تحلیل ریسک سهام چیست؟ و انواع آن کدام است؟

تاریخ آخرین بروزرسانی: 19 ژانویه 2023

تحلیل ریسک سهام یعنی شناسایی و تجزیه و تحلیل هر موضوع بالقوه در دنیای فارکس که می‌تواند روی نتیجه نهایی سازمان‌ها و شرکت‌ها تاثیر منفی بگذارد. تحلیل ریسک سهام با مدیریت ریسک سهام یا ارزیابی ریسک سهام متفاوت است در واقع این دو خود زیر مجموعه تحلیل ریسک سهام قرار می‌گیرند.

تحلیل ریسک سهام چیست؟

تحلیل ریسک سهام عبارتست از فرایند ارزیابی که طی آن هر گونه رویداد نامطلوب که ممکن است بر سازمان ها و محیط تأثیر منفی بگذارد، شناسایی می‌شود. تحلیل ریسک سهام معمولاً توسط شرکت‌ها (بانک‌ها، شرکت‌های ساخت و ساز، سازمان‌های بهداشت و غیره)، دولت‌ها و سازمان‌های غیرانتفاعی اجرا می‌شود. اجرای تحلیل ریسک سهام می‌تواند به سازمان‌ها کمک کند تا مشخص کنند که آیا باید پروژه ای را انجام دهند یا خیر یا یک برنامه مالی را تأیید کنند یا خیر و چه اقداماتی باید برای محافظت از منافع خود انجام دهند. این نوع تحلیل رسیدن به تعادل بین ریسک و کاهش ریسک را تسهیل می‌کند. تحلیلگران ریسک اغلب با متخصصان بودجه بندی همکاری می‌کنند تا اثرات منفی پیش بینی نشده را به حداقل برسانند. نکات کلیدی

تحلیل ریسک سهام به دنبال شناسایی، اندازه گیری و کاهش پهنه ریسک یا مخاطرات پیش روی یک کسب و کار، سرمایه گذاری یا پروژه است.
تحلیل ریسک سهام کمُی از مدل‌ها و شبیه‌سازی‌های ریاضی برای تخصیص مقادیر عددی به ریسک استفاده می‌کند.
تاکید تحلیل ریسک سهام کیفی بر قضاوت ذهنی فرد برای ایجاد یک مدل نظری از ریسک است.
تحلیل ریسک سهام اغلب هم علم است و هم هنر.

تحلیل ریسک سهام

درک تحلیل ریسک سهام

ارزیابی ریسک، شرکت‌ها، دولت‌ها و سرمایه‌گذاران را قادر می‌سازد تا احتمال تأثیر منفی یک رویداد نامطلوب را بر کسب‌وکار، اقتصاد، پروژه یا سرمایه‌گذاری ارزیابی کنند. ارزیابی ریسک برای تعیین میزان ارزش یک پروژه یا سرمایه‌گذاری و بهترین روش برای کاهش ریسک های دخیل در آن ضروری است. تحلیل ریسک سهام با استفاده از رویکردهای مختلف صورت می‌گیرد که می تواند برای ارزیابی ریسک/بازده یک فرصت سرمایه گذاری مورد استفاده قرار گیرد. یک تحلیلگر ریسک با شناسایی مواردی که ممکن است درست اجرا نشده باشند کار را شروع می‌کند. این موارد منفی باید در برابر یک "معیار سنجش احتمال" که شانس وقوع رویداد را اندازه گیری می‌کند، سنجیده شود. در هر حال، تحلیل ریسک سهام تلاش می‌کند تا میزان تأثیری که در صورت وقوع رویداد ایجاد می‌شود، را تخمین بزند. بسیاری از ریسک‌هایی که شناسایی می‌شوند، همچون ریسک بازار، ریسک اعتبار، ریسک ارز و غیره را می‌توان از طریق پوشش ریسک یا همان هج کردن یا با خرید بیمه کاهش داد. تقریباً همه کسب و کارهای بزرگ به نوعی به حداقل تحلیل ریسک نیاز دارند. به عنوان مثال، بانک های تجاری باید به دقت ریسک قرار گرفتن در معرض وام‌های خارجی را هج کنند، در حالی که فروشگاه های بزرگ باید احتمال کاهش درآمد را به دلیل رکود جهانی در حساب و کتاب خود لحاظ کنند. بد نیست بدانید که تحلیل ریسک سهام به متخصصان اجازه می‌دهد تا ریسک‌ها را شناسایی و آنها را پایین آورند، و در عین حال به طور کامل از پذیرفتن آنها طفره نروند.

انواع تحلیل ریسک سهام

تحلیل ریسک می تواند کمّی یا کیفی باشد.

