بانک های مرکزی به عنوان موسساتی که مسئولیت حفظ استقرار و پایداری اقتصادی را بر عهده دارند، بسیار حائز اهمیت هستند.در دنیای اقتصادی امروز، بازار فارکس یکی از پر رونق‌ترین و پیچیده‌ترین بازارها است که روزانه میلیاردها دلار در آن معامله می‌شود.
در این بازار، نه تنها کشورها و شرکت‌ها، بلکه هر فردی که به دنبال تجارت و سرمایه‌گذاری بین‌المللی است، فعالیت می‌کند. در این محیط پر از رقابت و تغییرات ناگهانی بانکهای مرکزی نقش بسیار مهمی دارند. آنها مسئولیت نظارت بر نرخ ارز و کنترل تورم را بر عهده دارند.
بانک های مرکزی با استفاده از سیاست‌های پولی می‌توانند نرخ ارز را تنظیم کنند و از افزایش یا کاهش ناگهانی آن جلوگیری کنند. همچنین، آنها می‌توانند با تغییر نرخ بهره، تورم را کنترل کنند و به استقرار و پایداری اقتصادی کمک کنند.
در کل، بانکهای مرکزی با ایفای نقش مهم خود در بازار فارکس، به حفظ استقرار اقتصادی و کاهش ریسک‌های مالی کمک می‌کنند. این مقاله به بررسی نقش بانک های مرکزی در بازار فارکس می‌پردازد و تأثیر آنها بر روند تجارت و سرمایه‌گذاری را بررسی می‌کند.
بانک مرکزی چیست؟
بانک های مرکزی نهادهای مستقلی هستند که توسط کشورها در سراسر جهان برای کمک به مدیریت صنعت بانکداری تجاری خود، تعیین نرخ سود بانک های مرکزی و ترویج پایداری مالی در سراسر کشور استفاده می شوند.
بانک های مرکزی با استفاده از موارد زیر در بازارهای مالی دخالت می کنند:
- عملیات بازار باز: عملیات بازار باز (OMO) فرآیندی است که در آن دولت ها برنده و سازمانهای مرکزی اوراق بهادار (اوراق دولتی) را در بازار آزاد خرید و فروش می کنند، با هدف افزایش یا کاهش مقدار پول در سیستم بانکی.
- نرخ بانک مرکزی: نرخ بانک های مرکزی، که به آن تخفیف یا نرخ صندوق فدرال نیز گفته می شود، توسط کمیته سیاست پولی تعیین می شود با هدف افزایش یا کاهش فعالیت اقتصادی. این ممکن است به نظر برخی غیرمنطقی باشد، اما یک اقتصاد بیش از حد گرم شده باعث افزایش تورم می شود و همین موضوع است که بانکهای مرکزی سعی در حفظ آن در سطح معتدل دارند.
بانک های مرکزی همچنین به عنوان آخرین منبع قرض‌دهنده عمل می‌کنند. در صورتی که دولت نسبت بدهی به تولید ناخالص داخلی (GDP) کمی داشته باشد و نتواند از راه حراج بانکی به موفقیت دست یابد، بانک مرکزی می‌تواند وامی به دولت بدهد تا نیاز تنگنای موقتی در جریان نقدینگی را برطرف کند.
داشتن یک بانک مرکزی به عنوان آخرین منبع اعتباری، اعتماد سرمایه گذاران را افزایش می‌دهد. سرمایه گذاران بیشتر اطمینان پیدا می‌کنند که دولت‌ها تعهدات بدهی خود را برآورده می‌کنند و این به کاهش هزینه‌های وام‌گیری دولت کمک می‌کند.
بانک های مرکزی اصلی
بانک فدرال رزرو:
بانک فدرال رزرو یا “فدرال رزرو” بر اساس نظرسنجی مرکزی بانک مرکزی سال 2016 به عنوان پرمعاملات‌ترین ارز در جهان حضور دارد.
عملکردهای بانک فدرال تنها برای دلار آمریکا نیست بلکه برای سایر ارزها نیز تاثیرگذار است، به همین دلیل، فعالیت‌های این بانک به شدت با علاقه مشاهده می‌شود. بانک فدرال به منظور رسیدن به قیمت‌های پایدار، حداکثر اشتغال قابل پایداری و نرخ سود بلندمدت معتدل، وابستگی دارد.
بانک مرکزی اروپا:
بانک مرکزی اروپا (ECB) نسبت به بسیاری دیگر از بانک های مرکزی، بی نظیر است چرا که به عنوان بانک مرکزی برای تمام کشورهای عضو در اتحادیه اروپا خدمت می‌کند.
