سرفصلهای آموزشی
شاخص Trade Balance یا تراز تجاری چیست؟
شاخص Trade Balance یا تراز تجاری یکی از شاخصهای مهم اقتصادی است که نشاندهنده تفاوت صادرات و واردات در یک بازه زمانی تعیین شده است. به عبارتی به میزان صادرات خالص یک کشور در یک زمان مشخص شده شاخص Trade Balance یا تراز تجاری گفته میشود. تراز تجاری (میلیارد دلار) تراز تجاری مجموع خالص صادرات و واردات کالاهای یک کشور بدون در نظر گرفتن کلیه نقل و انتقالات مالی، سرمایه گذاری ها و سایر اجزای مالی است. اگر ارزش صادرات از ارزش واردات بیشتر شود، تراز تجاری یک کشور مثبت است (به این معنی که مازاد ثبت می کند). برعکس، تراز تجاری یک کشور منفی است یا کسری را به ثبت می رساند، اگر ارزش واردات از ارزش صادرات بیشتر شود. تراز تجاری اصطلاح رسمی است که برای خالص صادرات در حساب جاری استفاده می شود. هرگاه میزان صادرات در زمان تعیین شده از میزان واردات بیشتر باشد مازاد تجاری ایجاد میشود که اصطلاحا به آن trade surplace گفته میشود و نشاندهنده میزان صادرات خالص مثبت است. اما اگر میزان واردات از میزان صادرات در همان زمان تعیین شده بیشتر باشد نشاندهنده کسری تجاری است که اصطلاحا به آن trade deficit گفته میشود. به عبارتی اگر میزان صادرات از واردات در یک کشور بیشتر باشد بدانمعناست که تراز تجاری کشور مثبت است، اما اگر میزان صادرات یک کشور از میزان واردات کمتر باشد به معنای تراز تجاری منفی میباشد. اهداف کشورهای مختلف دستیابی به تراز تجاری مثبت است، به عبارتی همه کشورها میخواهند که میزان صادرات آنها از میزان واردات بیشتر باشد. زمانی که میزان صادرات یک کشور در یک بازه زمانی افزایش مییابد بر روی میزان تقاضا تاثیر میگذارد، درواقع میزان صادرات با میزان تقاضا رابطه مستقیم دارد و زمانی که صادرات افزایش مییابد در پی آن تقاضا نیز افزایش مییابد. این امر طبیعی است زیرا زمانی که یک کشور کالا یا خدماتی را از کشور دیگری وارد میکند باید هزینه آن کالا یا خدمات را به کشور صادرکننده پرداخت کند که این کار مستلزم خریداری ارز کشور موردنظر است. همانطور که گفتیم شاخص Trade Balance یا تراز تجاری شامل خدمات و کالا میشود، بنابراین این شاخص به دو شکل قابل مشاهده که شامل کالاهای مختلف فیزیکی و غیرقابل مشاهده که شامل خدمات مختلف میشود قابل بررسی است . شاخص Trade Balance یا تراز تجاری به طور ماهانه توسط دفتری تحلیل اقتصادی BEA منتشر میشود که گزارش آن در ارتباط با صادرات و واردات کالاها و خدمات کشورها بسیار کامل میباشد. به این شاخص که هر ماه منتشر میشود ترازنامه تجاری یا صادرات خالص یا تراز بین المللی نیز گفته میشود. شاخص Trade Balance یا تراز تجاری نشاندهنده سلامت اقتصادی کشورها و قدرت آنها در بازارهای مالی میباشد. با مقایسه این شاخص میتوان به میزان قدرت یک کشور پی برد و زمینه مقایسه کشورهای مختلف فراهم خواهد شد. همچنین این شاخص در جدول تجارت بینالمللی از اهیمت بالایی برخودار است و در میان افرادی که با اقتصاد سروکار دارند بسیار مهم است. تراز تجاری بخشی از حساب جاری را تشکیل می دهد که شامل سایر معاملات مانند درآمد حاصل از خالص موقعیت سرمایه گذاری بین المللی و همچنین کمک های بین