تحلیل کمّی ریسک

در تحلیل کمی ریسک، یک مدل ریسک با استفاده از شبیه‌سازی یا آمار قطعی برای تخصیص مقادیر عددی به ریسک ساخته می‌شود. مقادیر ورودی که عمدتاً مفروضات و متغیرهای تصادفی هستند به فرمول این مدل ریسک وارد می‌شوند. برای هر بازه‌ای از مقادیر ورودی، این مدل طیفی از خروجی یا نتایج را تولید می‌کند. خروجی مدل با استفاده از نمودارها، تحلیل سناریو و/یا تحلیل حساسیت توسط مدیران ریسک بررسی می‌شود تا با استفاده از آن بتوان برای کاهش و یا مقابله با ریسک‌ها تصمیمات مفید اتخاذ کرد. [elementor-template id="52272"] از "شبیه سازی مدل مونت کارلو" می‌توان برای تولید طیف وسیعی از نتایج احتمالی برای تصمیمات یا اقدامات استفاده کرد. این شبیه سازی یک تکنیک کمّی است که نتایج را برای متغیرهای ورودی تصادفی محاسبه می کند و هر بار نیز از مقادیر ورودی متفاوتی استفاده می کند. نتیجه حاصل از هر ورودی ثبت می‌شود و نتیجه نهایی مدل، توزیع احتمال همه نتایج ممکن خواهد بود. نتایج را می‌توان در یک نمودار توزیع خلاصه کرد که خود معیارهای گرایش به مرکز مانند میانگین و میانه را نشان می‌دهد. بعد متغیر بودن داده ها را از طریق انحراف معیار و واریانس می‌توان ارزیابی کرد. نتایج را می‌توان با استفاده از ابزارهای مدیریت ریسک سهام مانند تحلیل سناریو و جداول حساسیت ارزیابی کرد. تحلیل سناریو بهترین نتیجه، بدترین نتیجه و نتیجه حد وسط هر رویداد را نشان می‌دهد. تفکیک نتایج مختلف از بهترین تا بدترین، طیفی از بینش های منطقی را برای یک مدیر ریسک فراهم می‌کند. به عنوان مثال، یک شرکت آمریکایی که در مقیاس جهانی فعالیت می‌کند شاید بخواهد بداند که در صورت تقویت نرخ ارز کشورهایی که در آنها شعبه دارد، سود نهایی آن چگونه خواهد بود. جدول حساسیت نشان می‌دهد که چگونه با تغییر یک یا چند متغیر تصادفی یا تغییر مفروضات، نتایج تغییر می‌کنند. یا برای مثال، یک مدیر سبد گردان ممکن است بخواهد اینگونه از یک جدول حساسیت استفاده کند که ببیند چگونه تغییر در مقادیر مختلف هر یک از اوراق بهادار در یک سبد بر واریانس سبد تأثیر می‌گذارد. انواع دیگر ابزارهای مدیریت ریسک عبارتند از درخت تصمیم گیری و تحلیل نقطه سر به سر.

تحلیل ریسک کیفی

تحلیل ریسک کیفی یک روش تحلیلی است که ریسک ها را با رتبه بندی عددی و کمّی شناسایی و یا ارزیابی نمی‌کند. تحلیل کیفی عبارتست از تعریف مکتوب عدم قطعیت‌های بازار، ارزیابی میزان تأثیر (در صورت بروز خطر)، و طرح های مقابله ای در صورت وقوع یک رویداد منفی. نمونه‌هایی از ابزارهای ریسک کیفی عبارتند از تحلیل SWOT، نمودارهای علت و معلول، ماتریس تصمیم‌گیری، نظریه بازی و غیره. شرکتی که می‌خواهد تأثیر یک نفوذ امنیتی بر روی سرورهای خود را اندازه‌گیری کند، شاید بخواهد از تکنیک ریسک کیفی جهت آماده‌ کردن خود برای هرگونه درآمد از دست رفته استفاده کند. درآمدی که ممکن است در پی هک دیتابیس رخ داده باشد. نکته مهم: گرچه بیشتر سرمایه گذاران نگران ریسک نزول هستند، اما از نظر ریاضی، ریسک به معنی واریانس هر دو سمت نزولی و صعودی است.

