میانگین وزنی سرمایه بازار یک نوع شاخص بازار است که در آن هر جزء بر اساس اندازه سرمایه بازاری خود وزن دارد. سرمایه بازاری، مجموع ارزش کل سهام یک شرکت ضربدر قیمت یک سهم است. در میانگین وزنی سرمایه بازاری، اجزایی که سرمایه بازاری بیشتری دارند به دلیل تشکیل بخش بیشتری از شاخص وزن بیشتری دارند و برعکس، اجزایی که سرمایه بازاری کمتری دارند کمترین وزن را در شاخص دارند. به عبارت دیگر، اجزای با سرمایه بازاری بیشتر تاثیر بیشتری در شاخص بازار دارند.شاخص وزنی سرمایه بازاری به عنوان یک شاخص پایدار و بازتابدهنده بازار به نظر میرسد، که در آن شرکتهای بزرگ تاثیرات بیشتری نسبت به شرکتهای کوچک دارند. به علت وزنگذاری بر اساس سرمایه بازاری، شاخص وزنی سرمایه بازاری میتواند برای سرمایه گذاران شاخص زیانآور باشد اگر بازار سرمایه کوچکترین شرکتها را پوشش داده باشد ولی این شرکتها در شاخص وزنی سرمایه بازاری وزن کمتری داشته باشند. در این صورت سرمایه گذاران شاخص وزنی سرمایه بازاری به مقدار کمتری نسبت به سرمایه گذاران شاخص اوزان مساوی از رالی سهام در کوچکترین شرکتها استفاده خواهند کرد.
میانگین وزنی سرمایه بازار چیست؟
روش ساخت شاخص بازار سهام با در نظر گرفتن وزن دارایی های شرکت ها، پرکاربردترین روشهای محاسبه شاخص بازار است. در این روش، مقدار شاخص بازار به بخش بزرگتری از شرکتهای بزرگتر و سهامداران آنها وابسته است. با توجه به اینکه شرکتهای بزرگتر دارای داراییهای بیشتری هستند، وزن بیشتری در محاسبه شاخص بازار دارند و بخش بزرگتری از شاخص را تشکیل میدهند. به عنوان مثال، اگر شرکت A 10% از بازار را تشکیل میدهد و داراییهای آن 20 میلیون دلار باشد، در حالی که شرکت B 5% از بازار را تشکیل میدهد با دارایی 30 میلیون دلار، وزن شرکت B در محاسبه شاخص بازار بیشتر خواهد بود.در این روش، جابجایی شاخص بازار به وابستگی به حرکت یک مجموعه کوچک از سهام صورت میگیرد و به این ترتیب، حرکت سهام شرکتهای بزرگتر دارای تأثیر بیشتری در نتیجه نهایی دارد. بنابراین، با استفاده از این روش، میتوان به صورت دقیقتری نسبت به عملکرد بازار سهام پی برد و تغییرات آن را پیش بینی کرد.شناختهشدهترین شاخص وزنی با سرمایه بازاری، شاخص S&P 500 است که ۵۰۰ بزرگترین دارایی را بر اساس سرمایه بازاری پیگیری میکند. چهار سهم برتر این شاخص شامل شرکتهای Apple (AAPL)، Microsoft (MSFT)، Amazon (AMZN) و Meta (قبلاً شرکت Facebook بوده است)، بیش از ۱۰ درصد از کل شاخص را تشکیل میدهند. شاخص S&P 500 به عنوان یک ابزار برای سنجش قدرت بازار به طور گستردهای شناخته شده است و به عنوان یک معیار عملکرد نیز به کار میرود.