ECB اولویت دادن به حفظ ارزش یورو و حفظ استقرار قیمت را در بر می‌گیرد. یورو دومین ارز پرتراکم در جهان است و بنابراین، توجه نزدیکی از طرف معامله گران فارکس دریافت می‌کند.
بانک انگلستان:
بانک انگلستان به عنوان بانک مرکزی انگلستان فعالیت می کند و دو هدف دارد: استحکام پولی و استحکام مالی.
انگلستان با استفاده از مدل “دو قله” به عنوان قاعده گذاری صنعت مالی عمل می کند که یک “قله” آن را هیئت نظارت مالی (FCA) و دیگر قله را هیئت نظارت بانکداری (PRA) تشکیل می دهد.
بانک انگلستان به طور مدیریتی خدمات مالی را با اجبار شرکت های مالی به داشتن سرمایه کافی و داشتن کنترل های مناسب در محل نظارت می کند.
بانک ژاپن:
بانک ژاپن اولویت خود را برای ثبات قیمت و عملکرد پرداخت و تسویه سیستم‌ها قرار داده است. بانک ژاپن با نگرانی از کاهش اقتصاد، نرخ بهره را به زیر صفر (به نرخ منفی) کاهش داده است.
نرخ منفی به افراد اجازه می‌دهد تا با گرفتن وام، پول دریافت کنند. اما سرمایه‌گذاران ترغیب به واریز اعتبار نمی‌شوند زیرا هزینه وجوه واریز شده را نیز بر عهده خواهند داشت.
بانک های مرکزی
مسئولیت بانک های مرکزی
بانک های مرکزی برای اجرای سفارشی را به جهت خدمت به منافع عمومی تشکیل داده‌اند. در حالیکه مسئولیتها ممکن است بین کشورها متفاوت باشد، اما مسئولیتهای اصلی عبارت‌اند از:
1)تأمین پایداری پولی و مالی کشور:
تأمین پایداری پولی و مالی کشور از جمله مسئولیتهای مهم بانک های مرکزی است. این نهاد مسئول برنامه‌ریزی و اجرای تدابیری است که به منظور حفظ استحکام و پایداری سیستم پولی و مالی کشور اتخاذ می‌شود.
بانک مرکزی اقداماتی را برای کنترل نرخ تورم، تنظیم نرخ بهره، انجام عملیات بازار باز و همچنین تأمین نیازهای مالی کشور انجام می‌دهد.
علاوه بر این، بانک های مرکزی نیز توانایی تنظیم تأمین مالی و تنظیم نرخ ارز را دارد تا در مواجهه با تغییرات اقتصادی و مالی، پایداری اقتصاد ملی را حفظ کند. این نهاد با اجرای سیاست‌های مالی و پولی موثر، به تحقق اهداف اقتصادی کشور و رشد پایدار آن کمک می‌کند.
2) ترویج پایداری سیستم مالی:
ترویج پایداری سیستم مالی از اهمیت بالایی برخوردار است. بانک های مرکزی به منظور کاهش خطر سیستمی در بخش مالی، بانکهای تجاری را مورد آزمون استرس قرار می‌دهند. این آزمون‌ها شامل شرایط نامساعد و بحرانی است که به منظور ارزیابی واکنش بانک‌ها در شرایط تنش و استرس انجام می‌شود.
این آزمون‌ها به بانکهای مرکزی کمک می‌کنند تا میزان توانایی خود در مقابله با شرایط سخت را بسنجند و در صورت نیاز، تصمیم‌های مناسبی را اتخاذ کنند. این اقدامات کمک می‌کند تا سیستم مالی مقاومت بیشتری در مقابل ریسک‌های مختلف داشته باشد و از وقوع بحران‌های مالی جلوگیری شود.
3)تقویت رشد متعادل و پایدار در یک اقتصاد:
برای تقویت رشد متعادل و پایدار در یک اقتصاد، دو روش اصلی وجود دارد. این روش‌ها شامل سیاست مالی و سیاست پولی هستند.
در سیاست مالی، دولت اقدام به تحریک اقتصاد می‌کند از طریق افزایش هزینه‌ها و درآمدها. این اقدامات می‌تواند شامل افزایش هزینه‌های دولت و سرمایه‌گذاری‌های عمومی باشد که به ایجاد شغل و رشد اقتصادی کمک می‌کند.
در سیاست پولی، بانک های مرکزی تلاش می‌کنند تا با تغییر نرخ بهره و تامین منابع مالی، تحریک اقتصاد را انجام دهند. این اقدامات می‌تواند شامل کاهش نرخ بهره، افزایش پول نقد و کاهش محدودیت‌های اعتباری باشد.