مثالی از تحلیل ریسک سهام: دارایی در معرض ریسک یا VaR

دارایی در معرض ریسک VaR آماری است که سطح ریسک مالی را در یک شرکت، سبد یا پوزیشن در یک بازه زمانی خاص اندازه گیری می‌کند. این معیار بیشتر توسط بانک‌های سرمایه‌گذاری و تجاری برای تعیین میزان و درصد وقوع ضرر احتمالی در سبد سرمایه‌گذاری مورد استفاده قرار می‌گیرد. مدیران ریسک از VaR برای اندازه گیری و کنترل میزان پهنه ریسک (میزان ریسکی که سرمایه گذار در برابر آن قرار گرفته است) استفاده می کنند. می‌توان محاسبات VaR را برای پوزیشن های خاص یا کل سبد در مواجهه با ریسک کل شرکت اندازه‌گیری کرد.

دارایی در معرض ریسک VAR

VaR با عوض کردن جای سابقه بازده‌ها از بدترین به بهترین با این فرض که بازده‌ها تکرار می شود، (به ویژه در مواردی که ریسک در آنها منظور شده است)، محاسبه می‌شود. به عنوان یک مثال تاریخی، بیایید به صندوقETF 100 شاخص نزدک نگاه کنیم، که نماد آن QQQ بوده و در مارس 1999 معاملات روی آن آغاز شد. اگر هر بازده روزانه را محاسبه کنیم، مجموعه داده هایی بیش از 1400 پوینت تولید می کنیم. بدترین ها به طور کلی در سمت چپ به تصویر کشیده می شوند، در حالی که بهترین بازده ها در سمت راست قرار می گیرند. برای بیش از 250 روز، بازده روزانه ETF بین 0 تا 1 درصد محاسبه شد. در ژانویه 2000، ETF. برابر با 12.4 درصد بازده داشت. اما پوینت هایی وجود دارد که در آن با خرید ETF نیز ضرر حاصل شده است. در بدترین حالت، ETF روزانه بین 4 تا 8 درصد ضرر داشت. از این دوره به عنوان بدترین 5% ETF یاد می شود. بر اساس این بازده‌های تاریخی، می‌توانیم با اطمینان 95 درصد فرض کنیم که بزرگترین زیان ETF از 4 درصد فراتر نخواهد رفت. بنابراین اگر 100 دلار سرمایه گذاری کنیم، با 95 درصد اطمینان می‌توانیم بگوییم که ضرر ما از 4 دلار بیشتر نخواهد شد. نکته مهمی که باید در نظر داشت این است که VaR اطمینان مطلق را در اختیار تحلیلگران قرار نمی‌دهد. بلکه، تنها یک تخمین بر اساس احتمالات است. اگر بازدهی بالاتر را در نظر بگیرید، احتمال ها بالاتر می‌رود. ضرر 7 تا 8 درصدی ETF نزدک بدترین 1 درصد عملکرد آن را نشان می‌دهد. بنابراین ما می توانیم با اطمینان 99٪ بگوییم که بدترین بازده ما سبب ضرر بیش از 7 دلار از سرمایه گذاری ما نمی‌شود. همچنین می‌توانیم با اطمینان 99٪ بگوییم که یک سرمایه گذاری 100 دلاری فقط حداکثر 7 دلار ضرر خواهد کرد.

محدودیت های تحلیل ریسک سهام

ریسک یک معیار احتمالی است و بنابراین هرگز نمی‌تواند به طور قطعی به شما بگوید که دقیقا مقدار پهنه‌ی ریسک شما در یک زمان خاص چقدر است، بلکه فقط توزیع ضررهای احتمالی در صورت وقوع و زمانی که احتمالاً رخ می‌دهند را می گوید. همچنین هیچ روش استانداردی برای محاسبه تحلیل ریسک وجود ندارد و حتی VaR می تواند از چندین روش مختلف برای این کار استفاده کند. معمولاً فرض بر این است که ریسک با استفاده از احتمالات توزیع در حالت عادی رخ می دهد، که در واقعیت به ندرت رخ می‌دهد و نمی‌تواند توضیح دهنده رویدادهای بسیار خاص یا رویدادهای "قوی سیاه" (رویدادهای پیش بینی نشده) باشد. برای مثال، بحران مالی سال 2008، این مشکلات را آشکار کرد، زیرا محاسبات تقریبا خوشبینانه VaR، وقوع احتمالی رویدادهای ریسکی ناشی از وام‌های رهنی گران قیمت را تا حد زیادی دست کم گرفته بود. در نتیجه میزان ریسک نیز دست کم گرفته شد، که خود منجر به نسبت‌های افراطی در لوریج سبد زیرمجموعه ها شد. در نتیجه، دست کم‌گرفتن وقوع و میزان ریسک باعث شد مؤسسات نتوانند میلیاردها دلار ضرر را با توجه به سقوط ارزش‌ رهن های زیرمجموعه ها پوشش دهند. این مقاله برگرفته است از: اینوست پدیا