در دنیای مالی، واژهی «کال» (Call) کاربردهای متنوعی دارد و بسته به بستر استفاده، میتواند مفاهیم متفاوتی را منتقل کند. در بازار مشتقات، «کال» معمولاً به کال آپشن (Call Option) اشاره دارد؛ قراردادی که به دارندهی آن حق خرید یک دارایی مشخص را در آینده با قیمت از پیش تعیینشده میدهد، بدون آنکه او را به انجام این خرید مجبور کند. در مقابل، در ساختار معاملاتی بورس، «حراج کال» نوعی فرآیند قیمتگذاری گروهی است که طی آن، سفارشهای خرید و فروش در بازهای زمانی جمعآوری و با یک قیمت تعادلی نهایی تسویه میشوند.
این دو مفهوم هرچند از نظر نام مشابهاند، اما از نظر ماهیت و کاربرد تفاوتهای بنیادینی دارند. آشنایی با آنها به معاملهگران کمک میکند تا درک بهتری از سازوکارهای بازار و مدیریت ریسک داشته باشند.
نکته ای که حتما به آن توجه داشته باشید اینکه کال آپشن با کال مارجین متفاوت است پس اگر میخواهید با کال مارجین آشنا شوید باید مقاله مربوط به کال مارجین در فارکس را مطالعه کنید.
| ویژگی: | توضیح: |
|---|---|
| تعریف Call Option | Call Option یک قرارداد است که به خریدار این حق را میدهد تا یک ارز را با قیمت معین (Strike Price) در تاریخ معین خریداری کند، بدون اینکه مجبور به انجام آن باشد. |
| مزایای Call Option | خریدار Call Option میتواند از نوسانات قیمت بهرهبرداری کند بدون اینکه ریسک زیادی را به جان بخرد. در صورتی که قیمت بالا رود، خریدار سود میکند. |
| کاربردها در فارکس | Call Option در فارکس بیشتر برای معاملهگران استفاده میشود که میخواهند از حرکت صعودی قیمت بهرهبرداری کنند. |
کال آپشن یعنی چی؟
تعاریفی که در حوزهی مالی است، کال (Call) را بیشتر به یکی از دو معنای زیر گفته اند.
- تمامیت کال یک قرارداد مشتقاتی است که به فرد مالک آن حق داده میشود، ولی اجبار نمیشود، که در یک زمان مشخص، مقدار مشخصی از یک اوراق بهادار مبنا را با یک قیمت مشخص خریداری کند.
- حراج کال در یک بازهی مشخص زمانی انجام میشود که در آن خریداران حداکثر قیمت قابل قبول خود را برای خرید، و فروشندگان حداقل قیمت قابل قبول خود را برای فروش یک اوراق بهادار در بورس مشخص میکنند. همپوشانی خریداران و فروشندگان در این پروسه، باعث افزایش نوسان پذیری و کاهش نوسانات بازار میشود. این حراج گاهی به عنوان بازار کال نیز شناخته میشود.
علاوه بر این، “کال” ممکن است به تماس سود سهامداران با شرکت (earnings call) یا وقتی صادر کنندهی اوراق قرضه بدهی خود را تماس میگیرد (بازخوانی میکند) نیز اشاره داشته باشد.
شما برای مشاهده تمامی آموزشها میتوانید به بخش آموزش فارکس ما مراجعه کنید.
نکات کلیدی:
- کال میتواند به حراج کال و یا کال آپشن اشاره داشته باشد.
- کال آپشن حق خرید یک ابزار مشتقه را به خریدار میدهد (بدون اجبار) تا در یک بازه زمانی خاص با یک قیمت ضربه مشخص، آن را خریداری کند.
- کال آپشنها عمدتا برای پیشبینی نوسانات بالاروند، همچنین برای حفاظت و یا نگارش کالهای پوشیده استفاده میشوند.
- حراج کال یک نوع معاملات است که در آن قیمتها در یک بازهٔ زمانی مشخص، به وسیله معاملات مشخص شده تعیین میشود.
- حراج کال یک روش معاملاتی در بازارهای ناپایدار است که برای تعیین قیمت اوراق بهادار استفاده میشود.
