد که شما هنوز مارجین آزاد زیادی دارید (۱۰۰۰ – ۲۲۰ = ۷۸۰ دلار).
اما مشکل اینجاست: در یک لات استاندارد، هر پیپ (Pip) حرکت قیمت حدود ۱۰ دلار ارزش دارد. اگر بازار فقط ۷۸ پیپ (که حرکت خیلی بزرگی نیست) برخلاف پوزیشن شما حرکت کند، ضرر شما ۷۸۰ دلار خواهد شد (۷۸ * ۱۰). این ضرر تمام مارجین آزاد شما را از بین میبرد و اکوئیتی شما به ۲۲۰ دلار (۱۰۰۰ – ۷۸۰) میرسد که دقیقاً برابر با مارجین استفاده شده شماست. در این لحظه، سطح مارجین شما ۱۰۰٪ شده (۲۲۰ / ۲۲۰ * ۱۰۰) و شما دقیقاً در نقطه مارجین کال قرار گرفتهاید!
حالا تصور کنید اگر از لوریج پایینتری مثلاً ۱:۵۰ استفاده میکردید. درصد مارجین مورد نیاز ۲٪ میشد. برای همان معامله یک لات استاندارد، شما به مارجین مورد نیاز ۲۲۰۰ دلار نیاز داشتید (۱۱۰,۰۰۰ * ۰.۰۲). از آنجایی که فقط ۱۰۰۰ دلار در حساب داشتید، اصلاً نمیتوانستید این معامله را باز کنید! این نشان میدهد که لوریج پایینتر به طور خودکار شما را مجبور به انجام معاملات با حجم مناسبتر نسبت به سرمایهتان میکند و ریسک رسیدن به مارجین کال را کاهش میدهد.
به نظر من، هیچوقت نباید لوریج را به عنوان راهی برای “سریع پولدار شدن” دید. لوریج ابزاری برای افزایش بهرهوری سرمایه است، اما باید با درک کامل ریسکها و با احتیاط فراوان استفاده شود. استفاده از لوریج مناسب (که اغلب بسیار کمتر از حداکثر لوریج ارائه شده توسط بروکر است) یکی از پایههای اصلی جلوگیری از مارجین کال است.
انواع مارجین (مورد نیاز، استفاده شده، آزاد) و نقش آنها در مارجین کال
برای اینکه بفهمیم چطور مارجین کال اتفاق میافتد، باید با سه نوع اصلی مارجین که در حساب معاملاتیمان با آنها سروکار داریم، به خوبی آشنا باشیم:
۱. مارجین مورد نیاز (Required Margin): این مقدار مارجینی است که بروکر برای باز کردن یک پوزیشن مشخص از شما طلب میکند. مقدار آن به حجم معامله و لوریج حساب شما بستگی دارد. وقتی معامله را باز میکنید، این مقدار از مارجین آزاد شما کسر و به مارجین استفاده شده اضافه میشود.
۲. مارجین استفاده شده (Used Margin): این مجموع تمام مارجینهای مورد نیاز برای همه پوزیشنهای بازی است که در حال حاضر در حساب خود دارید. هرچه تعداد معاملات باز شما بیشتر باشد یا حجم آنها بزرگتر باشد، مارجین استفاده شده شما نیز بیشتر خواهد بود. این عدد نقش مخرج را در فرمول محاسبه سطح مارجین بازی میکند.
۳. مارجین آزاد (Free Margin): این مهمترین بخشی است که باید همیشه زیر نظر داشته باشید! مارجین آزاد مقدار پولی است که در حساب شما برای باز کردن معاملات جدید یا تحمل ضررهای شناور معاملات فعلی در دسترس است. این مقدار از تفاضل اکوئیتی و مارجین استفاده شده به دست میآید (Free Margin = Equity – Used Margin).
حالا نقش این سه در مارجین کال چیست؟ وقتی شما معاملهای را باز میکنید و آن معامله وارد ضرر میشود، اکوئیتی شما کاهش پیدا میکند. از آنجایی که مارجین استفاده شده شما (تا زمانی که معامله باز است) ثابت میماند، کاهش اکوئیتی مستقیماً باعث کاهش مارجین آزاد شما میشود. اگر ضررها ادامه پیدا کنند، مارجین آزاد شما کمتر و کمتر میشود.
