به عنوان یک تریدر که سالهاست در این بازار نفس کشیده، میدانم چقدر مهم است که هر حرکت قیمت را با چشمانی تیزبین دنبال کنید. اما آیا تا به حال به این فکر کردهاید که پشت هر کندل، چه نیرویی در حال فعالیت است؟ اینجاست که نمودار حجم کندل استیک، که با نامهای نمودار CandleVolume یا به سادگی نمودار کندل استیک حجمی هم شناخته میشود، وارد میدان میشود. این ابزار قدرتمند، نه تنها تمام فاکتورهای قیمتی شمعهای ژاپنی را به شما نشان میدهد، بلکه عمق و قدرت پشت آن حرکات را با نمایش حجم معاملات به تصویر میکشد. برای من، این نمودار یک بازیعوضکن واقعی در تحلیل الگوهای کندل استیک بوده است و به شما هم کمک میکند تا سیگنالهای کاذب را از سیگنالهای معتبر جدا کنید.
نقشه راه مقاله
آنچه یاد میگیرید
در این راهنمای جامع، با هم بررسی میکنیم که چرا نمودار حجم کندل استیک یک ابزار ضروری برای هر تریدر حرفهای است. یاد میگیرید که چگونه این نمودار، دید شما را نسبت به الگوهای کندل استیک و شکستهای حمایت/مقاومت متحول میکند و چطور میتوانید با استفاده از آن، تصمیمات معاملاتی دقیقتری بگیرید.
چرا نمودار حجم کندل استیک (CandleVolume) یک ابزار حیاتی است؟
سالها پیش، ریچارد آرمز تلاش کرد تا با نمودارهای EquiVolume، مشکل نبود حجم در کندلهای ژاپنی را حل کند. ایده خوبی بود، اما راستش را بخواهید، آن جعبههای ناآشنا برای اکثر ما تریدرها که به شمعدانهای ژاپنی عادت کرده بودیم، چندان کاربردی نبودند. ذهن ما به سرعت اطلاعات بصری را پردازش میکند و تغییر ناگهانی شکل کندلها، فرآیند تحلیل را کند و پیچیده میکرد.
اما خوشبختانه، تحلیلگران این مشکل را حل کردند. آنها داشبوردهایی ساختند که ظاهر آشنای شمعهای ژاپنی را حفظ میکنند، اما یک بعد حیاتی دیگر را به آن اضافه میکنند: حجم معاملات. اینجاست که نمودار حجم کندل استیک متولد شد. حالا شما میتوانید همه اطلاعاتی که از یک کندل استیک انتظار دارید را ببینید، به علاوه یک فاکتور بسیار مهم دیگر.
اجزای یک نمودار حجم کندل استیک: فراتر از قیمت
در نگاه اول، ممکن است فکر کنید که این نمودار تفاوت زیادی با کندل استیک معمولی ندارد، اما یک تفاوت کلیدی وجود دارد که همه چیز را تغییر میدهد. بیایید ببینیم یک کندل حجمی چه اطلاعاتی به ما میدهد:
- مرز بالا و پایین بدنه کندل: مثل همیشه، قیمت باز و بسته شدن کندل را نشان میدهد.
- سایه بالا و پایین کندل: بالاترین و پایینترین قیمت معامله شده در دوره زمانی کندل.
- رنگ کندل: صعودی (معمولاً سبز) یا نزولی (معمولاً قرمز) بودن کندل.
- تو پر یا تو خالی بودن کندل: نشاندهنده بالاتر یا پایینتر بودن قیمت بسته شدن نسبت به قیمت باز شدن.
- عرض کندل: و اینجاست که جادو اتفاق میافتد! عرض کندل، میزان حجم معاملات را نشان میدهد. کندلهای عریضتر یعنی حجم معاملات بالا و کندلهای باریکتر یعنی حجم معاملات کم.
بنابراین، تنها تفاوت بصری که نمودار حجم کندل استیک با نمودار کندل استیک معمولی دارد، تغییر عرض کندلهاست. این تغییر به شما یک دید فوری از قدرت یا ضعف پشت حرکت قیمت میدهد. در تجربه من، این سادگی بصری باعث میشود تحلیل حجم بسیار شهودیتر و سریعتر انجام شود.
نمودار بالا (سهام FDX) به وضوح این موضوع را نشان میدهد. فرقی نمیکند کندل صعودی باشد یا نزولی، بدنه بلند داشته باشد یا کوتاه، سایه بلند داشته باشد یا کوتاه؛ اگر کندلی عرض بیشتری نسبت به کندلهای اطرافش دارد، یعنی در آن دوره زمانی، حجم معاملات به شکل قابل توجهی بالا بوده است. اگر یک اندیکاتور حجم (مثل Volume Oscillator) را به نمودار اضافه کنید، متوجه میشوید که عرض هر کندل دقیقاً با ارتفاع نشانگر حجم آن در اندیکاتور برابر است.