در مورد کال آپشن، ابزار مشتقه میتواند شامل سهام، باند، ارز خارجی، کالا و یا هر ابزار معاملاتی دیگر باشد. صاحب کال حق دارد (ولی اجبار ندارد) تا در یک بازه زمانی خاص با یک قیمت ضربه مشخص، ابزار مشتقه را خریداری کند. فروشنده یک آپشن گاهی به عنوان “نویسنده” شناخته میشود. اگر آپشن اجرا شود، فروشنده باید قرارداد را اجرا کند و ابزار مشتقه را بفرستد.
هنگامی که قیمت آپشن کال کمتر از قیمت بازار در تاریخ اجرا است، صاحب آپشن قادر است از کال خود برای خریداری ابزار مشتقه با قیمت پایینتر استفاده کند. اگر قیمت بازار کمتر از قیمت آپشن باشد، آپشن کال بیاثر و بیارزش است. یک آپشن کال نیز میتواند قبل از تاریخ سررسید به فروش رسیده باشد، اگر ارزش داخلی بر اساس حرکتهای بازار داشته باشد.
آپشنها ابزاری قدرتمند برای مدیریت ریسک در بازار مالی هستند، زیرا به خریداران و فروشندگان اجازه میدهند تا در برابر حرکتهای ناگهانی بازار محافظت کنند. با این حال، برای استفاده موفق از آنها، باید دقت و شناخت کافی در مورد بازار و ابزار مشتقه مورد نظر وجود داشته باشد.
آپشن پوت به طور معمول برعکس کال آپشن عمل میکند. صاحب پوت حق دارد (ولی اجبار ندارد) تا در یک بازه زمانی خاص با یک قیمت ضربه مشخص، ابزار مشتقه را به فروش برساند. معاملهگران مشتقات اغلب کال و پوت را ترکیب میکنند تا میزان ریسک خود را افزایش، کاهش یا مدیریت کنند.
اگر قیمت ابزار مشتقه در زمان پایانی بازه زمانی مشخص شده، کمتر از قیمت ضربه پوت باشد، صاحب پوت نمیتواند از حق فروش خود استفاده کند و بهتر است این آپشن را نخرید. در صورتی که قیمت ابزار مشتقه بیشتر از قیمت ضربه پوت باشد، صاحب پوت میتواند ابزار مشتقه را با قیمت ضربه فروش کند و سود کند.
با توجه به اینکه آپشن پوت به صاحب آن حق داده است که به فروش ابزار مشتقه بپردازد، این آپشن به عنوان یک ابزار ضدحرفهای برای محافظت در برابر ریسکهای بازار مورد استفاده قرار میگیرد. اگر یک معاملهگر میتواند از این آپشن به درستی استفاده کند، میتواند ریسک خود را کاهش دهد و درآمد خود را افزایش دهد.
بنابراین، در بازار مشتقات، آپشن پوت یکی از ابزارهایی است که معاملهگران میتوانند برای مدیریت ریسک خود استفاده کنند. اما این آپشن نیاز به شناخت دقیقی از بازار و ریسکهای مربوط به هر نوع ابزار مشتقه دارد. به همین دلیل، معاملهگران باید در صورت نیاز به کمک مشاوران مالی مجرب و متخصص مراجعه کنند.
با توجه به ماهیت پویای بازار، قیمت آپشنها به سرعت تغییر میکند و برای خریداران و فروشندگان پویا و چالش برانگیز است. به عنوان مثال، اگر بازار سهام به شدت رشد کند، قیمت آپشن کال نیز افزایش مییابد، زیرا احتمال خرید ابزار مشتقه با قیمت بالاتر افزایش مییابد.
از طرف دیگر، اگر بازار سهام کاهش یابد، قیمت آپشن پوت نیز افزایش مییابد، زیرا احتمال خرید ابزار مشتقه با قیمت پایینتر افزایش مییابد.