هدف از این روش‌ها ایجاد رشد متعادل و پایدار در اقتصاد است که بهبود شرایط اقتصادی و اشتغال را به همراه دارد. زمانی که دولت‌ها از بودجه خود خسته شده‌اند، بانک های مرکزی هنوز قادرند سیاست پولی را آغاز کنند به منظور تحریک اقتصاد.
4) نظارت و کنترل نهادهای مالی:
نظارت و کنترل نهادهای مالی، به ویژه بانک های مرکزی، یکی از مسئولیتهای اساسی آنها است. این نهادها مسئولیت نظارت و کنترل بانک های تجاری را بر عهده دارند و به منظور تضمین ایمنی و پایداری سیستم بانکی و نیز تامین منافع عمومی فعالیت می‌کنند.
نظارت و کنترل بانک های تجاری شامل مواردی مانند بررسی و تعیین سرمایه بانک‌ها، تعیین معیارها و الزامات مالی و عملکردی برای آنها و نظارت بر فعالیت‌های مالی و اعتباری آنها است.
این نهادها با تعیین قوانین و مقررات، اجرای آنها و ارائه راهنمایی‌های لازم، سعی در جلوگیری از ریسک‌های مالی و حفظ استقرار و پایداری سیستم بانکی دارند.
5) کاهش بیکاری:
بانک های مرکزی در تلاش هستند تا علاوه بر پایداری قیمت و رشد پایدار، بتوانند بیکاری را نیز کاهش دهند. این امر به عنوان یکی از اهداف رزرو فدرال مطرح است.
با توجه به اینکه بیکاری اثرات منفی بر اقتصاد کشورها دارد، بانکهای مرکزی به دنبال راهکارهایی هستند تا این مشکل را حل و فصل کنند.
از جمله راهکارهای مطرح شده توسط بانک های مرکزی می‌توان به ارائه تسهیلات و تسهیل‌گری در بخش‌های مختلف اقتصادی اشاره کرد تا بتواند برای ایجاد شغل‌های جدید و کاهش نرخ بیکاری تلاش نماید.
همچنین، با تنظیم سیاست‌های پولی و مالی مناسب، بانک های مرکزی قادر به ایجاد شرایط مطلوب برای رشد اقتصادی و افزایش سطح اشتغال در کشورها خواهند بود.
بانک های مرکزی و نرخ بهره‌برداری
بانک های مرکزی نرخ سود بانک مرکزی را تنظیم می‌کنند و سایر نرخ های سودی که افراد در وام های شخصی، وام مسکن، کارت های اعتباری و غیره تجربه می‌کنند، از این نرخ پایه منشعب می‌شوند. نرخ سود بانک مرکزی نرخ سودی است که به بانک های تجاری که به دنبال امانت پول از بانک مرکزی در مدت شب هستند، اجرا می‌شود.
اثر نرخ سود بانک های مرکزی مشخص شده در زیر با بانکهای تجاری که نرخ بالاتری را به افراد اعمال می‌کنند نسبت به نرخی که می‌توانند از بانک مرکزی تضمین کنند نشان داده می‌شود.
چگونه بانک های مرکزی بر بازار فارکس تاثیر می‌گذارند؟
بانک های تجاری برای رعایت یک شکل مدرن از بانکداری به نام بانکداری ریزی بخشی نیاز به قرض گرفتن از بانک های مرکزی دارند.
بانک‌ها واریزات را پذیرش کرده و وام می‌دهند که به این معنی است که باید مطمئن شوند که موجودی نقدی کافی برای پرداخت برداشت‌های روزانه وجود داشته باشد، در حالی که بخشی از پول واریزکنندگان را به کسب و کارها و سرمایه‌گذاران دیگری که به نقد نیاز دارند، وام می‌دهند.
بانک از این فرآیند با استفاده از تعرفه بهره بالاتر برای وام‌ها و پرداخت بهره پایین‌تر به سپرده‌گذاران، درآمد تولید می‌کند.
بانک های مرکزی درصد خاصی از مجموع سپرده‌های سپرده‌گذاران (رزرو) را که بانک‌ها موظف به اختصاص دادن آنها هستند تعیین می‌کنند و اگر بانک از این مقدار کمتری داشته باشد، می‌تواند با نرخ شبانه از بانک مرکزی وام بگیرد که بر اساس نرخ سود سالانه بانک مرکزی تعیین می‌شود.
معامله گران فارکس به طور دقیق نرخ بانک های مرکزی را پیگیری می‌کنند زیرا این نرخ‌ها می‌توانند تأثیر قابل توجهی بر روی بازار فارکس داشته باشند. نهادها و سرمایه‌گذاران عموماً به نرخ بهره (درصد سود) توجه می‌کنند و به همین دلیل، تغییرات در این نرخ‌ها موجب جابجایی سرمایه توسط معامله گران به سمت کشورهایی با نرخ بهره بالاتر می‌شود.