[“adrotate banner=”11”]
تصویر بالا، همان نمودار را با رنگبندی متفاوت نشان میدهد. این تغییرات رنگی صرفاً برای راحتی دیداری و تشخیص سریعتر کندلهای صعودی و نزولی است و تاثیری در ماهیت توپر یا توخالی بودن کندلها ندارد.
چالش عدم یکنواختی محور X در نمودار CandleVolume
یکی از ویژگیهای بارز نمودارهایی که حجم را در عرض کندلها نشان میدهند، مثل نمودار حجم کندل استیک یا نمودار آرمز، این است که یکنواختی نمودار نسبت به محور X (محور زمان) از بین میرود. این موضوع کاملاً طبیعی و منطقی است.
روزها یا دورههای زمانی که حجم معاملات بالاتری دارند، فضای بیشتری را در محور X اشغال میکنند. در نتیجه، هفتهها یا ماههایی که حجم معاملات روزانه در آنها بیشتر است، گستردگی بصری بیشتری خواهند داشت. این عدم یکنواختی، در ابتدا ممکن است کمی عجیب به نظر برسد، اما در واقع یک مزیت است، زیرا به شما اجازه میدهد تا دورههای فعالیت بالای بازار را به سرعت شناسایی کنید.
تصاویر زیر این نکته را به خوبی روشن میکنند. نمودار اول سهام Pfizer (PFE) را با شمعدانهای معمولی و محور X عادی نشان میدهد. اما در نمودار دوم، میبینید که چگونه نمودار CandleVolume محور X را تغییر داده است، به خصوص در ماه ژوئن که حجم معاملات به شکل چشمگیری بیشتر از ماههای قبل بوده است.
در تصویر بالا، که نمودار حجم کندل در چهار ماه را به تصویر میکشد، عدم یکنواختی محور X کاملاً مشهود است. برای درک بهتر، دو جعبه زرد رنگ را مقایسه کنید. هر دو یک هفته کاری را نشان میدهند. اما عرض جعبهای که حجم معاملات کمی دارد، حتی به اندازه عرض یک کندل از جعبه دوم با حجم معاملات بسیار زیاد روزانه نیست. این تفاوت، به شما کمک میکند تا به سرعت دورههای پر نوسان و کم نوسان را از هم تشخیص دهید.
تحلیل الگوهای کندل استیک با نمودار حجم کندل استیک: اعتبار بیشتر، سیگنالهای قویتر
اینجاست که نمودار حجم کندل استیک واقعاً ارزش خود را نشان میدهد. الگوهای بازگشتی که در این نمودار ظاهر میشوند، از دقت و اطمینان بسیار بالاتری برخوردارند. چرا؟ چون یک الگوی بازگشتی که با حجم معاملات فراوان همراه باشد، نشانهای بسیار قویتر از بازگشت روند است. البته، همیشه به یاد داشته باشید که در بازارهای مالی هیچ چیز ۱۰۰% قطعی نیست، اما حجم، اعتبار و احتمال موفقیت سیگنال را به شدت افزایش میدهد.
به عنوان مثال، الگوی چکش (Hammer) را در نظر بگیرید که معمولاً در انتهای یک روند نزولی ظاهر میشود و نشاندهنده ضعف فروشندگان و افزایش قدرت خریداران است. حالا تصور کنید یک الگوی چکش “گسترده” (یعنی با عرض زیاد) را در نمودار حجم کندل استیک مشاهده کنید. این گستردگی نشان میدهد که حجم معاملات خرید به شدت افزایش یافته است، که این سیگنال چکش را به مراتب قویتر از یک چکش باریک (با حجم کم) میکند.
تصاویر زیر به ترتیب، شکلگیری الگوی چکش، تغییر روند پس از آن تا ظاهر شدن الگوی انگلفینگ گسترده، و تغییر روند مجدد بازار پس از ظهور انگلفینگ گسترده را نشان میدهند:
در اولین تصویر، یک الگوی چکش گسترده در ادامه یک روند نزولی ظاهر شده است. چکش به تنهایی نشانهای از افزایش تقاضا و کاهش عرضه است. اما گستردگی عرضی این الگو، افزایش چشمگیر حجم معاملات را نشان میدهد و انتظار ما این است که یک تغییر روند صعودی با قدرت و سرعت بالا ایجاد شود. و همانطور که میبینید، بازار طبق انتظار صعودی شده است.