یک مثال از کال آپشن:
فرض کنید یک معاملهگر با پریمیوم ۲ دلار یک آپشن کال برای سهام شرکت اپل را با قیمت ضربه ۱۰۰ دلار خریداری میکند. تاریخ سررسید این آپشن یک ماه بعد است. حق آپشن به او اجازه میدهد (ولی اجبار نمیکند) تا سهام شرکت اپل را که در زمان صدور آپشن با قیمت ۱۲۰ دلار معامله میشد، با قیمت ۱۰۰ دلار یک ماه بعد خریداری کند. اگر سهام شرکت اپل یک ماه بعد با قیمت کمتر از ۱۰۰ دلار معامله شود، آپشن بیاثر و بیارزش خواهد بود. اما هر قیمتی بالای ۱۰۰ دلار به خریدار آپشن فرصت خواهد داد که سهام شرکت را با یک قیمت ارزانتر از قیمت بازار خریداری کند.
به عبارت دیگر، با خرید این آپشن کال، معاملهگر فرض کرده است که قیمت سهام شرکت اپل در آینده بهبود خواهد یافت و ارزش آپشن افزایش خواهد یافت. اگر این اتفاق بیفتد، معاملهگر میتواند سهام شرکت را با یک قیمت ارزانتر از بازار خریداری کند و با فروش آن به قیمت بازار سود کسب کند. اما اگر این اتفاق نیفتد، معاملهگر تنها از پرداخت پریمیوم برای خرید آپشن برای سهام شرکت اپل رضایت خواهد داد و سودی کسب نخواهد کرد. به هر حال، خرید آپشن کال برای سهام شرکت اپل یکی از روشهایی است که معاملهگران میتوانند از آن برای کسب سود در بازار سرمایه استفاده کنند.
سؤالات متداول در مورد کال آپشن:
| ویژگی: | Call Option | Put Option |
|---|---|---|
| هدف | خرید یک ارز با قیمت معین در آینده | فروش یک ارز با قیمت معین در آینده |
| سود | سود زمانی که قیمت ارز بالاتر از قیمت Strike باشد | سود زمانی که قیمت ارز پایینتر از قیمت Strike باشد |
| ریسک | ریسک محدود به قیمت خرید (Premium) | ریسک محدود به قیمت خرید (Premium) |
چگونه کال آپشنها کار میکنند؟
کال آپشنها نوعی قرارداد مشتقه هستند که به صاحب حق، ولی اجبار نمیدهد، برای خرید تعداد خاصی سهام با یک قیمت مشخص (که به عنوان “قیمت ضربه” یا strike price شناخته میشود) اجازه میدهد.
اگر قیمت بازار سهم بالاتر از قیمت ضربه آپشن باشد، صاحب آپشن میتواند آپشن خود را اجرا کند و با خریداری با قیمت ضربه و فروش با قیمت بازار بالاتر، سود کسب کند. از سوی دیگر، آپشنها فقط در یک بازه زمانی محدود اعتبار دارند. اگر قیمت بازار در طول آن بازه بالاتر از قیمت ضربه نباشد، آپشنها بیاثر و بیارزش خواهند بود.
همچنین، آپشنها به دو دسته “آپشن خرید” و “آپشن فروش” تقسیم میشوند. در آپشن خرید، صاحب آپشن حق خرید سهم را با قیمت ضربه دارد و در آپشن فروش، حق فروش سهم را با قیمت ضربه دارد. بسته به موقعیت بازار، هرکدام از این دو نوع آپشن میتواند مزیتی داشته باشد.
آپشنها به دلیل اینکه حق امتیازاتی را به صاحبان آنها میدهند، به عنوان ابزاری برای کنترل ریسک در بازار سرمایه مورد استفاده قرار میگیرند. علاوه بر این، آپشنها به صورت فعال در بازارهای مالی جهانی معامله میشوند و از جمله ابزارهایی هستند که معامله گران و سرمایه گذاران حرفهای از آنها استفاده میکنند.
به چه معناست که یک کال آپشن را خریداری کنیم؟
سرمایهگذاران، اگر به چشم افزایش قیمت سهام شرکتی به شدت خوشبین باشند، به دنبال خرید کال آپشن هستند. برای این نوع سرمایهگذاران، کال آپشن ممکن است به عنوان روشی جذابتر برای پیشبینی وضعیت یک شرکت با توجه به “کلانشه” (leverage) که فراهم میکند، مورد استفاده قرار گیرد. برای سرمایهگذاری که اطمینان دارد که قیمت سهام شرکتی به طور قابل توجهی افزایش مییابد، خرید سهام به صورت غیرمستقیم از طریق کال آپشن میتواند یک روش جذاب برای افزایش قدرت خرید آنها باشد.