المللی می شود. اگر حساب جاری مازاد باشد، موقعیت خالص دارایی بین المللی کشور به ترتیب افزایش می یابد. به همین ترتیب، کسری، موقعیت خالص دارایی بین المللی را کاهش می دهد. تراز تجاری با تفاوت بین تولید یک کشور و تقاضای داخلی آن یکسان است تفاوت بین کالاهایی که یک کشور تولید میکند و تعداد کالاهایی که از خارج خریداری میکند؛ این شامل پولی که مجدداً برای سهام خارجی خرج میشود، نمیشود، و هیچ فاکتوری هم ندارد. اندازه گیری تراز تجاری به دلیل مشکلات ثبت و جمع آوری داده ها می تواند مشکل ساز باشد. به عنوان نمونه ای از این مشکل، وقتی داده های رسمی برای همه کشورهای جهان جمع آوری می شود، صادرات تقریباً 1٪ از واردات فراتر می رود. به نظر می رسد جهان در حال اجرای تراز تجاری مثبت با خود است. این امر نمی تواند درست باشد، زیرا تمام معاملات شامل اعتبار یا بدهی برابر در حساب هر کشور است. به طور گسترده اعتقاد بر این است که این اختلاف با تراکنش هایی با هدف پولشویی یا فرار مالیاتی، قاچاق و سایر مشکلات قابل مشاهده توضیح داده می شود. در حالی که دقت آمار کشورهای در حال توسعه مشکوک است، بیشتر اختلافات در واقع بین کشورهای توسعه یافته آمار قابل اعتماد رخ می دهد.شاخص Trade Balance چگونه بر بازارهای مالی تاثیر میگذارد؟
همانطور که دانستید این شاخص در ارتباط با میزان صادرات و واردات کشورها است و هدف کشورها افزایش میزان صادرات نسبت به میزان واردات است. بنابراین این شاخص با اقتصاد کشورها در ارتباط است و یکی از شاخصهای تاثیرگذار بر روی بازارهای مالی به شمار میرود. فرمول محاسبه شاخص Trade Balance را می توان به عنوان ارزش کل صادرات منهای ارزش کل واردات آن ساده کرد. اقتصاددانان از BOT برای اندازه گیری قدرت نسبی اقتصاد یک کشور استفاده می کنند. کشوری که از نظر ارزشی بیشتر از صادرات خود کالا و خدمات وارد می کند دارای کسری تجاری یا تراز تجاری منفی است. برعکس، کشوری که بیشتر از واردات کالا و خدمات صادر می کند، دارای مازاد تجاری یا تراز تجاری مثبت است. شاخص Trade Balance میتواند بر روی میزان عرضه و تقاضا، نوسانات بازارهای مالی، قوانین صادرات و واردات، هزینههای مواد مختلف، ارزهای خارجی و مالیت تاثیرگذار باشد. بنابراین یکی از شاخصهای مهم اقتصای است که باید به آن توجه شود. بنابراین عواملی که می توانند بر تراز تجاری تأثیر بگذارند عبارتند از:- هزینه تولید (زمین، نیروی کار، سرمایه، مالیات، مشوق ها و غیره) در اقتصاد صادراتی در مقابل اقتصاد وارداتی.
- هزینه و در دسترس بودن مواد خام، کالاهای واسطه ای و سایر نهاده ها؛
- تغییرات نرخ ارز؛
- مالیات ها یا محدودیت های چندجانبه، دوجانبه و یکجانبه بر تجارت؛
- موانع غیر تعرفه ای مانند استانداردهای زیست محیطی، بهداشتی یا ایمنی؛
- در دسترس بودن ارز خارجی کافی برای پرداخت هزینه واردات؛ و
- قیمت کالاهای تولید شده در خانه (متأثر از پاسخگویی عرضه)
- علاوه بر این، تراز تجاری احتمالاً در چرخه تجاری متفاوت است. در رشد صادراتی (مانند نفت و کالاهای صنعتی اولیه)، تراز تجاری در طول یک توسعه اقتصادی به سمت صادرات تغییر خواهد کرد. تراز تجاری در همان مرحله از چرخه تجاری به سمت واردات تغییر خواهد کرد.