روند صعودی با قدرت ادامه پیدا کرده، اما در یک سطح مقاومت جدید، یک الگوی انگلفینگ نزولی گسترده شکل گرفته است. این الگو نیز از سری الگوهای بازگشتی تک کندلی است که کندلهای قبل از خود را پوشش میدهد. گستردگی زیاد این الگوی انگلفینگ، نشاندهنده سرعت و قدرت بالای روند بازگشتی است. و بله، روند پس از این الگوی انگلفینگ، نزولی شده است.
چیزی که اکثر تریدرها نادیده میگیرند، این است که الگوهایی مانند چکش وارونه یا انواع دوجی، اگر با عرض کمی (یعنی حجم معاملات پایین) شکل بگیرند، معمولاً تأثیر چندانی بر روند بازار ندارند. در تجربه من، حجم پایین به معنای عدم تعهد بازار است و سیگنالهای ضعیفی تولید میکند.
تایید اعتبار شکست سطوح حمایت و مقاومت با نمودار CandleVolume
حجم معاملات همیشه نقش حیاتی در اعتبار سنجی الگوها و به خصوص شکست سطوح حمایت و مقاومت داشته است. یک سطح مقاومتی که با حجم بالای معاملات (یعنی افزایش تقاضا و قدرت خریداران) شکسته شود، به مراتب معتبرتر از شکستی است که با حجم کم معاملات اتفاق میافتد. شکست با حجم کم، اغلب یک شکست کاذب (False Breakout) یا صرفاً نفوذ در سطح محسوب میشود.
نمودار زیر سهام Google (GOOG) را با نمودار CandleVolume در تاریخ ۱۹ آوریل نشان میدهد. به دقت مشاهده کنید که چگونه سهام با یک کندل توخالی و گسترده از مقاومت بالاتر رفته است. این حجم زیاد (تقاضای بالا) در شکست خط روند نزولی، نشاندهنده اعتبار بالای این حرکت است. نمودار دوم، اتفاقات بعدی را به تصویر میکشد.
در نمودار بالا، یک خط روند نزولی رسم شده که به عنوان سطح مقاومت مورب عمل میکند. شکست این سطح نیازمند افزایش چشمگیر تقاضا و پیشی گرفتن قدرت خریداران است. در انتهای روند نزولی، یک کندل صعودی ظاهر شده که نه تنها بدنه بلند و قوی دارد، بلکه عرض آن نیز نسبت به کندلهای دیگر به شکل قابل توجهی بیشتر است. این نشانه واضحی از افزایش تقاضا در بازار است.
با اینکه در ابتدا این کندل صعودی تنها توانسته است در سطح مقاومت نفوذ کند، اما چون با افزایش حجم قدرتمندی همراه بوده است، انتظار شکست مقاومت دور از ذهن نیست. و همانطور که میبینید، شکست مقاومت با موفقیت رخ داده و روند صعودی پیشروی خوبی داشته است. این دقیقاً همان چیزی است که ما از یک شکست معتبر انتظار داریم: قدرت و تعهد حجم.
نتیجهگیری: نمودار حجم کندل استیک، چشم سوم تریدر
نمودار حجم کندل استیک (CandleVolume) یک ابزار تحلیل تکنیکال فوقالعاده است که تمام فاکتورهای قیمتی کندل استیک را در کنار حجم معاملات در دوره زمانی مشخص به شما ارائه میدهد. به همین دلیل، تحلیلگران و معاملهگران حرفهای فارکس از این نمودارها برای تایید اعتبار الگوهای کندل استیک و دیگر الگوهای تحلیل تکنیکال استفاده میکنند.
علاوه بر الگوها، تایید شکست سطوح حمایت و مقاومت نیز با استفاده از این نمودارها اعتبار بسیار بیشتری پیدا میکند. یک شکست سطح حمایتی که با افزایش عرضه (حجم بالای فروش) همراه باشد، معتبرتر از شکستی است که با عرضه کمتر رخ میدهد. در مقابل، شکست سطح مقاومت با افزایش میزان تقاضا (حجم بالای خرید) معتبرتر از شکست مقاومتی است که با افزایش تقاضا همراه نباشد.
برخلاف نمودار آرمز، نمودار حجم کندل استیک نیازی به ترکیب دستی نمودار شمعهای ژاپنی و یک اندیکاتور حجم ندارد. بسیاری از پلتفرمهای معاملاتی مدرن مانند تریدینگویو (TradingView) و استوکچارتس (StockCharts) این قابلیت را به صورت یکپارچه ارائه میدهند و شما میتوانید هر سهام یا ارزی را که میخواهید، به صورت نمودار حجم کندل مشاهده و تحلیل کنید.
ممنون از زحمات و مطالب آموزشی شما
سلام و عرض ادب بسیار بسیار عالی بود ممنون از شما