اما خرید کال آپشن همراه با ریسکهایی نیز همراه است. در صورتی که قیمت سهام شرکتی کاهش یابد، سرمایهگذاران ممکن است خسارت ببینند و باید قیمت کال آپشن را پرداخت کنند، حتی اگر سهامی نخریده باشند.
همچنین، خرید کال آپشن به تنهایی نمیتواند به عنوان استراتژی سرمایهگذاری استفاده شود و باید با سایر ابزارهای موجود در بازار سرمایه ترکیب شود. به عنوان مثال، سرمایهگذاران ممکن است از استراتژی خرید کال آپشن به همراه فروش پوش آپشن (put option) استفاده کنند تا ریسک خود را کاهش دهند.
در کل، خرید کال آپشن یکی از روشهایی است که سرمایهگذاران میتوانند از آن بهرهمند شوند تا در بازار سرمایه عملکرد بهتری داشته باشند، اما باید به ریسکهای مربوط به این روش نیز توجه کنند و با استفاده از دانش و تجربه خود، بهترین استراتژی را برای خود انتخاب کنند.
آپشن پوت چیست؟
پوت، شریک کال در این بازی است و حق فروش (و نه خرید) ابزار مالی زیرین را با یک قیمت خاص در یا قبل از سررسید به صاحب حق میدهد.
آپشن پوت نوعی قرارداد مالی است که در آن، فردی حق فروش یک کالا، سهم یا هر وسیله دیگری را در تاریخ مشخص شده توسط قرارداد با یک قیمت مشخص به خریدار ارائه میدهد. این قیمت معمولا بازدهی مشخصی دارد و شخصی که آپشن پوت را خریداری میکند، الزامی به خرید کالا به مبلغ قیمت پیشفرض ندارد.
در واقع این قرارداد به فردی این امکان را میدهد که به طور اختیاری، در تاریخ مشخص شده، این قرارداد را به قیمت مشخص شده میتواند اجرا کند.
بدین ترتیب، آپشن پوت نوعی ابزار مالی متفاوت است که برای محافظت از سرمایهگذاران در برابر نوسانات بازار و مخاطرات مربوط به پرداخت هزینههای ناخالص، استفاده میشود. این ابزار در بورس و بازار سرمایه بسیار معمول است و در صنعت مالی به کنترل ریسکهای مالی استفاده میشود.
چگونه میتوانم یک کال آپشن را بفروشم؟
آپشنها به طور معمول در بورسها معامله میشوند. اگر شما یک آپشن دارید، میتوانید آن را بفروشید تا جایگاه را ببندید. همچنین، میتوانید یک کال را بفروشید (که به عنوان ‘نوشتن’ شناخته میشود) تا در بازار موقعیت کوتاهی بگیرید. اگر شما قبلاً ابزار مالی را خریداری کردهاید، میتوانید یک کال پوشیده را نوشته و سود خود را افزایش دهید.
برای فروش یک کال آپشن، ابتدا باید بررسی کنید که آیا زمانی که آپشن شما فعال میشود، قیمت ابزار مالی بالاتر از قیمت اجرای آپشن است یا خیر.
اگر قیمت بالاتر است، میتوانید به عنوان نویسنده آپشن از خریدار آپشن، پولی که در ابتدا دریافت کردهاید، از دست ندهید و سود حاصل کرده باشید، در غیر این صورت، به عنوان نویسنده آپشن، میتوانید از خریدار آپشن، قیمت کمتری نسبت به قیمتی که در ابتدا پرداخت کرده بودید، دریافت کنید.
برای فروش یک کاورد کال ، باید اقدامات مشابهی را انجام دهید، اما با این تفاوت که در این مورد شما ابتدا باید یک ابزار مالی خریداری کنید و سپس آپشن را نوشته و فروش کنید. با این کار، میتوانید سود خود را افزایش داده و به عنوان بخشی از استراتژی مالی خود، برای کسب درآمد بیشتر از بازار سرمایه استفاده کنید.
