سرفصل های آموزشی
انواع معاملات در بازار ارز
به طور کلی به تبدیل پول یا ارز یک کشور به ارز سایر کشورها معاملات ارزی گفته می‌شود که در بازارهای مالی انواع مختلف از معاملات در بازار ارز وجود دارد. معاملات نقدی(Spot Transactions): در معاملات نقدی که یکی از انواع معاملات در بازار ارز به شمار می‌رود همانطور که از نامش مشخص است زمانی که پول پرداخت می‌شود کالای موردنظر دریافت خواهد شد. یعنی اگر ما خریدار باشیم پول را پرداخت کرده و کالای مورد نظر خود را دریافت می‌کنیم و اگر فروشنده باشیم زمانی که پول را دریافت کنیم کالا را به خریدار ارائه می‌دهیم. در این نوع معاملات معمولا سررسید معاملات بیشتر از چند روز طول نمی‌کشد و می‌تواند به شکل مستقیم یا غیر مستقیم انجام شود. به عبارتی در معاملات نقدی کسانی که در معامله قرار گرفته‌اند یعنی همان خریدار و فروشنده طی چند روز براساس نرخ بهره تعیین شده معامله خود را انجام می‌دهند. دقت داشته باشید که معاملات نقدی در بازاری یک طرفه صورت می‌گیرد و این بدان معناست ما زمانی می‌توانیم سود کنیم که قیمت رشد کرده باشد و در غیر این صورت سودی به دست نخواهیم آورد یعنی اگر قیمت کاهش یابد ما با ضرر مواجه خواهیم شد. درست است که اسپات مارکت یک بازار یک طرفه است و شما با رشد قیمت سود و با کاهش قیمت ضرر خواهید کرد اما در این بازار زمانی که شما یک کالا را خریداری می‌کنید می‌توانید آن کالا را نگه دارید و هر تصمیمی که مایل باشید را اتخاذ نمایید. به عنوان مثال اگر شما یک بیتکوین خریداری کنید تا زمانی که آن را نفروشید یک بیتکوین خواهید داشت و فقط ارزش آن بالا و پایین خواهد شد. به مکان یا بازاری که در آن معاملات نقدی انجام می شود Spot Market گفته می‌شود و همه صرافی‌های داخلی که مشغول به فعالیت هستند از نوع اسپات مارکت می باشند. معاملات آتی(Future Trading): معاملات آتی یک نوع از انواع معاملات در بازار ارز است و همانطور که از نام آن پیداست در این نوع معامله یک قرارداد میان دو طرف معامله یعنی خریدار یا فروشنده در گذشته یا در زمان حال بسته خواهد شد اما در آینده انجام خواهد شد. درواقع در این نوع معاملات معامله هر نوع دارایی مانند فلزات گرانبها، انواع مختلف ارزها، سهام و دارایی قابل معامله می‌باشد و خریدار و فروشنده به صورت تواقفی با یکدیگر قرارداد خواهند بست و قیمت را تعیین می‌کنند تا در زمان آینده معامله انجام شود. معاملات سلف(Forward Transactions): در این نوع معاملات که یکی از انواع معاملات در بازار ارز می‌باشد خریدار و فروشنده که دو طرف یک معامله قرار گرفته‌اند با یکدیگر قراردادی را امضا خواهند کرد که در این قرارداد تاریخی را تعیین خواهند کرد که این تاریخ ممکن است چندماه طول بکشد معامله خود را با یک نرخ بهره تعیین شده انجام می‌دهند. ازآنجا که نرخ بازار نقدی پایه و اساس بازار سلف می‌باشد به همین دلیل به هیچ عنوان نرخ ارز بازار سلف از بازار نقدی جدا نخواهد شد و این دو بازار با یکدیگر در نرخ ارز در ارتباط هستند. همچنین دقت داشته باشید در این بازار سررسید حداقل بیش از دو روز و حداکثر یکسال است که در برخی ارزها به طور استثنا ممکن است به پنج سال نیز برسد. معاملات تعویضی(Swap Transactions): معاملات سوآپ یک نوع از انواع معاملات ارزی در بازار فارکس است که در این نوع معامله معاملات بیش از یک روز باز نگه داشته می‌شوند. به عبارتی اگر معاملات در بازار فارکس در یک روز معاملاتی انجام نشده و بسته نشود که این معامله ممکن است خرید یا فروش هر نوع ارز یا سهامی باشد به آن معامله سوآپ گفته می شود. به عبارتی در معاملات سوآپ یا تعویضی معاملات نقدی و سلف برعکس یکدیگر انجام می‌شوند و از آنجا که در این نوع معاملات خرید و فروش یک مقدار تعیین شده از ارز انجام می‌شود ریسک نوسانات در نرخ ارز وجود نخواهد