میانگین وزنی
توجه به میانگین وزنی سرمایه بازار
در روش میانگین وزنی سرمایه بازار، ابتدا برای هر شرکت، تعداد سهام عادی آن در قیمت فعلی بازار محاسبه میشود. سپس با جمع کردن تعداد سهام عادی هر شرکت در قیمت فعلی بازار، سرمایه بازار هر شرکت محاسبه میشود. در نهایت، با جمع کردن سرمایه بازار همه شرکتهای موجود در شاخص، سرمایه کلی بازار محاسبه میشود.در این روش، وزن هر شرکت در محاسبه سرمایه بازار برابر با تعداد سهام عادی آن شرکت است. بنابراین، شرکتهای دارای تعداد سهام بیشتر نسبت به شرکتهای دارای تعداد سهام کمتر، وزن بیشتری در محاسبه سرمایه بازار خواهند داشت.با استفاده از این روش، میتوان به دقت بیشتری اطلاعاتی درباره سرمایه بازار کسب کرد و تغییرات آن را بهتر پیش بینی کرد. همچنین، این روش نسبت به روش معمول میانگین سرمایه بازار که وزندهی به تمام شرکتها است، دقت بیشتری در محاسبه سرمایه بازار دارد.حالا برای محاسبه میانگین وزنی سرمایه بازار، باید به ازای هر شرکت، محصول تعداد سهام عادی آن شرکت در قیمت فعلی بازار را محاسبه کرده و سپس تمام این مقادیر را با هم جمع کرده و بر تعداد کل سهام عادی موجود در بازار تقسیم کنیم.این عمل باعث میشود که شرکتهای بزرگتر با وزن بیشتری در محاسبات نهایی محاسبه شوند و تاثیر واقعی آنها در بازار بیشتر به نمایش گذاشته شود. به عنوان مثال، اگر سرمایه بازار یک شرکت 1 میلیون دلار باشد و سرمایه بازار همه سهام در شاخص 100 میلیون دلار باشد، این شرکت 1 درصد از شاخص را نمایندگی میکند.مورنینگاستار این معیار را با محاسبه میانگین هندسی سرمایه بازار سهام موجود در یک صندوق محاسبه میکند، در حالی که سایر ارائه دهندگان از میانگین حسابی استفاده می کنند.بعضی سرمایه گذاران باور دارند که متوسط وزن دار بر اساس سرمایه بازار بهترین روش تخصیص دارایی است، زیرا این روش رفتار واقعی بازارها را معکوس می کند. در این روش شرکت های بزرگ تر تاثیر بیشتری در شاخص دارند، به طوری که در شاخص S&P 500 نیز این اتفاق افتاده است.استفاده از روش شاخص سازی در صندوقهای شاخص مانند S&P 500، به شرکتهای پر رونق فرصت ورود به شاخص را میدهد، در حالی که شرکتهای کم رونق از آن خارج میشوند. همچنین، سرمایهگذاران باور دارند که این روش، به دلیل اختصاص بیشتر بخشی از صندوق به شرکتهای پایدار، باعث کاهش ریسک سرمایهگذاری میشود.اما روش شاخص سازی همراه با برخی محدودیتها است. زمانی که سهام شرکتهای کوچک بهتر از سهام شرکتهای بزرگ عملکرد داشته باشند، که در بیشتر تاریخ صادق بودهاند، فرصت کمتری برای سرمایهگذاران شاخص وجود خواهد داشت تا بازدهی بالایی کسب کنند. در عین حال، شاخصهای وزن دار براساس بازاریابی، مانند S&P 500، به نظر میرسد که دارای تنوع هستند، اما چندین سهم از یک قسمت بزرگتری از تغییرات این شاخص را تعیین میکنند. این بزرگراهی بزرگ است که فرضیه بازار کارآمد در بازارهای خرس و گاو میتواند درست باشد.فرضیه بازار بهینه میگوید که قیمتهای سهام تمامی اطلاعات موجود را در بر دارد و در همهٔ بازارها با ارزش عادلانهای معامله میشود.
جایگزین های میانگین وزنی بازار
سرمایه بازار به عنوان یک مفهوم اساسی در بازار سرمایه، شامل ارزش کلیه سهام شرکتهای مختلف است. برای نمایش تغییرات وضعیت بازار، شاخصهای مختلفی ایجاد شدهاند، که هر کدام به روش منحصر به فرد خود ارزش سنجی بازار را نمایش میدهند.روشهای مختلفی برای محاسبه سرمایه بازار وجود دارد. یکی از این روشها روش وزن داده شده به قیمت است، که در آن میانگین ریاضی سادهٔ قیمت چندین سهم، برای نگهداری های شاخص استفاده میشود. به عبارت دیگر، هر سهم با توجه به قیمت آن در محاسبات شاخص برابر با مقداری است که برابر با قیمت آن سهم است. به عنوان مثال، "شاخص صنعتی داو جونز" یکی از معروفترین شاخصهایی است که از روش وزن داده شده به قیمت استفاده می کند. در این شاخص، سهم شرکتهای با ارزش بیشتر، با وزن بیشتری در مجموعه سهام شاخص نمایش داده میشوند. به طور کلی، روشهای مختلفی برای تعیین سرمایه بازار وجود دارند، اما استفاده از هر یک از این روشها به وابستگی به موضوعاتی مانند نوع بازار، سطح شرکتهایی که در آن حضور دارند و دیگر عوامل اقتصادی است. علاوه بر این، شاخصهای بازار معمولاً به عنوان یک ملاک برای وضعیت اقتصادی کلی یک کشور مورد استفاده قرار میگیرند، بنابراین آنها در صورتی که بر اساس روش مناسبی ایجاد شوند، میتوانند به عنوان یکی از مهمترین ابزارهای پیش بینی بازار عمل کنند.در شاخص های بورسی متداول، روش وزن داده شده به سرمایه بازار، بر اساس ارزش بازار سهام هر شرکت، وزن آن در شاخص را محاسبه می کند. اما در شاخص وزنی مساوی، تمام سهام با وزن یکسان در پرتفوی یا صندوق جمع آوری می شوند و وزن هر سهم در شاخص یکسان است، بدون توجه به ارزش بازار سهام آن شرکت. به عنوان مثال، شاخص وزن برابر S&P 500، نسخهٔ با وزن برابری از شاخص معروف با وزن مبتنی بر سرمایه بازار "S&P 500" است. در این شاخص، هر سهم در پرتفوی تحت مدیریت با وزن یکسان قرار دارد.منبع: اینوستپدیا