دقت کنید که معامله با آپشنها و کاورد کالهای ، معاملهای پیچیده است و نیاز به دانش و تجربه دارد. قبل از هرگونه تصمیمگیری، بهتر است با یک مشاور مالی متخصص صحبت کنید و درباره ریسکها و فرصتهای این نوع سرمایهگذاری، مشورت بگیرید.
اگر کال من در پول باشد چه اتفاقی میافتد؟
“منقضی شدن در پول” به معنای این است که در تاریخ سررسید، قیمت کال کمتر از قیمت بازار است. این به این معنی است که صاحب آپشن حق دارد که سهام را با یک قیمت پایینتر از قیمت بازار خریداری کند و برای سود فوری بفروشد. فرآیند تبدیل قرارداد به سهام به آن قیمت، اجرا شدن (exercising) نامیده میشود.
لازم به ذکر است که کالی که در سررسید با یک قیمت ضربه بالاتر از قیمت بازار پایان مییابد، “وارون-خارج از پول” است و بیاثر و بیارزش خواهد بود، زیرا هیچ کس نمیخواهد سهام را با یک قیمت بالاتر از قیمت بازار خریداری کند.
مزایده خرید (Call Auction)
در یک مزایده خرید، بورس بازه زمانی خاصی را برای معامله یک سهم تعیین میکند. این نوع حراجیها در بورسهای کوچکتر با تعداد محدودی سهم رایج است. تمام اوراق به صورت همزمان قابل معامله هستند و یا میتوانند به صورت متوالی معامله شوند.
خریداران سهم حداکثر قیمت قابل قبول خود را مشخص کرده و فروشندگان حداقل قیمت قابل قبول خود را مشخص میکنند. همه معاملهگران علاقهمند باید به صورت همزمان حضور داشته باشند. پس از پایان دوره مزایده خرید، اوراق تبدیلپذیر به نام “یک لیک” تا دوره حراجی بعد از آن غیرقابل نقدخواهی خواهند بود.
دولتها گاهی از مزایده خرید استفاده میکنند زمانی که اوراق خزانه نویسی، بلیت و باندهای خود را به فروش میرسانند.
مهم است به خاطر داشته باشیم که سفارشات در مزایده خرید، سفارشات قیمتگذاری شده هستند، به این معنی که شرکتکنندگان قبل از حراجی، قیمتی را که مایل به پرداخت آن هستند، مشخص میکنند. شرکتکنندگان در یک حراجی نمیتوانند محدودیت ضرر یا سود خود را تعیین کنند، زیرا سفارشات آنها با قیمتی که در حراجی تعیین شده است، برآورده میشوند.
نکته: مزایده های خرید معمولاً نسبت به بازارهای معاملات پیوسته، بیشتر نقدینگی دارند، در حالی که بازارهای معاملات پیوسته به شرکتکنندگان انعطاف بیشتری میدهند.
مثالی از مزایده خرید
فرض کنید قیمت سهام شرکت ABC با استفاده از مزایده خرید تعیین میشود. سه خریدار برای سهام وجود دارد – X، Y و Z. X یک سفارش برای خرید ۱۰،۰۰۰ سهم ABC با قیمت ۱۰ دلار قرار داده است، در حالی که Y و Z به ترتیب سفارشاتی برای خرید ۵،۰۰۰ و ۲،۵۰۰ سهم با قیمتهای ۸ و ۱۲ دلار دادهاند.
از آنجا که X بیشترین تعداد سفارشات را دارد و فقط تعداد ۱۰،۰۰۰ سهم موجود است، او برنده حراجی میشود و سهام با قیمت ۱۰ دلار در بورس به فروش میرسد. همچنین، Y و Z قیمتی مشابه با X پرداخت خواهند کرد. یک فرآیند مشابه میتواند برای تعیین قیمت فروش سهام نیز بهکار گرفته شود.
| مرحله | شرح |
|---|---|
| 1 | خریدار Call Option قرارداد را میخرد و حق خرید ارز را به قیمت Strike در تاریخ معین دریافت میکند. |
| 2 | اگر قیمت ارز به بالاتر از قیمت Strike برسد، خریدار میتواند از حق خرید خود استفاده کند. |
| 3 | در صورتی که قیمت ارز بالاتر از قیمت Strike نباشد، خریدار میتواند از قرارداد صرفنظر کند و فقط قیمت خرید را از دست بدهد. |