نقطه بحرانی زمانی است که مارجین آزاد شما به صفر (یا حتی منفی) میرسد. در این لحظه، اکوئیتی شما تقریباً برابر با مارجین استفاده شده شما شده است. این همان نقطهای است که سطح مارجین به حدود ۱۰۰٪ میرسد و مارجین کال رخ میدهد. بنابراین، حفظ مارجین آزاد کافی، کلید اصلی برای جلوگیری از مارجین کال است. هرچقدر مارجین آزاد شما بیشتر باشد، بافر یا ضربهگیر بزرگتری در برابر ضررهای احتمالی دارید.
اکوئیتی در مقابل بالانس: کدام عدد شما را به مارجین کال نزدیک میکند؟
یکی از اشتباهات رایج، بهخصوص بین معاملهگران تازهکار، توجه صرف به عدد “بالانس” (Balance) حساب و نادیده گرفتن “اکوئیتی” (Equity) است. در حالی که این اکوئیتی است که وضعیت واقعی و لحظهای حساب شما را نشان میدهد و مستقیماً بر احتمال وقوع مارجین کال تاثیر میگذارد.
بیایید تفاوتشان را یک بار دیگر مرور کنیم:
بالانس: موجودی حساب شما با فرض اینکه هیچ معامله بازی ندارید. این عدد فقط زمانی تغییر میکند که شما یک معامله را *ببندید* (سود یا زیان قطعی به آن اضافه یا از آن کم میشود) یا زمانی که پول واریز یا برداشت میکنید.
اکوئیتی: موجودی واقعی و شناور حساب شما در هر لحظه است که سود و زیان *تمام معاملات باز* شما را در نظر میگیرد (اکوئیتی = بالانس + سود/زیان شناور). این عدد با هر حرکت قیمت در معاملات باز شما، تغییر میکند.
حالا چرا اکوئیتی اینقدر در بحث مارجین و مارجین کال مهم است؟ چون تمام محاسبات حیاتی مربوط به مارجین، از جمله مارجین آزاد و از همه مهمتر “سطح مارجین”، بر اساس اکوئیتی انجام میشود، نه بالانس!
فرض کنید بالانس حساب شما ۲۰۰۰ دلار است. شما معاملهای باز میکنید که در حال حاضر ۵۰۰ دلار در ضرر شناور است. بالانس شما همچنان ۲۰۰۰ دلار نمایش داده میشود، اما اکوئیتی شما ۱۵۰۰ دلار است (۲۰۰۰ – ۵۰۰). اگر مارجین استفاده شده شما برای این معامله (و معاملات دیگر) مثلاً ۱۰۰۰ دلار باشد، مارجین آزاد شما فقط ۵۰۰ دلار است (۱۵۰۰ – ۱۰۰۰) و سطح مارجین شما ۱۵۰٪ است (۱۵۰۰ / ۱۰۰۰ * ۱۰۰).
اگر شما فقط به بالانس ۲۰۰۰ دلاری نگاه کنید، ممکن است احساس امنیت کاذب داشته باشید. اما در واقعیت، با توجه به اکوئیتی ۱۵۰۰ دلاری و سطح مارجین ۱۵۰٪، شما خیلی هم از منطقه خطر مارجین کال (که ممکن است روی ۱۰۰٪ باشد) دور نیستید. اگر ضرر شما ۵۰۰ دلار دیگر افزایش یابد، اکوئیتی شما به ۱۰۰۰ دلار میرسد و دقیقاً در سطح مارجین کال ۱۰۰٪ قرار میگیرید، در حالی که بالانس شما همچنان ۲۰۰۰ دلار را نشان میدهد!
بنابراین، همیشه به اکوئیتی به عنوان شاخص اصلی وضعیت حساب خود نگاه کنید. کاهش اکوئیتی به معنی کاهش مارجین آزاد و نزدیک شدن به مارجین کال است، فارغ از اینکه بالانس حساب شما چقدر باشد.