سخن پایانی
در این مقاله از آموزش فارکس با یکی از شاخصهای مهم اقتصادی به نام شاخص Trade Balance آشنا شدیم. این شاخص در ارتباط با صادرات و واردات در کشورهای مختلف است و میتواند بر روی بازارهای مالی بسیار تاثیرگذار باشد.
تراز تجاری، تفاوت ارزش در یک دوره زمانی بین واردات و صادرات کالاها و خدمات یک کشور، که معمولاً در واحد پول یک کشور خاص یا اتحادیه اقتصادی بیان میشود (مثلاً دلار برای ایالات متحده، پوند استرلینگ برای انگلستان یا یورو برای اتحادیه اروپا).
تراز تجاری بخشی از یک واحد اقتصادی بزرگتر است، تراز پرداخت ها (مجموع کل معاملات اقتصادی بین یک کشور و شرکای تجاری آن در سراسر جهان)، که شامل جابه جایی سرمایه (جریان پول به کشوری با نرخ بهره بالا می شود). بازگشت، بازپرداخت وام، هزینه های گردشگران، هزینه های حمل و نقل و بیمه، و سایر پرداخت ها.
همانطور که دانستید شاخص Trade Balance یا تراز تجاری میتواند مثبت یا منفی باشد. زمانی که میزان صادرات از واردات در یک کمتر باشد این شاخص منفی میشود و کشور نیز با کسری تجاری مواجه خواهد شد، اما اگر میزان صادرات از واردات بیشتر شود تراز تجاری کشور مثبت میشود و تاثیر به سزایی در اقتصاد کشور به وجود میآید.
درواقع زمانی که شاخص Trade Balance یک کشور مثبت میشود، کشور میتواند کالاهای بیشتری را به سایر کشورها بفروشد یا به آنها خدمات بیشتری عرضه کند. در نتیجه کشور رشد خواهد کرد و بیکاری کاهش مییابد. همچنین با افزایش تقاضا استخدام افزایش مییابد و کیفیت زندگی افرادی که در این کشور زندگی میکنند مطلوب میشود.
بنابراین شاخص Trade Balance میتواند بر روی اقتصاد کشورها تاثیر بگذارد و افرادی که با کار آنها با اقتصاد در ارتباط است مانند معامله گران بازارهای مالی میتوانند با تجزیه تحلیل این شاخص وضعیت کشورها را از لحاظ اقتصادی بررسی کنند و با پیشبینی اقتصاد آنها در آینده معاملات خود را انجام دهند.
البته باید دقت داشته باشید همیشه میزان صادرات بیشتر از واردات نمیتواند نشاندهنده رشد اقتصادی باشد و واردات بیشتر از صادرات همیشه نشاندهنده افت وضعیت اقتصادی نیست، چراکه گاهی سیاست مداران در کشورهای مختلف تصمیم میگیرد برای ایجاد یک کیفیت مطلوب برای افراد کشور واردات خود را افزایش دهند.
درواقع دولتهای کشورهای مختلف میتوانند بر روی شاخص Trade Balance بسیار تاثیرگذار باشند. آنها میتوانند با هزینه های کالاهای صادراتی و وارداتی، هزینههای معاملاتی و میزان دسترسی و محدودیتها بر روی کیفیت این شاخص تاثیر بگذارند.
بنابراین بهتر است شما صرفا به این شاخص و میزان صادرات و واردات کشورها دقت نکنید و سایر شاخصهای اقتصادی مهم را نیز در نظر بگیرید و با تجزیه تحلیل آنها یک تصمیم گیری جامع و صحیح داشته باشید تا در آینده بهترین نتیجه را دریافت کنید.