داشت. البته دقت داشته باشید این نوع معاملات دارای هزینه است که این هزینه اختلاف میان نرخ معاملات نقدی و نرخ معاملات سلف می‌باشد. در معاملات سوآپ براساس خرید یا فروش هر نوع دارایی یا سهامی که صورت گرفته باشد باید نرخ بهره بانکی پرداخت شود که این نرخ با توجه به تعداد روزهایی که معامله باز مانده است افزایش خواهد یافت. به میزان نرخ بهره بانکی که پرداخت می‌شود سوآپ گفته می‌شود که به معنای همان بهره شبانه می باشد. به عبارتی در معاملات سوآپ یا تعویضی معاملات نقدی و سلف برعکس یکدیگر انجام می‌شوند و از آنجا که در این نوع معاملات خرید و فروش یک مقدار تعیین شده از ارز انجام می‌شود ریسک نوسانات در نرخ ارز وجود نخواهد داشت. البته دقت داشته باشید این نوع معاملات دارای هزینه است که این هزینه اختلاف میان نرخ معاملات نقدی و نرخ معاملات سلف می‌باشد. معاملات اختیاری (Optin Transactions): این نوع معاملات یکی از انواع معاملات در بازار ارز است ک فرد سرمایه گذار یک حق دارد و با استفاده از آن می تواند ارزی را ارز دیگر که دارای نرخ برابر هستند می‌تواند در یک تاریخ تعیین شده در آینده مبادله کند. در این نوع معامله به حق سرمایه‌گذار که می‌تواند با استفاده از آن یک ارز را خریداری کند Call Option و به حق سرمایه‌گذار که می‌تواند با استفاده از آن یک ارز را به فروش برساند Put Option گفته می‌شود. معاملات اختیاری اروپائی(European Style Options): معاملات اختیاری اروپائي یک نوع از انواع معاملات در بازار ارز است که با معاملات اختیاری معمولی متفاوت می‌باشد. در این نوع معاملات خریدار باید دو روز کاری پیش از سررسید به فروشنده مراجعه کرده و اجرای معامله را درخواست کند. درصورتی که در معاملات اختیاری آمریکایی خریدار می‌تواند تا دو روز پیش از سررسید در هر زمان که می‌خواهد تقاضا اجرای مورد معامله را از فروشنده درخواست کند. البته به این نکته دقت داشته باشید که معاملات اختیاری آمریکایی از معاملات اختیاری اروپائی دارای هزینه بیشتری می‌باشد.
انواع معاملات در بازار بورس
معاملات عمده: معاملات عمده همانطور که از نامش پیداست به معاملاتی گفته می‌شود که در آن حجم بالایی از سهام یا دارایی معامله می‌شود. معمولا در معاملات عمده قیمت سهام از قیمت سهامی که تابلو نشان می‌دهد بیشتر است. همچنین در معاملات عمده به حجم و نوسانات توجه‌ای نمی‌شود و این یکی از شرایط معاملات عمده می‌باشد. به طور کلی معاملات عمده دو نوع دارد که باید در آن قوانین و مقررات رعایت شود. قانون اول این است که قیمت سهام باید از قیمت سهامی که تابلو نشان می‌دهد بیشتر باشد و قانون دوم نیز این است که حجم معاملات از کل حجم معاملات در بازار در یک بازه زمانی تعیین شده بیشتر باشد.- نوع 1: اگر تعداد سهام‌های قابل معامله در یک شرکت مساوی با 5 درصد دارایی یک شرکت یا بزرگتر از آن باشد به آن نوع اول معاملات عمده گفته می‌شود.
- نوع 2: اگر تعداد سهام‌های قابل معامله در یک شرکت مساوی با 5 درصد دارایی یک شرکت یا کوچکتر از آن باشد به آن نوع اول معاملات عمده گفته می‌شود.
سخن پایانی
اگر معامله‌گر بازار فارکس یا بورس هستید الزامی است که در ابتدا با انواع مختلف معاملات در بازار ارز در این بازار آشنا شوید. انتخاب نوع معامله مناسب بستیگی به چند عامل مختلف از جمله میزان سرمایه و زمان دارد. پس میزان سرمایه، زمانی که می‌خواهید صرف معامله کنید، استراتژی معاملاتی خود را تعیین کنید سپس بر اساس این اطلاعات نوع معاملات در بازار ارز خود را انتخاب کنید و به تمامی قوانین و شرایط معاملات اشراف کامل داشته باشید. اگر یک معامله‌گر خانگی هستید توجه داشته باشید از انواع معاملات در بازار ارز که در بالا توضیح دادیم روش‌هایی مثل سواپ (FX swaps) و فوروارد (forward) مخصوص تریدرهای سازمانی است و مناسب شما نیست.