سطح مارجین (Margin Level): مهمترین شاخص پیشگیری از مارجین کال
اگر بخواهیم یک شاخص واحد را به عنوان مهمترین ابزار برای نظارت بر سلامت حساب و پیشگیری از مارجین کال معرفی کنیم، آن شاخص قطعاً “سطح مارجین” (Margin Level) است. این عدد که به صورت درصد در پلتفرم معاملاتی شما نمایش داده میشود، به شما میگوید که اکوئیتی شما چند برابر مارجین استفاده شده شماست.
فرمول محاسبه سطح مارجین را یک بار دیگر تکرار میکنیم:
سطح مارجین (%) = (اکوئیتی / مارجین استفاده شده) * ۱۰۰
هرچه این درصد بالاتر باشد، وضعیت حساب شما بهتر و امنتر است و فاصله بیشتری تا مارجین کال دارید. برای مثال:
- سطح مارجین ۵۰۰٪ یعنی اکوئیتی شما ۵ برابر مارجین درگیر شده شماست (وضعیت بسیار خوب).
- سطح مارجین ۲۰۰٪ یعنی اکوئیتی شما ۲ برابر مارجین درگیر شده شماست (وضعیت قابل قبول، اما نیاز به مراقبت).
- سطح مارجین ۱۰۰٪ یعنی اکوئیتی شما دقیقاً برابر با مارجین درگیر شده شماست (نقطه مارجین کال در بسیاری از بروکرها).
- سطح مارجین زیر ۱۰۰٪ یعنی اکوئیتی شما حتی کمتر از مارجین مورد نیاز برای حفظ معاملاتتان است (وضعیت بسیار خطرناک، احتمال استاپ اوت).
چرا نظارت بر سطح مارجین اینقدر حیاتی است؟ چون این عدد به طور مستقیم به شما نشان میدهد که چقدر “بافر” یا مارجین آزاد برای جذب ضررهای بیشتر دارید. وقتی سطح مارجین شروع به کاهش میکند (مثلاً از ۵۰۰٪ به ۴۰۰٪ و سپس به ۳۰۰٪)، این یک سیگنال هشداردهنده است که ضررهای شما در حال افزایش است و باید فکری به حال مدیریت ریسک یا کاهش حجم معاملات خود بکنید.
به نظر من، هر معاملهگر باید یک حداقل سطح مارجین قابل قبول برای خود تعریف کند (مثلاً ۳۰۰٪ یا ۴۰۰٪) و به محض اینکه سطح مارجین حسابش به آن محدوده نزدیک شد، اقدامات پیشگیرانه را انجام دهد، نه اینکه منتظر رسیدن به سطح مارجین کال ۱۰۰٪ بماند. پیشگیری همیشه بهتر از درمان است، مخصوصاً در فارکس که درمان (بعد از مارجین کال) میتواند بسیار دردناک باشد!
استاپ اوت (Stop Out): وقتی کار از مارجین کال هم میگذرد!
اگر مارجین کال را به چراغ زرد راهنمایی تشبیه کنیم، “استاپ اوت” (Stop Out) چراغ قرمز است؛ نقطهای که دیگر کنترل حساب از دست شما خارج شده و بروکر برای جلوگیری از فاجعهی بزرگتر (یعنی منفی شدن حساب شما) وارد عمل میشود.
استاپ اوت زمانی اتفاق میافتد که سطح مارجین حساب شما به یک حد بحرانی بسیار پایینتر از سطح مارجین کال برسد. این حد بحرانی که به آن “سطح استاپ اوت” (Stop Out Level) گفته میشود، توسط بروکر تعیین میشود و معمولاً درصدی مثل ۵۰٪، ۳۰٪ یا حتی ۲۰٪ است. یعنی اکوئیتی شما به قدری کم شده که حتی بخش کوچکی از مارجین استفاده شده شما را هم پوشش نمیدهد.
در لحظه استاپ اوت، پلتفرم معاملاتی به صورت کاملاً خودکار و بدون دخالت شما یا بروکر، شروع به بستن معاملات باز شما میکند. این فرآیند معمولاً با بستن معاملهای که بیشترین ضرر شناور را دارد آغاز میشود. هدف از این کار، آزاد کردن مارجین استفاده شده و بالا بردن سطح مارجین حساب به بالای سطح استاپ اوت است.