تأثیر بانک های مرکزی بر بازار فارکس
تأثیر بانکهای مرکزی بر بازار فارکس
بازار فارکس یکی از بزرگترین بازارهای مالی جهان است که روزانه معاملات بزرگی را انجام می‌دهد. در این بازار، ارزهای مختلف قابل خرید و فروش هستند و تأثیر بسزایی بر اقتصاد جهانی دارند. این بازار تحت تأثیر عوامل متعددی است که از آن جمله می‌توان به تصمیمات بانکهای مرکزی اشاره کرد.
بانک های مرکزی نهادهای مالی هستند که مسئولیت حفظ استقرار پایداری نظام مالی و ارزی را دارند. این بانک‌ها براساس سیاست‌های پولی خود، تصمیماتی را درباره نرخ سود و تورم اتخاذ می‌کنند که می‌تواند تأثیر چشمگیری در بازار فارکس داشته باشد.
یکی از اصلی‌ترین تأثیرات بانک های مرکزی بر بازار فارکس، تعیین نرخ بهره است. وقتی بانک مرکزی نرخ بهره را بالا می‌برد، سرمایه‌گذاران بیشتر به این ارزش جذب می‌شوند و به همین ترتیب ارز آن کشور نیز قوت می‌گیرد. با افزایش قیمت ارز، صادرات کشور افت می‌کند و واردات افزایش می‌یابد. این تغییرات قیمت در بازار فارکس به خاطر تصمیم بانک مرکزی درباره نرخ بهره رخ می‌دهد.
بانک های مرکزی همچنین توانایی برخورد با افزایش یا کاهش ارزش ارز ملی را دارند. اگر ارز ملی بیش از حد قوی شود، بانک مرکزی می‌تواند به منظور کاهش ارزش آن، از ارزهای خارجی خرید کند. این عملیات خرید و فروش ارز توسط بانک مرکزی تأثیر بسزایی بر بازار فارکس دارد و می‌تواند باعث تغییر قیمت ارزها شود.
علاوه بر تصمیمات پولی، بانکهای مرکزی می‌توانند از سیاست‌های دیگری نیز استفاده کنند تا بر بازار فارکس تأثیر بگذارند. به عنوان مثال، بانکهای مرکزی می‌توانند اقدام به تغییر نرخ ارز رسمی کنند یا با اعلام سیاست‌های خاصی درباره نرخ ارز، اعتماد سرمایه‌گذاران را افزایش دهند و برای آنها شرایط مناسبی برای سرمایه‌گذاری ایجاد کنند.
با توجه به تأثیر بانک های مرکزی بر بازار فارکس، سرمایه‌گذاران و صادرکنندگان واردکننده‌ها نیاز دارند تا به دقت تصمیمات این بانک‌ها را مورد بررسی قرار دهند و تغییرات بازار را پیش‌بینی کنند.
همچنین، بانک های مرکزی نیز باید با توجه به تأثیرات تصمیمات خود بر بازار فارکس، این تصمیمات را با دقت و بر اساس نیازهای اقتصادی کشورهای خود اتخاذ کنند.
معامله گران فارکس اغلب از زبان استفاده شده توسط رئیس بانک مرکزی برای پیدا کردن اشاره هایی در مورد اینکه آیا بانک مرکزی قصد دارد نرخ بهره را افزایش یا کاهش دهد، استفاده می‌کنند.
زبانی که به افزایش یا کاهش نرخ اشاره می‌کند “دشمن‌گو/منفعت‌جو” نامیده می‌شود. این اشاره‌های ناگفته را به عنوان “راهنمایی آینده” می‌شناسند و قدرت تحریک بازار فارکس را دارند.
معامله گرانی که باور دارند که بانک های مرکزی در حال ورود به یک دوره افزایش نرخ بهره است، معامله ای طولانی را برای حمایت از آن ارز قرار می دهند، در حالی که معامله گرانی که انتظار دارند بانک های مرکزی نسبت به ارز نگران کننده عمل کند، به دنبال فروش ارز هستند.
تحرکات در نرخ‌های سود بانک های مرکزی، فرصت‌هایی را برای معامله‌گران فارکس ایجاد می‌کند تا براساس تفاوت نرخ سود بین ارزهای دو کشور، از طریق تجارت حمل، معامله کنند. معامله‌گران حمل، به دنبال دریافت سود شبانه برای معامله یک ارز با بازده بالا در برابر یک ارز با بازده پایین هستند.
