نسبت ریسک به ریوارد یکی از مهمترین مسائلی است که باید توسط معامله گران مورد توجه قرار بگیرید، اما متاسفانه در میان معامله گران تازه کار و عمدتا معامله گران خرد یا همان با سرمایه های پایین به هیچ وجه مورد توجه قرار نمیگیرد.
اگر بخواهیم به ساده ترین بیان مفهوم نسبت ریسک به ریوارد را بیان کنیم پس باید ابتدا بدانیم که اصلا ریسک به ریوارد چیست؟
نسبت ریسک به ریوارد نمایش دهنده احتمال این است که در یک معامله در قبال ریسک از دست دادن چه میزان سرمایه ای چه میزان سود نیز بدست خواهید آورد، پس درواقع مفهوم نسبت ریسک به ریوارد همان درصد ضرر محتمل به سود محتمل است.
نسبت ریسک به ریوارد
برای اینکه بهتر درک کنیم که نسبت ریسک به ریوارد چیست و چه کاربردی داره شاید بهتر باشه که یک مثال بزنیم برای شما:
تصور کنید که شما سرمایه ای معادل 10000 دلار بالانس در حساب خود دارید و تصمیم به انجام یک معامله بر روی جفت ارزی یورو به دلار آمریکا هستید. برای معامله خود حد سودی معادل 100 دلار در نظر میگیرید و حد ضرری به میزان 50 دلار. درواقع میزان سود مورد نظر شما دو برابر میزان ضرر محتمل شماست، پس نسبت ریسک به ریوارد شما 1 به 2 خواهد بود.
اهمیت ریسک به ریوارد
شما هر شغلی که داشته باشید یقینا باید به اصول و قواعد خاصی جهت موفقیت در آن شغل پایبند باشید، معامله گری در بازارهای مالی هم دقیقا همینطور هست و شما برای موفقیت در این بازار نیاز دارید تا به اصول کاربردی مانند همین ریسک به ریوارد پایبند باشید.
شاید بارها برای شما پیش آمده باشد که در یک حرفه خاص دو فعال همزمان فعالیت میکنند را بررسی کرده باشید، برای شما سوال است که هر دو یک کار را انجام میدهند چرا یکی موفقتر از دیگری است؟ اسمش رو میزاریم فوت استاد که به معنی یک کار به ظاهر ساده و کم اهمیت اما در واقع بسیار پر اهمیت است.
در بازارهای مالی بارها دیده ایم که دو یا چندین نفر از یک استراتژی مشابه، در بازه زمانی مشابه، با اصول و قواعد تغریبا مشابه استفاده میکنند، اما در کمال تغجب یکی به سودهای خوبی میرسد و دیگری خیر. دلیل همان فوت استاد است که یکی رعایت میکند و دیگری خیر.
البته باید بدانیم که در بازارهای مالی چندین فوت استادی وجود دارد که باید رعایت شود و ریسک به ریوارد یکی از آنهاست.
محاسبه ریسک به ریوارد
برای اینکه محاسبه کنیم میزان ریسک به ریوارد چگونه باید باشد در سایتهای مختلف و آموزشهای مختلف شیوه هایی را مشاهده کرده ایم، اما واقعیت هیچ کدام از اینها نیست که بتوانیم یک روش ثابت برای محاسبه ریسک به ریوارد برای تمامی افراد ایجاد کنیم.
بزارین براتون مثال بزنم: تصور کنید دو نفر هستند که یکی از استراتژی اسکالپ استفاده میکند ولی دیگری یک استراتژی بلند مدت دارد. یقینا شیوه محاسبه ریسک به ریوارد برای هرکدام از این دو نفر متفاوت خواهد بود چرا که توقع میزان نوسان و میزان سود مورد نظر آنها متفاوت است.
یا یک مثال دیگه: دو نفر هردو از استراتژی پرایس اکشن برای معاملات خود استفاده میکنند، یکی از آنها از پرایس اکشن برای معاملات طلا استفاده میکند و دیگری برای معامله گری روی جفت ارزی یورو به دلار، یقینا قبول دارید که با توجه به نوسانات متفاوت در این دو نوع چارت محاسبه و تعیین ریسک به ریوارد هم باید متفاوت باشد. اما نگران نباشید میتوانیم یکی دوتا فرمول را بعنوان نمونه ب شما بگیم تا با روال کلی آشنایی پیدا کنید.
فرمول محاسبه ریسک به ریوارد
فرمول محاسبه ریسک به ریوارد میتواند حالتهای مختلف داشته باشد. مثلا اینکه شما تمایل دارید ریسک به ریوارد خودتان را بر اساس ارزش دلاری محاسبه کنید؟ یا شاید هم تمایل دارید بجای محاسبه ارزش دلاری بر اساس ارزش نوسانی بازار محاسبه داشته باشید (( پیپ )) ما هر دو حالت رو برای شما مثال میزنیم اما به نظر شخصی من استفاده از روش محاسباتی بر اساس دلاری بهتر است.