اگر با بستن یک معامله، سطح مارجین همچنان زیر سطح استاپ اوت باقی بماند، سیستم به سراغ بستن معامله بعدی با بیشترین ضرر میرود و این روند تا جایی ادامه پیدا میکند که سطح مارجین به حد قابل قبولی (بالاتر از سطح استاپ اوت) برسد. این فرآیند سریع، خودکار و غیرقابل توقف است.
رسیدن به مرحله استاپ اوت، بدترین سناریوی ممکن برای یک معاملهگر است و نشاندهنده شکست کامل در مدیریت ریسک است. این یعنی شما هشدارهای کاهش سطح مارجین و حتی مارجین کال را نادیده گرفتهاید و اجازه دادهاید ضررها تا جایی پیش بروند که بروکر مجبور به مداخله شود. تجربه استاپ اوت بسیار تلخ است و میتواند کل سرمایه شما را نابود کند.
محاسبه مارجین و سطح مارجین با مثالهای عملی
بیایین با چند مثال عملی ببینیم چطور مارجین مورد نیاز و سطح مارجین محاسبه میشوند تا درک بهتری از این مفاهیم پیدا کنیم و ارتباطشان با مارجین کال را ببینیم.
مثال ۱: محاسبه مارجین مورد نیاز
فرض کنید حساب شما دلاری (USD) است، لوریج حساب ۱:۱۰۰ و میخواهید ۰.۵ لات (۵۰,۰۰۰ واحد) از جفت ارز GBP/USD را بخرید. قیمت فعلی GBP/USD برابر با ۱.۲۵۰۰ است.
- حجم معامله به واحد پول پایه (پوند): ۵۰,۰۰۰ GBP
- ارزش معامله به دلار: ۵۰,۰۰۰ * ۱.۲۵۰۰ = ۶۲,۵۰۰ USD
- مارجین مورد نیاز: ۶۲,۵۰۰ / ۱۰۰ = ۶۲۵ USD
بنابراین برای باز کردن این معامله، شما به ۶۲۵ دلار مارجین آزاد نیاز دارید. این مبلغ به عنوان مارجین استفاده شده شما ثبت میشود.
مثال ۲: محاسبه سطح مارجین و فاصله تا مارجین کال
حالا فرض کنید در مثال بالا، اکوئیتی اولیه حساب شما ۳۰۰۰ دلار بوده است. بعد از باز کردن معامله:
- اکوئیتی: ۳۰۰۰ دلار (فرض میکنیم بلافاصله بعد از باز شدن، سود یا زیانی نداریم)
- مارجین استفاده شده: ۶۲۵ دلار
- سطح مارجین: (۳۰۰۰ / ۶۲۵) * ۱۰۰ = ۴۸۰٪
سطح مارجین ۴۸۰٪ وضعیت خوبی را نشان میدهد. حالا فرض کنید معامله شما وارد ضرر میشود و اکوئیتی شما به ۱۵۰۰ دلار کاهش پیدا میکند:
- اکوئیتی: ۱۵۰۰ دلار
- مارجین استفاده شده: ۶۲۵ دلار (ثابت میماند)
- سطح مارجین: (۱۵۰۰ / ۶۲۵) * ۱۰۰ = ۲۴۰٪
سطح مارجین به ۲۴۰٪ کاهش یافته است. هنوز از مارجین کال (فرض کنیم روی ۱۰۰٪ است) فاصله داریم، اما زنگ خطر به صدا درآمده. حالا اگر ضرر بیشتر شود و اکوئیتی به ۷۵۰ دلار برسد:
- اکوئیتی: ۷۵۰ دلار
- مارجین استفاده شده: ۶۲۵ دلار
- سطح مارجین: (۷۵۰ / ۶۲۵) * ۱۰۰ = ۱۲۰٪
حالا وضعیت بسیار خطرناک است و فقط کمی ضرر بیشتر شما را به سطح مارجین کال ۱۰۰٪ خواهد رساند. این مثال نشان میدهد که چطور کاهش اکوئیتی به دلیل ضرر، مستقیماً سطح مارجین را کاهش میدهد و شما را به مارجین کال نزدیک میکند.
مدیریت ریسک فعال: استراتژیهای کلیدی برای دوری از مارجین کال
همانطور که بارها تاکید کردیم، بهترین راه مقابله با مارجین کال، پیشگیری از وقوع آن است. این پیشگیری از طریق یک مدیریت ریسک فعال و هوشمندانه امکانپذیر میشود. در اینجا چند استراتژی کلیدی که به شما کمک میکند از مارجین کال دور بمانید را مرور میکنیم:
۱. حجم معامله مناسب (Position Sizing): این شاید مهمترین قانون باشد. هیچوقت بیشتر از ۱٪ تا ۲٪ از کل سرمایه حساب خود را در یک معامله ریسک نکنید. این به آن معناست که قبل از باز کردن هر معامله، باید محاسبه کنید که اگر قیمت به حد ضرر شما برسد، حداکثر چقدر از دست خواهید داد و این مقدار نباید از ۱-۲٪ کل اکوئیتی شما بیشتر باشد. این کار تضمین میکند که حتی با چند ضرر متوالی، حساب شما آسیب جدی نمیبیند و از مارجین کال فاصله میگیرید.
۲. استفاده اجباری از حد ضرر (Stop Loss): هر معاملهای که باز میکنید باید یک حد ضرر مشخص و از پیش تعیین شده داشته باشد. حد ضرر نقطهای است که اگر قیمت به آن برسد، معامله شما به طور خودکار بسته میشود و جلوی ضرر بیشتر گرفته میشود. معامله بدون حد ضرر، دعوت کردن مارجین کال به حساب شماست!
۳. انتخاب لوریج منطقی: فریب لوریجهای بسیار بالا که بروکرها پیشنهاد میدهند را نخورید. لوریج بالا فقط ریسک شما را افزایش میدهد. یک لوریج منطقی (مثلاً ۱:۵۰ یا ۱:۱۰۰، بسته به استراتژی و تحمل ریسک شما) انتخاب کنید که به شما اجازه دهد معاملات با حجم مناسب باز کنید بدون اینکه مارجین آزاد شما به شدت کاهش یابد.
۴. حفظ مارجین آزاد کافی: سعی کنید همیشه مقدار قابل توجهی مارجین آزاد در حساب خود داشته باشید. به عنوان یک قانون سرانگشتی، به نظر من خوب است که سطح مارجین خود را همیشه بالای ۳۰۰٪ یا حتی ۴۰۰٪ نگه دارید. این بافر به شما کمک میکند نوسانات عادی بازار را تحمل کنید و در صورت بروز ضرر، فرصت کافی برای واکنش داشته باشید.
۵. نظارت مداوم بر حساب: به طور منظم (حداقل روزانه) وضعیت حساب خود، به خصوص اکوئیتی و سطح مارجین را بررسی کنید. این کار به شما امکان میدهد علائم هشدار دهنده را زود تشخیص دهید و قبل از اینکه کار به مارجین کال بکشد، اقدامات اصلاحی را انجام دهید.
۶. آگاهی از زمان انتشار اخبار مهم: در زمان انتشار اخبار اقتصادی مهم (مثل نرخ بهره، آمار اشتغال و…) نوسانات بازار میتواند بسیار شدید باشد. اگر تجربه کافی ندارید، شاید بهتر باشد در این زمانها از بازار دور بمانید یا حجم معاملات خود را به شدت کاهش دهید تا از حرکات ناگهانی و ضررهای سنگین که میتوانند منجر به مارجین کال شوند، در امان باشید.
اولین مارجین کال خودم (تجربه شخصی)
سالها پیش، وقتی تازه وارد بازار فارکس شده بودم، مثل خیلیهای دیگر، شیفتهی قدرت لوریج بودم و فکر میکردم میتوانم با سرمایه کم، راه صد ساله را یک شبه برم. با اعتماد به نفس کاذب و بدون درک درستی از مدیریت ریسک، از لوریج بالایی استفاده کردم و وارد معاملهای با حجم نسبتاً بزرگ شدم.