چرا که به نظر من (( نظر شخصی هست )) در مدیریت سرمایه محاسبه ریسک به ریوارد دخیل است پس تاثیر مستقیم روی حجم معاملات میتواند داشته باشد. این مورد رو در استراتژی های شخصی که براتون قرار میدم حتما بهش اشاره میکنم.
محاسبه ریسک به ریوارد بر اساس نوسان بازار (( پیپ )) بر اساس معامله خرید:
ریسک= قیمت فعلی بازار + میزان اسپرد - قیمت حد ضرر
ریوارد= قیمت فعلی بازار - میزان اسپرد + قیمت حد سود
مثال:
قیمت فعلی (1000) + اسپرد ( 2 ) - قیمت حد ضرر ( 985 ) = ریسک 23 پیپ
قیمت فعلی ( 1000 ) - اسپرد ( 2 ) + حد سود ( 1025 ) = ریوارد ( 23 )
برای یک معامله فروش هم دقیقا همین هست فقط برای محاسبه ریسک اسپرد را کسر میکنیم و برای محاسبه ریوارد اسپرد را جمع میزنیم.
در مثال بالا نسبت ریسک به ریوارد هر دو یک به یک هست به این معنی که در صورت ضرر شما 23 پیپ متضرر میشود و در صورت سود نیز 23 پیپ سود خواهید کرد.
محاسبه ریسک به ریوارد بر اساس دلار:
در این روش ما علاوه بر مراحل بالا بعد از بدست آوردن میزان پیپ باید آنرا در ارزش لات معامله ضرب کنیم. مثلا اگر در مثال بالا لات معاملاتی مورد استفاده ما 1 لات استاندارد باشد به این معنی است که با هر پیپ نوسان ما ده دلار سود یا ضرر خواهیم کرد، پس عدد 23 را در 10 ضرب میکنیم.
در ظاهر تفاوت خاصی با مورد اول ندارد اما نکته لازم به دقت این هست که اگر بصورت دلاری محاسبه کنیم به ما در مبحث مدیریت سرمایه کمک خواهد کرد که حجم لات معاملاتی خودمان را هم کنترل کنیم. در درس قبل در مورد میزان ضرر و سود مورد انتظار در معاملات صحبت کردیم و یقینا الان بهتر متوجه اهمیت تعیین میزان و حجم معاملات خودتان با توجه و دقت به ریسک به ریوارد شده اید.
بهترین نسبت ریسک به ریوارد
بهترین نسبت ریسک به ریوارد یک عدد بی انتهاست، در حقیقت هرچه میزان ضرری که شما میکنید درصد کمتری از میزان سودی که میکنید (( منظور میزان حد سود و حد ضرر است )) باشد، یقینا نتایج بهتری خواهد داشت حالا شاید یک نفر بیاد بگه نسبت ریسک به ریوارد 1 به 1000 با اینکه غیر عادی هست ولی اگه بشه چی بشه 😉. اما از نظر ما با توجه به بررسی های انجام شده کمترین میزان نسبت ریسک به ریوارد 1.1 است.
نسبت ریسک به ریوارد یک به یک که عملا میزان سود و ضرر یکسان تعریف میشود در یک معامله کمترین مقدار مفرض است، یعنی اگه شما عدد ضررتون بزرگتر از سودتون باشه که دیگه توجیه نداره و عملا محکوم به شکست هستید. نسبت یک به یک عموما برای افرادی که معاملات اسکالپ بسیار کوتاه مدت (( در حد چند دقیقه )) انجام میدهند کاربرد دارد.
اما نسبت نرمال که میتوانیم ما برای خودمان تعریف کنیم برای معاملات کوتاه مدت در حد یک تا پنج ساعت 1.2 است، درواقع حد سود دو برابر حد ضرر و میزان سود دو برابر میزان ضرر احتمالی. در این حالت شما در ازای هر سود کسب شده جای دو ضرر دارید.
بهترین نسبت ریسک به ریوارد برای معاملات میان مدت، یعنی معاملاتی که بین 5 ساعت تا یک روز ممکن است زمان ببرد 1.3 است و بهترین نسبت ریسک به ریوارد برای معاملات بلند مدت که بیشتر از یک روز زمان میبرد معمولا شناور بین 1.3 تا 1.5 است.