اوایل همه چیز خوب پیش میرفت و سود شناور خوبی داشتم. اما ناگهان بازار برخلاف انتظار من حرکت کرد. من به جای اینکه به حد ضرر (که البته آن را هم خیلی دقیق تعیین نکرده بودم!) پایبند باشم، با خودم گفتم “الان برمیگرده!”. اما بازار برنگشت و ضرر من لحظه به لحظه بیشتر میشد. من فقط به صفحهی مانیتور خیره شده بودم و میدیدم که چطور اکوئیتی حسابم آب میرود و سطح مارجین پایین و پایینتر میآید.
و در نهایت شد اونچیزی که نباید میشد! هشدار قرمز رنگ مارجین کال روی صفحه ظاهر شد. حس وحشتناکی بود؛ ترکیبی از شوک، ناباوری، ترس و عصبانیت از حماقت خودم. توی اون لحظه فهمیدم که تمام تئوریهایی که بارها و بارها خونده بودم، بدون عمل کردن بهشون هیچ ارزشی نداره. اون روز بخش قابل توجهی از سرمایه خودم رو از دست دادم، اما درس بسیار بزرگی گرفتم.
آن مارجین کال به من آموخت که:
- مدیریت ریسک شوخی نیست، بلکه حیاتیترین بخش معاملهگری است.
- لوریج یک ابزار خطرناک است و باید با احترام و احتیاط با آن برخورد کرد.
- قانون ریسک ۱-۲٪ در هر معامله، یک قانون طلایی است.
- حد ضرر بهترین دوست معاملهگر است و نباید هرگز نادیده گرفته شود.
- احساسات (ترس، طمع، امید واهی) دشمنان اصلی در معاملهگری هستند و باید کنترل شوند.
امیدوارم شما هیچوقت تجربهی تلخ مارجین کال را نداشته باشید، اما اگر هم اتفاق افتاد، از آن درس بگیرید و اجازه ندهید تکرار شود. محافظت از سرمایه باید همیشه اولویت اول شما باشد.
خلاصه: نکات کلیدی مارجین و پیشگیری از مارجین کال
در پایان این بحث مفصل، بیایید نکات کلیدی در مورد مارجین و چگونگی جلوگیری از مارجین کال را یک بار دیگر مرور کنیم:
- مارجین وجه تضمینی برای استفاده از لوریج است، نه هزینه معامله.
- لوریج بالا امکان سود بیشتر را فراهم میکند، اما ریسک رسیدن به مارجین کال را نیز به شدت افزایش میدهد.
- اکوئیتی (نه بالانس) وضعیت واقعی حساب شما را نشان میدهد و مبنای محاسبه سطح مارجین است.
- مارجین آزاد (تفاضل اکوئیتی و مارجین استفاده شده) بافر شما در برابر ضرر است؛ کاهش آن شما را به مارجین کال نزدیک میکند.
- سطح مارجین (اکوئیتی تقسیم بر مارجین استفاده شده، ضربدر ۱۰۰) مهمترین شاخص سلامت حساب شماست.
- مارجین کال هشداری است که در سطح مارجین مشخصی (مثلاً ۱۰۰٪) رخ میدهد و نیاز به اقدام فوری دارد.
- استاپ اوت مرحله نهایی است که بروکر به طور خودکار معاملات را برای جلوگیری از ضرر بیشتر میبندد.
- بهترین راه جلوگیری از مارجین کال، مدیریت ریسک فعال است: حجم معامله مناسب، استفاده از حد ضرر، لوریج منطقی، حفظ مارجین آزاد کافی و نظارت مداوم بر حساب.
به خاطر داشته باشید که درک عمیق این مفاهیم و پایبندی به اصول مدیریت ریسک، تفاوت بین موفقیت و شکست در بازار فارکس را رقم میزند. امیدوارم این مقاله به شما در مسیر تبدیل شدن به یک معاملهگر آگاهتر و موفقتر کمک کند.
سوالات متداول در مورد مارجین و مارجین کال