البته دقت داشته باشید که نسبت ریسک به ریوارد بسته به استراتژی مورد استفاده هم میتواند متغیر باشد و صد البته وقتی میگوییم یک به دو لزوما دقیقا عدد مورد نظر نیست و منظور محدوده است مثلا ممکن است حد ضرر شما 25 دلار باشد اما حد سود شما 45 دلار عملا دقیقا دو برابر نیست، و ماهم منظورمان این مورد نیست، اگر در بخش آموزش فارکس دیگر آموزش ها را مطالعه کرده باشید در مبحث تعیین حد سود و حد ضرر در این خصوص گفته ایم.
پس با توجه به آن مبحث آموزشی که در خصوص شیوه های تعیین حد سود و حد ضرر توضیح دادیم میزان تعیین حد سود و حد ضرر میتواند متغیر باشد.
میدونم براتون سوال پیش اومده که مثلا اگه من شیوه مشخصی برای تعیین حد سود و حد ضرر دارم پس چه نیازی به محاسبه ریسک به ریوارد دارم؟
سوال خوبیه و البته جواب رو هم خودتون میدونید دیگه: عملا ما با محاسبه ریسک به ریوارد فیلتر میکنیم که آیا یک معامله خاص با حد سود و حد ضرر تعریف شده ارزش تجاری برای ورود دارد یا نه و باید از آن چشم پوشی کنیم. ریسک به ریوارد یکی از فیلتر های اساسی یا همون فوت های استادی هست که باعث میشه معاملات پر خطر رو کنار بزاریم و معاملات عاقلانه ای انجام بدیم.
اندیکاتور محاسبه ریسک به ریوارد
یکی از ابزارهای کاربردی که به معامله گران میتواند کمک فراوانی در خصوص محاسبه ریسک به ریوارد بصورت کلی ارائه کند استفاده از اندیکاتور است.
البته استفاده از اندیکاتور جهت محاسبه نسبت ریسک به ریوارد شاید زیاد جالب نباشد چرا که محدودیت های خاص خودش را دارد مثلا شما به یک اندیکاتور میگویید بر اساس قیمت فلان ریسک به ریوارد را محاسبه کن یا روی چارت مشخص کن.
ممکن است استفاده از اندیکاتور برای مشخص کردن نسبت ریسک به ریوارد خوب باشد اما پیشنهاد ما نیست چرا که ایرادات فراوانی دارد و ریسک به ریوارد باید بصورت شخصی و دستی بر اساس استراتژی شما مشخص شود.
اکسپرت ریسک به ریوارد
اکسپرت ریسک به ریوارد درواقع یک نوع ربات کمک معامله گر است که به معامله گر کمک میکند تا عدد ثابتی را برای حد سود و حد ضرر برای تمامی معاملات خود تعریف کند، در حقیقت شما به اکسپرت میگویید که هر معامله بازی وجود داشت برایش استاپ 25 پیپ با تیک پرافیک 50 پیپ (( تغییر عدد توسط شما قابل انجام است )) تعریف کن که این شاید برای معامله گران اسکالپ که تعداد زیادی معامله همزمان دارند بد نباشد.
نوع دیگری از اکسپرت محاسبه ریسک به ریوارد هم هست که با فعال کردن روی چارت بر اساس معاملات انجام شده در آن چارت و حد سود و حد ضرری که شما تعریف کرده اید روی چارت برای شما یک نسبت را به نمایش میگذارد که میگوید در آن معامله با توجه به حد سود و حد ضرر و نقطه ورود شما چه نسبتی از ریسک به ریوارد رعایت شده. این نوع اکسپرت به نظر ما کاربردی تر از اکسپرت قبلی یا اندیکاتورهای مربوطه است.
جمع بندی
استفاده صحیح از ریسک و ریوارد و نسبت حاکم بین آن از بهترین روشهای فیلتر کردن معاملات اشتباه و جلو گیری از ضرر است.
شیوه تعریف ریسک به ریوارد و نسبت حاکم بین آن بسته به استراتژی معاملاتی و حتی چارت و نماد مورد معامله میتواند متفاوت باشد.
استفاده از اندیکاتور های ریسک به ریوارد به هیچ وجه مورد تایید نیست و پیشنهاد میکنیم با توجه به فرمول و اصول گفته شده خودتان آنرا انجام دهید.
در میان اکسپرتهای مدیریت سرمایه اکسپرت نمایش نسبت ریسک به ریوارد بر روی چارت یکی از بهترین اکسپرتها برای آگاه سازی شما میتواند باشد.
امیدواریم این آموزش برای شما مفید بوده باشد، چنانچه هرگونه سوالی داشتید در بخش نظرات مطرح کنید تا در اولین فرصت پاسخگوی شما باشیم.
من سید مهدی حق شناس هستم و از سال 2008 بصورت حرفه ای در بازارهای مالی مختلف منجمله فارکس فعالیت دارم.
خوشحال میشم نظرتون رو در مورد مقالات من در هر مقاله با من به اشتراک بزارین.